Protozooy kasalliklari reja: Ixtibodozlar Tarqalishi va iqtisodiy zarari

Kostioz – akvarium baliqlarida ko‘p uchraydigan kasallik asosiy sababi yosh baliqlarning zich joylashishi, ozuqaning yyetishmasligi va baliqlarning chidamliligi tushib ketishi hisoblanadi. Ba’zi hollarda akvarium baliqlarining ko‘p miqdorda qirilib ketishiga olib keladi. Voyaga yetganlarida nobud bo‘lish xavfi past, lekin ular parazit tashuvchilar hisoblanadi. Akvariumga parazit tirik ozuqa orqali, o‘simliklar orqali, parazit saqlaydigan baliqlar orqali, akvarium suvida va tuprog‘ida saqlanib qolgan parazitlar orqali kiradi.
Kasallikning paydo bo‘lishi va klinik belgilari. Parazit baliq terisining yuzasida va jabralarda tarqalgan, epiteliy qoplamidagi hujayralarda nekrobiotik ta’sir ko‘rsatadi va qichishishni yuzaga keltiradi, katta miqdorda suyuqlik ajraladi va baliqning asfiksiyadan nobud bo‘lishiga olib keladi.
Ixtiobodozning og‘ir ko‘rinishida baliq tanasining yuzasida dog‘lar ko‘rina boshlaydi, keyinchalik bu dog‘lar bitta yaxlit kulrang qoplamga aylanadi, ba’zan havorang tusga ham kiradi. Ko‘pincha suzgichlarning parchalanishiga va yoylarning ko‘rinib qolishiga olib keladi. Anemiya oqibatida jabralar oqara boshlaydi, yaxlit shilliq qavat bilan qoplanadi, ba’zan nekroz boshlanganini kuzatish mumkin. Kasal baliqchalar kuchsizlanadi. Gaz almashinuvi buzilishi tufayli baliqchalar suv yuzasiga ko‘tarilib, suv havzasining suv quyilish qismida to‘planib qoladi.
Patologoanotomik o‘zgarishlar. Nobud bo‘lgan baliqlarning jabralarida va terisida o‘zgarishlar bo‘ladi, ichki tana a’zolarida o‘zgarishlar kuzatilmaydi.
Tashxis. Ixtiobodozga tashxis klinik kuzatuvlar natijasida olingan kulrang va havorang qoplamning borligi, teri va jabralarda mikroskopik kuzatuvlardan olingan natijalarga asosan qo‘yiladi. Bu natijalar asosida Kostia mavjudligini ko‘rish mumkin.
Kasallik bilan kurashish va oldini olish. Kasallik aniqlangach baliqlarni 3,5 % li tuzli vannada tozalashadi. Formalin eritmasining 1:5000 nisbati va boshqa dorilarni ekzoparazit kasallanishga qarshi qo‘llash yaxshi natija beradi. Oldini olish usullari: so‘ndirilmagan (25 s/ga) yoki xlorli (5 s/ga) ohak yordamida ifloslangan hovuzlar tozalanadi; ko‘payuvchi baliqlarni suvga qo‘yishdan 5 daqiqa

avval 5% li tuzli suvda yuvishadi; yosh baliqchalarni 5 – 6 kunga toza hovuzga o‘tkazishadi; ikkala hovuzlarni yaxshi ozuqa bilan ta’minlashadi.