Psixologiy asi


bet101/209
Sana16.03.2022
Hajmi
#494089
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   209
Bog'liq
Tibbiyot psixologiyasi, Ibodullayev Z., 2009

birinchidan,
afsuski, k o 'p kasalliklar surunkali turga o 'tib ketgan 
bo'lib, bir m arta emas, bir necha bor davolashni talab qiladi;
ikkinchidan,
bem orlarni davolashdagi izchillikning buzilishida, y a’ni 
bemor kasalxonadan chiqib poliklinikada, u yerda davolanib bo'lgach, 
k o 'rsa tilg a n m u d d a tla rd a sa n a to riy la rd a davolanishi zaru r bo'lad i. 
Ham m a bemorlar ham bunga amal qila olmaydi;
uchinchidcm,
inson paydo bo'libdiki, antiqa narsalar va m o’jizalarga 
in tila d i. K o 'r m a g a n n a rsa sin i k o 'rg is i, yem agan n a rsa sin i yegisi, 
b o rm a g a n m a m la k a tg a borgisi k elad i. B u lar h a r b ir in so n g a xos 
xususiyatlardir. A na shu qiziqish bor ekan, inson m o ’jiza izlayveradi 
(k im d a n , n im ad an va q ay erd an izlash nin g farqi y o 'q , eng asosiysi 
«m o’jiza» topsa bo'ldi). Odam larning tabiblarga intilishini ham shunday 
izohlash m um kin. H am m a joyda p o lik lin ikalar, k asalx on alar ishlab
167


turibdi, vrachlar ham yetarli. Deyarli har bir mahalla, har bir k o 'p qavatli 
uyda doktor bor (vrachlar yetishmaydigan b a ’zi qishloqlarni e ’tiborga 
olm aganda). Bemorlar uchun vrachlarga m urojaat qilish oddiy bir hoi 
b o'lib qolgan: «Unisi bo'lm asa bunisi, vrach topiladi». D oktorga ishi 
tu sh m ag an odam ni u ch ratish am ri m ahol, a lb a tta . Bu m u lohazani 
tabiblarga nisbatan ishlatib bo'lmaydi. Negaki, ularning soni kam. Ularni 
tay y o rlay d ig a n in stitu tla r y o 'q . U la r ish lay d ig an « tab ib x o n a la r» , 
k asalx o n alar ham yo'q . A gar b o 'lg an id a , bem orlar tab ib larg a ham
ko'nikib qolib, ulardan m o’jiza izlamagan bo'lur edi.
Falon qishloqdan bir tabib chiqibdi, eshigi to 'la odam emish deyishsa, 
odam lar o 'sh a tomonga qarab intilishadi. U tabib m aktabni tugatganmi- 
y o 'q m i, nega u ham asab, ham ruhiy, ham ichki k a sallik lar. ham
bepushtlikni davolayveradi? Bular bilan bem orlar qiziqishmaydi. Eng 
asosiysi, eshigining oldida od am k o 'p . A gar bem or b iror vrachdan 
tuzalm asa yoki kasalxonadan to 'la tuzalib chiqmasa, o'sha vrachni va 
k asalx on ani yom onlaydi. A gar u tab ib d an tuzalm asa, «H a, dem ak, 
kasalim tuzalmas ekan-da, tabib ham davolay olmadi», deb fikr yuritadi. 
Bu, ajablanarli hoi, albatta. K asalxonalar va poliklinikalarda tuzalgan, 
nogiron bo'lgan va vafot etgan bemorlarning hisobi olib boriladi. Buning 
uchun Sog'liqni saqlash vazirligida k atta statistika bo'lim i ishlab turibdi. 
Olingan m a ’lumotlar har chorak va har yili tahlil qilib boriladi. Tabiblar 
q o'lidan tuzalgan va tuzalm aganlarning hisobi olib borilmaydi. U larda 
statistika ham yo'q. O g'ir bem orlarni esa ular davolam aydi. Shunday 
qilib, biz ularning ish faoliyatini nazorat qiladigan sharoitdan yiroqmiz.
Bu o'rinda, tabiblarni yom onlab, vrachlarni ulug'lash niyatimiz ham 
yo'q. Biz yuqorida keltirgan m ulohazalar vrachlarni o'ylantirib qo'ym og'i 
kerak. H aqiqatan ham k o'p hollaida vrach bemorning so'zini oxirigacha 
tinglamaydi. Bunga sabab qilib, tashqarida kutib turgan bemorlarni va 
vaqti ziqligini ro 'k ac h qiladi. Lekin shuni unutm aslik kerakki, hozir 
yoningizga kirgan bemor tashqarida kutib o 'tirg an bem orlarning yoki 
sizning vaqtingiz ozligining qurboni bo'lm asligi kerak. Bu bemor Sizni 
deb kelgan lig ini ham u n u tm a slik , q o la v e rsa , vrach o b r o '- e ’tib o ri 
y o 'q olad ig an ishlarni qilm aslik kerak. Bem orning dardini oxirigacha 
eshitish zarur. T o 'g 'ri, b a ’zan bem or bir oz gapirgach, uning kasali 
d ok torg a ayon bo'lib qolishi m um kin. Biroq u hali so'zini tugatgani 
y o 'q , o 'z in i b ezo v ta q ila y o tg a n b a rc h a s h ik o y a tla rin i d o k to rg a
aytmoqchi. G ap shundaki, bem or dardini qancha to 'k ib solsa, shuncha 
yengillashadi. Bemorning uzundan-uzoq so'zlari doktorga tashxis qo'yish 
uchungina emas, balki uning dardini yengillashtirish uchun ham kerak. 
Dem ak, vrach bemorni tinglayotib nafaqat uning kasalini aniqlaydi, balki 
davolaydi ham! T o 'g 'ri, bem or kasaliga taalluqli bo'lm agan gaplarni
168


k o ‘p gapirishi, doktorning vaqtini behuda o ‘g‘irlashi mumkin. Bunday 
paytlarda, bemorga kasalligiga doir qo'shim cha savollar berib, uni to ‘g‘ri 
yo'lga solib olish kerak.
Ayniqsa, nevrozga chalingan bemorlar k o 'p so'zlashni, shikoyatlarini 
rang-barang qilib gapirishni yaxshi k o 'rish ad i. Y ana ular zam onaviy 
apparatlarda bir qancha tekshirishlardan o'tishni istashadi, bular bemorga 
shart bo'lm asa-da, im koniyatga qarab, bu iltimoslarni bajarish kerak yoki 
bem or bir-ikkita tekshirishlardan o'tg ach , «Bularning xulosasi yaxshi 
chiqdi, qolgan tekshirishlar endi shart emas», deb tinchlantirish lozim.
Vrach xatosi to 'g 'risid a nima deyish mumkin? Agar vrach xatoga yo'l 
qo'ysa, u, albatta, jazoga tortilishi kerakmi? Xatoning sabablari nimadan 
iborat? «Bemor doimo haq» degan naql to'g'rim i? Bu savollar o 'ta qiyin 
bo'lib, ularga batafsil javob topish amri mahol. Vrachning har bir xatosi 
orqasida bemorning - bir insonning hayoti yotadi. Bu xato sababli kimdir 
yaqin odami (otasi, onaizori, suyukli yori, farzandijdan judo bo'ladi. 
V rach x atosining sa b ab la rin i 2 guruhga b o 'lish m um kin: 

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish