Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

K
ad
rl
ar
 z
ax
ir
as
i b
ila
n
 is
h 
ol
ib
 b
or
is
h

---

Zaxirani shakllantirish
yuzasidan ishlarni tashkil etish uchun, eng 
avvalo, quyidagilar hisobga olinishi talab etiladi:
— zaxirani shakllantirish maqsadlarini aniqlash;
— zaxirani shakllantirish tamoyillarini belgilash;
— zaxiraga tanlab olish mezonlarini belgilash;
— zaxira lavozimda ko’tarilishi uchun tayyorligini baholash tizimini 
ishlab chiqish;
— zaxirani shakllantirish va undan foydalanish usullarini belgilash;
— personalni boshqarish xizmatining kadrlar zaxirasi bilan ish olib 
borish yuzasidan vazifalari.
Zaxirani shakllantirish
usuli odatda kompaniya yoki firmaning 
kadrlar zaxirasi to’g’risidagi nizomida aks ettiriladi. Personal ushbu 
hujjatdan yaxshi xabardor bo’lishi darkor, chunki xodimlarni zaxiraga 
kiritish ular uchun katta qiziqtirish kuchiga ega.
Zaxirani shakllantirish quyidagi bosqichlardan iboratdir:
— zaxiraga kiritishga mo’ljallangan nomzodlarni, dastlabki 
o’rganish va baholash;
— zaxira tarkibiga nomzodlarni saralash;
— zaxira tarkibiga kiritish;
— zaxirani tayyorlashni tashkil etish;
— zaxira tayyorlashni baholash.
Zaxiraga kiritish uchun nomzodlarni shakllantirishda ikkita ro’yxat 
tuziladi:
— kadrlar zaxirasiga kiritish uchun nomzodlarning umumiy 
ro’yxati;
— aniq lavozimlarni egallash uchun nomzodlarning umumiy 
ro’yxati.
Umumiy ro’yxatga kiritilishi mo’ljallangan nomzodlardan qaysilarini 
o’qitish zarurligi, nomzod shaxsiy xususiyatlarini hamda kelajakda undan 
rahbarlik lavozimida foydalanishni hisobga olgan holda uni 
tayyorgarlikdan o’tkazishning qaysi shaklini tanlashga aniqlik kiritish 
lozim?
Aniq lavozimga zaxiraga kiritilishi mo’ljallangan nomzodlarni 
shakllantirishda esa, eng avvalo, bu nomzodlarni baholash kerak. Baholash 
jarayonida nomzodning kelajakda egallashi mo’ljallanayotgan lavozim 
talablariga naqadar muvofiqligi aniqlanadi.
Kadrlar zaxirasi bilan ish olib borish ham bir necha bosqichdan iborat.