Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

 Xodimning bevosita rahbari. 
U xodim ishi bilan yaxshi tanish, 
uning mehnat faoliyatini baholashda yaxshiroq imkoniyatlarga egadir. 
Bundan tashqari, u shaxsiy ijroni korxona maqsadlari bilan bog’lay oladi. 
Bu rahbar xodimni rag’batlantirish (jazolash) uchun mas’ul hisoblangani 
sababli uni ijroni baholash uchun mas’ul qilish ham mantiqan to’g’ridir.
2.
Hamkasblar.
Mehnat faoliyatining shunday turlari (masalan, 
huquqiy faoliyat, ta’lim) borki, rahbar mazkur faoliyat turi bilan band 
bo’lgan xodim ishini kuzatish uchun kamdan-kam imkoniyatga ega 
bo’ladi. Bu faoliyat turlarida ish natijalari ijroni baholash uchun muayyan 
axborot bersa ham, mazkur xodim bilan yonma-yon ishlayotgan 
hamkasblarining baholari salmoqpiroqbo’ladi. Shunday bo’lsa-da, 
hamkasblar fikr-mulohazalariga, ijroni baholash tizimining bir qismi 
sifatida qarash va baholash uchun boshqa ko’rsatkichlardan ham 
foydalanish kerak.
3.
Bo’ysunuvchilar.
Ular bahosidan bu bo’ysunuvchilar bevosita 
rahbarini yuqoriroq lavozimga o’tkazish hollarida foydalansa bo’ladi. 
Bo’ysunuvchilar uchun bevosita rahbarlari amalda qanday vakolatga ega 
ekanliklari, etakchilik uslubi, aloqalari, ishni rejalashtirish va tashkil etish 
qobiliyati juda yaxshi ma’lum bo’ladi. Bo’ysunuvchilar baholaridan 
rahbarlar o’zlariga juda ko’p bo’ysunuvchilar mavjud bo’lgan yirik 
kompaniya va firmalarda, rahbarlarning bo’ysunuvchilari oz bo’lgan 
kichik korxonalarda hamda pedagoglari o’z talabalar faoliyatini 
baholaydigan oliy o’quv yurtlarida ko’proq foydalaniladi.
4.
O’z-o’zini baholash.
Xodimlarning ijroni baholash jarayonida 
ishtirok etish imkoniyatlari, ayniqsa bu maqsadni belgilash bilan uzviy 
bog’liq holda amalga oshirilsa, ishga qiziqishni kuchaytirish bilan birga 
baholashga qarshilik ko’rsatishni kamaytiradi. Ikkinchi tomondan esa 
xodimlar odatda o’zlariga rahbarlariga nisbatan yuqoriroq baho berishlari 
bu usuldan personal bo’yicha qarorlar qabul qilishda foydalanish 
imkoniyatlarini cheklaydi.
5.
Mijozlar.
Personalni baholashda mijozlar hamda korxona 
416

---

maqsadlari hamisha ham bir-biriga mos tushmasdan, ularning fikri 
xodimlarni xizmat vazifasida siljitish, ularni rivojlantirish, malakasini 
oshirish kabi qarorlar qabul qilishda muhim axborot manbai hisoblanadi.
Yuqoridagilar personalni baholashda turli manbalardan foydalanish 
imkoniyatlari mavjudligini ko’rsatib turibdi (10.3-jadval).
10.3- jadval