Plastik massalar deb sun’iy ravishda bogiovchi organik

1.5.1. To‘ldiruvchiga ega boigan termoplastlar
Bunday plastmassalarda bogiovchi, ya’ni matritsa vazifasini 
termoplastik polimerlar tashkil etgan b oiib toidiruvchi, ya’ni 
armirlovchi vazifasini shisha, astbest, kelib chiqishi organik boigan 
polalar bajaradi. Tolasimon toidiruvchi materialning skletini tashkil

---

etib u barcha tashqi kuchlami o‘ziga qabul qilib materialning 
mustahkamligini ta’minlaydi.
Ishlab chiqarishda asosan polimidli va polikarbonatli bogiovchi 
hamda qisqa qirqilgan shisha tolali to‘ldiruvchiga ega boigan 
plastmassalar qoilaniladi. Bular toidiruvchiga ega boimagan 
plastmassalarga qaraganda yuqori mustahkamlikka ov = 90-149 MPa; 
crsk = 110 - 140 MPa; oeg = 150-220 MPa ega boiishadi. Ulaming 
issiqbardoshligi -60 dan 180 °C ni tashkil etadi.
Toidiruvchisi sinteteik tolalar, propilen, kapron, lavsan va vinol, 
bogiovchisi esa poliimid yoki polikarbonat boigan plastmassa turlari 
yuqori egiluvchanlikka ega boiadilar, chunki bulaming tolalari 
bogiovchi kimyoviy strukturasiga yaqin. Bu esa materialning 
oquvchanligini 5 barobar kamaytiradi, uzoq muddat ishlashini esa 10 
barobar oshiradi.
Yuqorida ko‘rib chiqilgan tolali toidiruvchiga ega boigan 
plastmassalardan tashqari, toidiruvchisi juda yupqa boigan listdan 
yasalgan plastmassa turlari boiadi. Bunday materiallarda toidiruvchi 
sifatida kelib chiqishi har xil boigan tolalardan tuzilgan gazlama 
listlari koilaniladi. Bu esa materialning mustahkamligini sezilarli 
oshirishga: ov = 400—430 MPa; c Sk = 280 - 300 MPa; c eg = 450-500 
MPa; a - 250 - 300 kDj/m2 imkon berib, issiqbardoshligini esa 220 °C 
gacha oshiradi. Bunday materiallardan asosan issiq suv quvir va 
Irubalari hamda ularga vintel detallari, agressiv suyuqliklami saqlash 
idishlari va shunga o‘xshagan buyumlar ishlab chiqariladi.