Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Nafaqadan so’ng bosqich davrida
mazkur korxonadagi (faoliyat 
turidagi) kar’era nihoyasiga etadi. Bu davrga kelib, korxonada 
ishlabturgan vaqtda shug’ullanish imkoniyati bo’lmagan faoliyatning 
boshqa turlarida (qiziqishi bo’yicha badiiy ijod, bog’dorchilik, 
kollektsiyalar to’plash, jamoatchilik ishlari bilan shug’ullanish va 
hokazolar) o’zligini namoyon qilish imkoniyati paydo bo’ladi.
Shunisi e’tiborga molikki, Abu Ali ibn Sino ham insonning bunday 
yosh xususiyatlarini to’rt bosqichga bo’lgan. Buyuk allomaning fikriga 
ko’ra:
1) “O’sish yoshi”, bunga “o’smirlik”, deb ham nom beriladi. Bu 
o’ttiz yoshgachadavom etadi;
2) “O’sishdan to’xtash yoshi yoki yoshlik davri”— bu o’ttiz besh 
454

---

yoki qirq yoshgacha bo’lgan davr;
3) “Qisman quvvat bo’la turib, cho’kish yoshi”— bu o’rtacha 
yoshdagi kishilarga mansub bo’lib, oltmish yoshgachadavom etadi;
4)
“Kuchsizlik yoki birga cho’kish yoshi”— bu umr oxirigacha 
cho’zilib, qarilarning yoshidir
44
.
2. Korxona ichidagi kar’era. 
Bu muayyan xodim o’z kasbiy faoliyati 
jarayonida rivojlanishning barcha: ta’lim olish, ishga joylashish, kasbiy 
o’sish, butun salohiyatini namoyon etish, pensiyaga chiqish bosqichlarini 
bosib o’tishini anglatadi.
Korxona ichidagi kar’era:
— ixtisoslashtirilgan;
— ixtisoslashtirilmagan bo’ladi. 
Ixtisoslashtirilgan kar’era 
muayyan xodim o’z kasbiy faoliyatida
kar’era turli bosqichlaridan o’tishi bilan farqlanadi. Muayyan xodim 
bu bosqichlarni bitta yoki bir nechta korxonada o’zi ixtisoslashgan faoliyat 
turida bosqichma-bosqich o’tadi. Masalan, bir korxonaning bosh 
muhandisi ikkinchi bir korxona bosh muhandisi lavozimiga o’tishi 
mumkin. Bu o’tish yoki ish haqi miqdoridagi, yoki mehnat jarayonidagi 
o’sish istiqboli bilan bog’liq bo’lishi mumkin. Ixtisoslashtirilgan kar’eraga 
yana bir misol sifatida korxona boshqarmasi boshlig’i korxona rahbari 
o’rinbosari lavozimiga tayinlanishini keltirish mumkin.