Plastik massalar deb sun’iy ravishda bogiovchi organik

Kukunsimon to ‘ldiruvchiga ega bo ‘lgan plastmassalar-bu
plastmassalarda kelib chiqishi organik (yog‘och kukuni, arpa, bug‘doy 
kukunli) va mineral (maydalangan kvars, azbest, slyuda, grafit va 
shunga o‘xshaganlar) kukunlari toidim vchi sifatida qoilaniladi.
Kukunli plastmassalaming xossalari izatropik boiib, ular kichik 
mexanik mustahkamlikka, kichik zarbiy qovushqoqlikka va qoniqarli

---

darajada elektr izolyasiya xossalarga ega bo‘lishadi. Ularda asosan 
kichik yuklamalarda ishlovchi konstruksion materiallar va jihoz va 
simlami elektr izolyasiyalovchi qoplamalar sifatida ishlatiladi.
Mineral kukun plastmassaga: suv va namgarchilikka bardoshli, 
kimyoviy turg‘un, yuqori elektr izolyasiyalash xossalarini berib 
ulardan tropik muhitga bardoshli materiallami ishlab chiqarish 
imkonini beradi. Miniral kukunlami epoksid smola asosli bogiovchi 
modda bilan birgalikda ishlab chiqilgan turlaridan mashinasozlikda 
turli qoliplar, detallar, moslama korpuslari ishlab chiqarishda keng 
qo‘llaniladi. Bundan tashqari epoksid smolasi asosli plastmassalardan 
singan yeyilgan detallami qayta tiklash uchun ham ishlatiladi. Bu 
plastmassalardan quyma detallar olish juda qulay hisoblanadi.
Tolasimon to ‘Idiruvchiga ega bo‘lgan plastmassalar.
Bu gurux 
plastmassalarga tolali, azbesttolali, shishatolali plastmassalar kiradi.
Tolador plastmassalar da
to‘ldiruvchi paxta tolasi boiib u 
bogiovchiga, ya’ni fenolformaldegid smolasiga shimdirilgan boiadi. 
Tolali plastmassa paxta tolasi va termoreaktiv smolalardan tashkil 
topgan kompozitsiyaga ega. Bu turdagi plastmassalar kukunsimon 
to‘Idiruvchiga ega bo‘lgan plastmassalarga nisbatan yuqori zarbiy 
qovushqoqlikka ega bo‘ladilar. Bunday plastmassalar asosan umum 
texnik detallar tayyorlashda qo‘llanilib, egilishga yoki buralishga 
ishlaydigan detallar tayyorlanadi, masalan: turli aylanma harakatni 
uzatish shikivlari, o‘z o‘qi bo‘yicha buralib aylanadigan dastalar, turli 
maqsadlarda qo‘llaniladigan ftulkalar ishlab chiqariladi.
Azbesttolali
plastmassalarda to‘ldiruvchi sifatida qo‘shiladigan 
tolalar asosan azbestdan tayyorlangan boiib, bogiovchi sifatida 
I'enolformaldegid yoki boshqa termoreaktiv smolalar qoilaniladi. 
Azbesttolali plastmassalaming afsalliklaridan biri ular yuqori 
issiqbardoshlikka ega bo‘lib bunga azbest tolalari orqali erishiladi. 
Bundan tashqari bu plastmassa kelib chiqishi turlicha bo‘lgan kislotali 
muhitlarga bardoshli va yuqori friksion xossalarga ega. Azbest tolasi 
qo‘shilgan plastmassalardan asosan tormozlovchi detallar, kimyoviy 
korxonalar uchun kislotabardosh detallar, turli reaktor vannalari va 
idishlari ishlab chiqariladi.
Shishatolali
plastmassalar - bu shisha tolasi va sintetik termoplast 
bogiovchidan tashkil topgan kompozitsion material bo‘lib unda 
shisha tolasi - toidiruvchi sifatida smola bog‘lovchi sifatida

---

qo‘shiladi. Materialda shisha tolasi ikki turda, cheksiz uzun tolali 
yoki qisqa qirqilgan tolalardan tashkil topgan boiishi mumkin. 
Toidiruvchi sifatida qo‘shilgan tolalaming diametri kichraygan sari 
materialning mustahkamligi keskin orta boshlaydi. Bunda aksariyat 
hollarda tola diametri 5-20 mkm ga ega boigan tolalardan 
foydalaniladi. Bunday tolalarga ega boigan materialning nisbiy 
cho‘zilishi