Psixologik trening asoslari

4.Shaxsni rivojlantirish treninglarining mijozlari. 
Bugungi
 
glabollashuv 
davrida psixologlar tomonidan odamlar ruhiyatida asabiylik, agressivlik holatlari 
ko’payib borayotganligi haqida juda ko’p gapirmoqda. Aytish mumkinki, 
bunday asabiylashish holatlari turli darajadagi zo’riqishlar natijasida vujudga 
kelmoqda. Natijada odamlar o’rtasida turli nizoli vaziyatlarni ro’y berishi, o’zini 
– o’zi nazorat qila olmaslik, irodasizlik, atrofdagilarga nisbatan ishonchining 
so’nishi, 
shaxslararo 
munosabatlardagi 
qiyinchiliklar, 
o’ziga 
to’gri 
ustanovkalarni bera olmaslik kabi holatlarning boshdan kechirayotganini guvohi 
bo’lamiz va insonlarning yashash mihitida, salomatlik bilan bog’liq jihatlarida 
ham muammolarga duch kelamiz. 
Ayni damda asabiylashish holatlari kuzatilayotgan quyidagi kishilar 
guruhini alohida ta’kidlab o’tish joiz: 
1.
Bog’cha bolalari, maktab o’quvchilari, o’smirlar orasida turli-tuman 
muammolar asosida kuzatiladigan asabiylik holatlari. 
2.
Ish joylarida (rahbar va xodimlar, xodimlarning o’zaro muno- sabatlari 
orasida), oilaviy munosabatlarda, qarindoshlar, mahalla- ko’y bilan o’zaro 
munosabatlar, turli yosh davrlarda psixologik o’zgarishlar natijasida 
kuzatiladigan asabiylik holatlari. 
3.
Yuqorida sanab o’tilgan asabiylashishlardan kelib chiqadigan 
muammolar mavjud bo’lib, bu muammolarni yechish imkonini topa olmaslik 
natijasida psixologik maslahat va psixologik korreksiyaga muhtoj bo’lib qoladigan 
bir necha xil guruhlar vujudga kelmoqda, bular: 
1.
Muloqotchanlikning yetishmasligidan ruhiy tushkunlikka tushgan kishilar 
guruhi. 
2.
Oilaviy hayotga tayyor bo’lmagan yoshlar guruhi. 
2.
Moddiy yetishmovchilikdan qiynalgan kishilar guruhi. 
3.
O’z yaqinlaridan ajralgan kishilar guruhi. 
4.
Turli baxtsiz hodisalardan keyin qandaydir kasallik orttirib olgan kishilar 
guruhi. 
5.
Begona joyga ko’chib kelib yoki yangi o’qish va ish joyiga moslasha 
olmayotgan kishilar guruhi. 
6.
Rahbar yoki o’zidan katta kishilar tomonidan shaxsiyatga teguvchi 
so’zlar bilan haqorat qilingan kishilar guruhi. 
8. Chekish, ichish, narkotik moddalarga qaram bo’lib qolgan kishilar 
guruhi. 

---

162 
Yuqorida sanab o’tilgan muammolarni hal qilishda psixologik trening 
mashg’ulotlarini o’z o’rnida tashkil etish amaliy yordam beradi. Agarda 
mashg’ulot samarali tashkil etilsa, guruhlar o’z xohishi bilan treningga keladi va 
trenerning ko’rsatmalariga amal qiladi. Lekin ba’zi guruhlar bo’ladiki bu guruh 
a’zolari treningga istamasdan, xohlamasdan keladi: Masalan, jinoyatchilar, 
bezorilar, o’g’rilar, narkotik bilan shug’ullanuvchilar. Lekin guruh a’zolarining 
istagidan qat’iy nazar treningni vazifasi ularning muammolarini hal etishga 
qaratilgan bo’ladi. 
Shuni alohida qayd etish lozimki, trening jarayonida muammolarni 
yechish, bu boradagi bilim, ko’nikma va malakalarni hosil qilish ham trenerdan 
shaxs individual psixologiyasi bilan ishlashni taqozo etadi. Shuning uchun 
psixologiyada bunday treninglar psixologik treninglar deb ataladi. Trening-
shaxsda mavjud bo’lgan yoki vujudga keladigan muammolarni hal qilish uchun 
zarur bo’lgan bilim, ko’nikma, malakalarni hosil qilish maqsadida bahs-
munozara, o’yin va mashqlar orqali o’tkaziladigan mashg’ulotlar yig’indisidir.