План: Халқали чувалчангларнинг ўзига хос хусусиятлари

Tashqi tuzilishi.

• Zuluklarning tuzilishi boshqa halqali chuvalchang-lardan keskin farq qiladi. Ularning tanasi dorzoventral (orqadan qorin tomonga) yo'nalishda sezilarli yassilangan . Terisida hech qanday o'simta (parapodiylar, qillar, paypaslagichlar, jabralar) bo'lmaydi. Faqat sodda tuzilgan qadimgi zuluklar va qildor zuluklarning dastlabki beshta halqalarida kamtuklilarnikiga o'xshash qillar bo'ladi. Tanasining oldingi va keyingi uchida bittadan so'rg'ichlari bor. Oldingi so'rg'ichi og'iz teshigini o'rab turadi; keyingi nisbatan kuchli rivojlangan so'rg'uchi ustida anal teshigi joylashgan. Ikkala so'rg'ich ham qorin tomoniga biroz siljigan.

Tuzilishi

• Zuluklar tanasi halqalari boshqa halqalilarga nisbatan doimiy bo'ladi. Ko'pchilik zuluklar tanasi 33 ta halqadan iborat. Ulardan dastlabki 4 tasi birga qo'shilib oldingi so'rg'ichni, oxirgi 7 ta halqalar esa keyingi so'rg'ichni hosil qiladi. Lekin zuluklarda haqiqiy ichki tana halqalar soni tashqi halqalar soniga mos kelmaydi. Odatda bitta haqiqiy halqaga 3 dan 5 tagacha tashqi halqalar to'g 'ri keladi. Tashqi halqalar faqat tana qoplag'ichi va qisman muskullarga tegishli bo'ladi.

Тузилиши

• Zuluklar tanasi qalin kutikula bilan qoplangan. Kutikula ostidagi epiteliyda shilimshiq bezli hujayralar ko'p bo'ladi. Epiteliy hujayralar asosida pigment hujayralar joylashgan. Zuluklar tanasi rangi ana shu pigment hujayralar bilan bog 'liq. Epiteliy ostida halqa va kuchli rivojlangan bo 'ylama muskullar joylashgan. Ichki organlar oralig'i g'ovak parenxima bilan to'lgan. Faqat qildor zuluklarning voyaga yettan davrida selom bo'ladi. Boshqa zuluklarda selom lakunar nay shaklida toraygan.

Tibbiyot zulugining anatomiyasi. A - ichagi olib tashlangan. В - ichagining tuzilishi: 1 - og'iz so'rg'ichi, 2-jag'Iar,3-boshgangliy, 4, 5 - qorin nerv zanjiri, 6 - metanefridiy, 7 - o'ng yon lakun, 8 - qo'shimcha bez, 9 - kuyikish organi, 10 - urug' chiqarish nayi, 11- urug'don o'simtasi, 12 - tuxumdon,13- qin, 14,15-urag'donlarning oldingi jufti, 16 - qovuq, 17 - urag'donlarning keyingi jufti, 18 - tananing oldingi qismi, 19 - og'iz, 20- halqum, 21 - yutish bezlari, 22 - ichak xaltachalari birinchi jufti, 23 - ichak xaltachalari uninchi jufti, 24 - orqa ichak, 25 - to'g'ri ichak, 26 - orqa so 'rg'ich, 27 - metanefridiy, 28 - teri, 29 - halqa muskullar, 30 - bo'ylama muskullar, 31 -parenxima.