Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi



Download 2,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet150/199
Sana31.12.2021
Hajmi2,42 Mb.
#271857
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   199
Bog'liq
Oz Tarix 8-sinf Kutubxona n1 uz

asosc  isi 
xonligi  ichki  kurashlar  oqibatida  zaif-
lashadi.  Bunday  vaziyatdan  foydalangan  ju n g ‘orlar  Farg‘ona 
vodiysiga tez-tez bostirib  kirib,  talon-taroj  qila boshladilar.  Vaziyat 
ichki  kuchlam i birlasliishga,  mustaqil  davlat  tuzishga  undam oqda 
edi.  Dastlab  Chust  yaqinidagi  Chodak  qishlog‘i  xo‘jalar jamoasi 
o ‘z  mulkiarini  mustaqil  deb  e’lon  qildilar.  Vodiydagi  o‘zbeklaming 
ming  u m g ‘i  oqsoqollari  yig‘ilishib,  o ‘z  yo‘lboshchisi  Shoh- 
mxbiy  boshchiligida  Buxoro  xonligidan  mustaqil  davlat  tuzishga 
qaror  qilishgan.
■ 
Yodda  tuting. 
1710-yilda  ming  urug'i chodaklik din peshvolari 
f l  
hokimiyatini  ag‘darib,  Farg‘ona  vodiysida  hokimiyatni  o ‘z 
qo ‘llariga olganlar.  Shu tariqa,  Markaziy  Osiyoda keyinchalik 
Qo'qon  xonligi  deb  atalgan  yangi  davlat  vujudga  keldi.
Tepaqo‘rg‘on  hukm dor  Shohmxbiyning  qarorgohiga  aylan- 
tirildi.  Shohruxbiyning  o ‘g‘li Abduraliimbiy  (1721  —  1733)  davrida 
X o‘jand,  0 ‘ratepa viloyatlari  qo‘sliib  olindi.  U   Shahrisabz  ostona- 
lariga  qo‘sliin tortib bordi va uning hokimi bilan  Q o‘qonga tobelik 
haqida  bitim   tuzishga  erishadi.  Keyin  Samarqandni  va  Jizzaxni 
egallaydi.  Abduraliimbiy  X o‘jandga  qaytib  kelgach,  qattiq  betob 
b o ‘lib,  vafot  etadi.  Q o‘qon xonligi taxtiga uning inisi Abdukarimbiy 
o ‘tiradi  (1733  —  1750).  U   o ‘z  poytaxtini  Tepaqo‘rg‘ondan  Q o‘- 
qon  shahriga  ko‘chiradi.  Shahar  atrofini  devor  bilan  o ‘ratadi.


Erdonabiy  hukm ronligi  davrida  (1751 — 1762)  xonlikning 
qudrati  ortdi.  U   0 ‘sh  va  0 ‘zganni  b o ‘ysundirdi.  Erdona  davrida 
Qo‘qon  xonligi  g ‘arbda  Buxoro,  sharqda  Xitoy  bilan  tengma- 
teng  kurash  olib  bora  olgan  davlatga  aylandi.  Biroq,  uning 
hukmronligi  yillarida  toj-u  taxt  uchun  kurash  ham   kuchaydi. 
Nihoyat,  1763-yilda taxtga Abdukarimbiyning nabirasi N orbo‘tabiy 
o ‘tqazildi  (1763  —  1798).  U   dastlab  Chust  va  N am angan  hokim- 
larining  isyonini  bostirdi.  X o‘jandni  qayta  b o ‘ysundirdi.
N orbo‘tabiy  davrida  ekinlardan  m o ‘l  hosil  olinib,  bozorlarda 
narx-navo  arzonlashgan.  M amlakatning  qudrati  har  tom onlam a 
o ‘sgan.
N orbo‘tabiy  vafot  etgach,  taxtga  uning  o ‘g‘li  Olimbek  o ‘tqa- 
zildi.  Uning  davrida  (1798  —  1810)  Q o‘qonning  siyosiy  mavqeyi 
yanada  kuchaydi.  U   Ohangaron  vohasini,  Toshkent,  Chimkent 
va  Sayram ni,  Rossiyaga  boruvchi  karvon  savdo  y o ‘llarini 
b o ‘ysundiradi.  Shu  tariqa  Olimxon  davrida  Rossiya bilan birinchi 
m arta  savdo  aloqalari  o ‘matilgan.  Olimxon  harbiy  islohot  ham  
o ‘tkazgan.  Unga ko‘ra  ,,askariya“  deb  ataluvchi muntazam  qo‘shin 
tuzilgan.  Bu  qo‘shin  sipoh  (otliq),  sarboz  (piyoda)  va  to ‘pchi 
kabi  qismlardan iborat bolgan.  Ayni paytda xonlikda  ,,qilquyruq“ 
deb  ataluvchi  nom untazam   qo‘shindan  foydalanish  ham   davom 
etgan.  M untazam   qo‘shin,  birinchi  navbatda,  markaziy  hoki- 
miyatning tayanchiga  aylantirildi.  Ikkinchidan  esa  asosiy  raqibi  — 
Buxoro  amirligiga  qarshi tura olishini ta ’minladi.  Buxoro  amirligi- 
ga  qarshi  tura  olishiga  ishonch  hosil  qilgach,  1805- yilda  o‘z  dav- 
latini  rasman  Qo‘qon  xonligi  deb,  o ‘zini  esa  xon  deb  e’lon  qildi. 

Download 2,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   199




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish