Пул ва банклар (1-модуль). Пул ва банкларнинг назарий асослари

Бирлашган миллатлар ташкилоти тизимига кирувчи халқаро молиявий ташкилотлар;

• 
  умумжаҳон миқиёсда фаолият юритувчи халқаро иқтисодий ташкилотлар;
  
• 
  минтақавий ташкилотлар;
  
• 
  тараққиёт банклари ва халқаро фондлар.
  
• 
  Бирлашган миллатлар ташкилоти тизимига кирувчи халқаро молиявий ташкилотлар:
  
• 
  Жаҳон банки гуруҳи
  
• 
  Халқаро Валюта Жамғармаси
  
• 
  Жаҳон савдо ташкилоти
  
• 
  Бирлашган миллатлар саноат ривожланиши ташкилоти
  
• 
  Бирлашган миллатлар озиқ- овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти
  
• 
  Жаҳон озиқ овқат дастури
  
• 
  Қишлоқ хўжалигини ривожлантириш халқаро фонди
  
• 
  Жаҳон интелектуал мулк ташкилоти
  

Умумжаҳон миқиёсида фаолият юритувчи иқтисодий ташкилотлар:

• 
  Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожланиш ташкилоти
  
• 
  Иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти
  
• 
  Халқаро савдо палатаси
  
• 
  Қора денгиз иқтисодий ҳамкорлиги
  
• 
  Нефть экспорт қилувчи давлатлар ташкилоти
  

Минтақавий ташкилотлар:

• 
  Европа иттифоқи
  
• 
  Мустақил давлатлар ҳамдўстлиги
  
• 
  Америка давлатлари ташкилоти
  
• 
  Жанубий шарқий Осиё давлатлари ассоциацияси
  
• 
  Африка бирлиги ташкилоти
  

Тараққиёт банклари ва халқаро фондлар:

• 
  Халқаро Тикланиш ва Тараққиёт Банки
  
• 
  Америкааро Тараққиёт Банки
  
• 
  Тинч Океани Ороллари Тараққиёт Дастури
  
• 
  Араб Иқтисодий Ривожланиш Қувайт Фонди
  
• 
  Африка Тараққиёт Банки
  
• 
  Осиё Тараққиёт Банки
  
• 
  Кариб Тараққиёт Банки
  
• 
  Абу - Даби Тараққиёт Фонди
  
• 
  Иқтисодий ва Ижтимоий Тараққиёт Араб Фонди
  
• 
  Африка Тараққиёт Фонди
  
• 
  Африкада Иқтисодий Тараққиёт Араб Банки
  
• 
  Ғарбий Африка Тараққиёт Банки
  
• 
  Саудия Арабистони Тараққиёт Фонди
  
• 
  Марказий Африка Давлатлари Тараққиёт Банки
  
• 
  Ислом Тараққиёт Банки
  
• 
  ОПЕК Халқаро Тараққиёт Фонди
  
• 
  Шарқий Африка Тараққиёт Банки
  
• 
  Ташқи Тараққиёт Ироқ Фонди
  
• 
  Европа Тараққиёт ва Тикланиш Банки
  

Албатта, юқорида келтириб ўтилган умумжаҳон миқиёсда фаолият юритувчи, минтақавий, тараққиёт банклари ва халқаро фондлар ҳамда уларга аъзо давлатлар ўртасида вужудга келадиган муносабатлар халқаро молиявий муносабатларнинг бир кўриниши ҳисобланади. Халқаро молиявий муносабатлар ташкил этилишининг назарий жиҳатларини ўрганиб чиқадиган бўлсак, миллий ва халқаро миқёсдаги етук ҳуқуқшунос олимлар бу борада қуйидаги фикрларни келтиришади:
Назарий жиҳатдан олиб қараганда, халқаро молия институтларини қуйидаги уч гуруҳга ажратиш мумкин:
1) аъзо давлатлар эҳтиёжига хизмат кўрсатувчи молия институтлари. Ушбу ташкилотлар мустақил равишда қарор қабул қилиб, давлатлараро пул маблағлари билан ҳисоб-китоб механизми вазифасини ўтайди. Бундай ташкилотлар қаторига МДҲ Давлатлараро банки (МДҲ мамлакатлари ўртасида ўзаро тўловлари ва клиринг ҳисоб-китобларини амалга оширади) ва Шарқий Африка тараққиёт банкини киритиш мумкин.
2) Халқаро шартномаларни амалга оширувчи молия институтлари. Улар автоном тарзда фаолият юритсада, қарор қабул қилишда аъзо мамлакатлар ҳукуматига боғлиқ бўлади. Ушбу гуруҳга асосан тараққиёт банклари киради: Америкааро тараққиёт банки, Осиё тараққиёт банки, Кариб тараққиёт банки, Африканинг иқтисодий тараққиёти бўйича Араб банки, Ислом тараққиёт банки, Марказий Америка иқтисодий интеграция банки.
3) Мустақил қарор қабул қилувчи ва ўз фаолиятининг устувор йўналишларини белгилашда мустақил бўлган халқаро молия институтлари. Ушбу институтлар халқаро молия сиёсати йўналишларини ишлаб чиқадилар ва барча давлатларнинг иқтисодий тараққиётига таъсир кўрсатадилар. Ушбу гуруҳда Халқаро Валюта Жамғармаси ва Жаҳон банки гуруҳига кирувчи Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки етакчи ташкилотлар ҳисобланади. Юқоридагилардан келиб чиқиб, шуни хулоса қилиб айтиш мумкинки, халқаро молиявий институтларнинг фаолият кўлами сўнгги йилларда, айниқса, жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози таъсирида янада кенгайиб, уларнинг халқаро муносабатларда ҳамда давлатларнинг молиявий сиёсатига таъсир кўрсатишдаги ўрни ошиб бормоқда.