Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

3.
Shaxsiy dastur.
Unda har bir nomzodning samarali faoliyat 
ko’rsatayotgan korxonalarda, shu jumladan, xorijiy kompaniya va 
firmalarda hamda egallashi mo’ljallanayotgan lavozimda stajirovkadan 
o’tishlari ko’zda tutiladi.
4. Ijtimoiy-psixologik tayyorgarlik.
Nomzodlarning yangi 
lavozimiga ko’nikish jarayonini engillashtirish uchun boshqaruvning ular 
uchun yangi bo’lgan tizimiga jalb etiladilar hamda bu xodimlar o’zaro 
munosabat qoidalari, qaror qabul qilish texnologiyalari bilan batafsil 
tanishtiriladilar. Shu bilan birga nomzodlar yangi lavozimga 
tayinlangandan so’ng shu darajadagi mehnat jamoasi bilan tanishtiriladi. 
Bu o’rinda ko’pchilik nomzodlar uchun ular maqomining o’zgarishi (avval 
hamkasblari bo’lgan jamoaga rahbarlik qilish) jiddiy muammoga aylanadi. 
Shuning uchun yosh rahbarni ham, u boshqaradigan jamoani ham yangi 
o’zaro munosabatlarga ko’niktirish shakl-tamoyillarini oldindan puxta 
rejalashtirib qo’yish foydalidir.
Mehnat jamoasiga rahbarlik uchun chetdan jalb etilgan xodimni yangi 
vazifaga ko’niktirish yanada murakkabroqdir. Chunki ular nafaqat o’zi 
rahbarlik qiladigan jamoa bilan, balki korxona, uning tuzilishi, an’analari, 
o’ziga xos xususiyatlari va hokazolar bilan mutlaqo notanish bo’ladilar. 
Shuning uchun personalni boshqarish xizmatlarining zaxirani tayyorlash 
497

---

dasturi doirasida yangi lavozimga ko’niktirishning maxsus dasturlarini 
ham ishlab chiqish talab etiladi.
Qisqacha xulosalar
Kar’era — fransuzcha (carirere) dan tarjima qilinganda olg’a qarab 
muvaffaqiyatli siljish ma’nosini berib, bugungi kunda ijtimoiy, xizmat, 
ilmiy va faoliyatning boshqa turlarida mansab lavozimida muvaffaqiyatli 
o’sish sifati tushuniladi.
Kar’era xodim mehnati murakkabligi yoki ish o’rinlarining ijtimoiy 
pillapoyadagi o’rni o’zgarishiga ko’ra: kasb kar’erasi va korxona ichidagi 
kar’eraga bo’linadi.
Personal kar’erasini boshqarish korxonaning izchil menejmentga ichki 
ehtiyojlarini qondirishni ta’minlash, personal o’zi erishishga qodir bo’lgan 
muayyan mas’uliyat darajasiga etishi uchun uni o’qitish hamda tajriba 
egallashini izchil ta’minlash, muayyan salohiyatga ega personalning bu 
salohiyatlarini muvaffaqiyatli ishga solishlari — intilishlari, iste’dodlari va 
qat’iyatliklarini hisobga olib, kar’erani rivojlantirishga imkoniyat yaratib 
berish kabi maqsadlarni ko’zlaydi.
Personalni lavozimda o’stirishni rivojlantirish tamoyillari yakkama-
yakka ish olib borish, korxona va xodimning kar’erasini rivojlantirishdan 
manfaatdorligi, korxona rejalarida xodim kar’erasini rivojlantirishni 
moliyalashtirishni ko’zda tutishdan iborat.
Personal kar’erasini rivojlantirishni rejalashtirish — bu muayyan 
rahbar yoki mutaxassis uchun ularning mehnat faoliyati davomida xizmat 
vazifalari yoki lavozimni egallashlari ehtimol tutilayotgan tizimni ishlab 
chiqishdir.