Q u sm o n o V, U. J o ‘rayev, N. N o r q u L o V о ‘zbekiston tarixi

Yakunlami chiqaramiz
Qoraqalpoqlar folklor  (xalq  og‘zaki  ijodi)ga boy xalq. 
Ularning  „D arbadar  el“ ,  ,,Qirqqiz“ ,  ,,Qublon“ ,  ,,Edigey“ 
dostonlari  mashhurdir.
1.  Qoraqalpoqlaming turmush tarzi haqida so‘zlab bering.
2.  Qoraqalpoqlar qanday shaharlarni barpo etganlar?
3.  Folklor nima  va qoraqalpoq xalqi folklori haqida  nimalarni bilib 
oldingiz?
4.  ,,Qirqqiz“  dostonida qanday g‘oyalar kuylanadi?
I l l

---

Qoraqalpoq yozma 
XVIII  asrdan  boshlab  qoraqalpoq  yoz-
adabiyoti 
ma  adabiyoti  shakllandi  va  rivojlana
bordi.
XVIII—XIX asming birinclii yarmida qoraqalpoq adabiyotining 
ko‘zga  ko ‘ringan  qator  nam oyandalari  qalam   tebratganlarkim, 
ulaming  nom lari bugungi  kunda  ham   ardoqlanadi.
U lardan  biri  Jiyen  Jirov  (1730—1784)  edi.  U   m ashhur  bax- 
shi,  hajvchi  shoir  sifatida  kamol topdi.  „Hoy  yigitlar,  yigitlar“  va 
„Yuragimda  k o ‘p  dog‘im “  kabi  qator  she’rlarida  jam iyatdagi 
nohaqliklarni,  huk m ro n   tabaqalarning  kirdikorlarini,  xalqqa 
o ‘tkazgan  jabr-zulm larini  fosh  etadi.
Qoraqalpoqlar — erksevar xalq.  Shuning 
uchun  ham   ular  doimo  o ‘z  erklari  uchun 
ozodlik  kurashi  olib  borgan.  M a ’lum ki, 
qozoq xoni Abulxayrga  qarshi  olib  borilgan 
urushda  qoraqalpoqlar  yengilib  qolgan  edi. 
Bu  m a g ‘lu b iy a t  n a tija s id a   u la r  azo b -
u q u b a tla rg a   d u c h o r  etilg an .  X u su san , 
Sirdaryo  b o ‘ylaridagi  qoraqalpoqlar  h ar 
yoqqa  tarqab  ketgan.  U lam ing  bir  qismi 
T oshkent  atrofiga  (C hirchiq  b o ‘ylariga), 
boshqa  bir  qismi  esa  Qizilqum  orqali  Xo- 
razm g a  (O ro l  d e n g izin in g   ja n u b iy   so- 
Kunxo‘ja  Ibrohim. 
hillariga)  ko‘chib  ketgan.  M ana  shu  ko ‘-
chishlam ing  guvohi  b o ‘lgan  Jiyen  Jirov  „D arbadar  el“  nom li 
doston  yozib,  unda  qoraqalpoqlaming  mashaqqatli  davri  tarixini 
haqqoniy bayon etgan.  Baxslii  sifatida  ,,Alpomis“ ,  ,,Qirqqiz“  kabi 
dostonlam i  zo‘r  m ahorat  bilan  kuylagan.
Qoraqalpoq  adabiyotining  ko‘zga  ko‘ringan vakillaridan yana 
biri  K u n x o ‘ja   Ib ro h im