Psixologiya kafedrasi umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti

Yusuf Xos Hojib “Qutadg’u bilig” asarida o’g’il-qizga ta’lim-tarbiya beruvchining shaxsi haqida quyidagilarni yozadi:

Murabbiyni yaxshi kishilardan olgin,

O’g’il-qiz pok o’sadi (nomatlub ishlardan) forig’ turadi.

O’g’il-qizga bilim va odob o’rgat,

Ikki olam uniki, uning manfaati yetarli bo’ladi.

O’g’ilga barcha san’at-hunarlarni tugal o’rgat,

Bu san’at-hunarlar bilan u mol-dunyo yig’a beradi (164-b).

Burhoniddin Zarnudjiy (1150 y) “O’quvchiga ta’lim yo’lida qo’llanma” asarida bilimlarni tez va puxta o’zlashtirish uslublarini ishlab chiqdi, uningcha: “O’rganuvchilar zimmasida barcha fanlar orasidan eng muhimlarini tanlash vazifasi turadi. ... Bilimlarga bo’lgan qiziqish shuni talab etadiki, u o’qituvchisiga va o’rganayotgan faniga, kitobiga nisbatan to’la qanoatli bo’lsin, toki muvaffaqiyasizlikni o’zidan yiroqlashtirish, bilimning maxsus bo’limiga nisbatan ham shunday ish tutmoq kerak.

Bilimlarni chuqur o’zlashtirishning 6 sharti mavjud: aql-farosat, kucnli istak, chidam, oziq-ovqat, o’qituvchi ta’limi va bilim olish uchun yetarli vaqt. Mashg’ulotlar davomida o’qituvchilar muallimdan “bir o’q-yoy”masofada o’tirishsin, shunda o’quvchining o’z o’qituvchisiga hurmati namoyon bo’ladi. ... O’qib-o’rganish uchun eng yaxshi vaqt - yoshlik davri, erta tong va qosh qoraygan payt. Bilim oluvchi ana shu vaqtni samarali tashkil etishga odatlantirilsin, bordiyu unga bir fan zerikarli bo’lsa, boshqasi bilan mashg’ul bo’lsin.

Sinov savollari

1. 
   Ibn Sino «Tadbiri manzil» asarida o’qituvchi shaxsiga qanday baho bergan?
   
2. 
   A.Avloniy o’qituvchi shaxsi haqida.
   
3. 
   L.Tolstoy o’qituvchi shaxsi haqida.
   
4. 
   K.Ushinskiy tarbiya san’ati haqida.
   
5. 
   Al-Xorazmiy ta’lim va tarbiya to’g’risida.
   
6. 
   Al-Farobiy ta’lim-tarbiya haqida.
   
7. 
   Yusuf Xos Hojib ta’lim-tarbiya haqida.
   
8. 
   Burhoniddin Zarnujiyning ta’lim to’g’risidagi qarashlari.
   
9. 
   A.Disterverg bilim to’g’risida.
   
10. 
    A.Beruniy ta’lim-tarbiyada mo’tadillikka amal qilish haqida