“Пул, кредит ва банклар” фани 7-мавзу: Пул ислоҳотлари

Пул ислоҳотлари

Маъруза режаси

• 1. Пул ислоҳоти тушунчасининг мазмуни ва уни ўтказишнинг зарурлиги
• 2. Пул ислоҳотининг турлари
• 3. Пул ислоҳотини амалга ошириш усуллари
• 4. Ўзбекистонда амалга оширилган пул ислоҳотлари

1. Пул ислоҳоти тушунчасининг мазмуни ва уни ўтказишнинг зарурлиги

• Пул ислоҳоти – бу мамлакат пул тизимини қайта ташкил этиш бўлиб,
• у
• давлат томонидан, мамлакат пул тизимини тартибга солиш ва мустаҳкамлаш мақсадида, амалга оширилади.

Пул ислоҳотини ўтказишнинг зарурлиги

• 1. Бир металл пулдан иккинчи металл пулга ўтишнинг зарурлиги.
• 2. Гиперинфляция таъсирида пулнинг кескин қадрсизланиши ва тўлов қобилиятини йўқотиб қўйиши.
• 3. Урушлар даврида муомалага ниҳоятда катта миқдордаги қоғоз пуллар ва банкноталарни чиқарилиши.

Пул ислоҳотини ўтказишнинг зарурлиги

• 4. Давлат сиёсий мустақилликка эришиши.
• 5. Алоҳида олинган ҳудудда
• ягона валютани
• муомалага киритилиши.

2. Пул ислоҳотининг турлари

• 1. Бир металл пулдан иккинчи металл пулга ўтиш.
• Европада XVI-XVII-асрларда
• мис тангалардан кумуш тангаларга ўтиш амалга оширилди.
• XVIII асрга келиб эса,
• кумуш тангалардан олтин тангаларга
• ўтиш жараёни тугалланди.

2. Пул ислоҳотининг турлари

• 2. Пул тизимининг бир шаклидан иккинчи шаклига ўтиш.
• Бунда олтинмонета стандартидан қоғоз ва кредит пуллари тизимига ўтиш тушунилади.
• Биринчи жаҳон уруши ва 1929-1933 йиллардаги жаҳон иқтисодий инқирози олтинмонета стандартини бекор бўлишига сабаб бўлди ва барча европа давлатлари қоғоз ва кредит пуллари тизимига ўтишди.

2. Пул ислоҳотининг турлари

• 3. Миллий валюталарни олтинга ёки кумушга алмаштиришни жорий қилиш.
• Буюк Британияда 1821 йилда, АҚШда 1879 ўтказилган пул ислоҳотлари натижасида миллий валютани олтинга алмаштириш жорий этилди.
• АҚШ 1934 йилдан 1974 йилгача ўзининг долларини олтинга 1 унция=35 доллар нархда хорижий давлатларга алмаштириб берган.