Практикум по статистике. (2 издание). Тащкент изд. «Iqtisod-moliya»

3-misol. Toshkent shahar dehqon bozorlarida sotilgan mahsulotlar qiymati haqida quyidagilar mavjud:

Dehqon bozorlari	O’tgan davrda sotilgan mahsulot qiymati, mlnso’m	Joriy davrda o’tgan davrga nisbatan mahsulotning fizik hajmi o’zgarishi, (%)
Yunusobod Farxod Qo’yliq	17,9 20,0 28,4	-18 +5 -11

Toshkent shahar dehqon bozorlarida sotilgan mahsulot fizik hajmi umumiy indeksini aniqlang.

Yechish.

1. 
   Har bir dehqon bozori bo’yicha mahsulotning fizik hajmi individual indekslarini aniqlaymiz.
   

1. 
   Yunusobod bozori:
   

B. Farxod bozori :

2. 
   Qo’yliq bozori:
   

2. 
   Fizik hajmning umumiy indeksi quyidagiga teng:
   

Demak, Toshkent shahridagi uchta dehqon bozorida sotilgan mahsulotlarning fizik hajmi joriy davrda o’tgan davrga nisbatan 8% kamaygan.
Statistik indekslar o’rtacha ko’rsatkichlarning dinamikasini va to’plam tuzilishi dinamikasi o’zgarishiga tarkibiy siljishlar ta’sirini baholashda ham qo’llaniladi.
Quyidagi misol asosida o’zgaruvchan, o’zgarmas tarkibli va tarkibiy siljishlar ta’siri indekslarini hisoblash uslubiyatini ko’rib chiqamiz.


4-misol. Samarqand shahri dehqon bozorlarida sotilgan olmalar miqdori haqida quyidagi ma’lumotlar mavjud:

Bozorlar	Avgust		Sentabr
	Sotilgan miqdori, ming kg.	1kg bahosi, so’m		Sotilgan miqdori, ming kg.	1kg bahosi, so’m
A B	30 10	3000 2800		22 22	2500 2000

Bahoning o’zgaruvchan, o’zgarmas tarkibli va tarkibiy siljishlar ta’siri indekslarini aniqlang va xulosa chiqaring.