Phd razzaqov Jasur Xampaboevich

3. “Davlat xaridi” fanining metodlari va boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi
3. “Davlat xaridi” fanining metodlari va boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi
“Davlat xaridi” fanining boshqa iqtisodiy fanlar singari o’ziga xos tadqiqot usullari xam mavjud. Ulardan eng asosiylari quyidagilar:
A) ilmiy abstraktsiya usuli - voqea-hodisalarning tahlil paytida xalal berishi mumkin bo’lgan ikkinchi darajali belgilari e’tibordan chetlashtirilib, o’rganilayotgan jarayonning asl mohiyatiga, tegishli belgilarga e’tiborini qaratishdir .
B) taxlil va sintez usuli – taxlil bu o’rganilayotgan bir butunni alohida qismllarga ajratish va ularni izchillik bilan tahlil qilish, sintez esa - hodisa va jarayonlarni qismlarga bo’lish asosida umumiy xulosa chiqarishdir.
S) mantiqiylik va tarixiylikning birligi usuli -tarixiylik dalili iqtisodiy fanlarda ham tarixiy nuqtai nazaridan tadqiqot olib borishni zarur qilib qo’yadi.Chunki iqtisodiy jarayonlar jamiyatning tarixiy rivojlanish bosqichlarida ro’y beradi. Mantiqiylik usulida jarayonlar faqatgina tarixiy nuqtai nazardan emas, shu bilan birga ichki zaruriy va qonuniy bog’lanishlar bo’yicha xam tahlil qilinadi.
3. “Davlat xaridi” fanining metodlari va boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi
“Davlat xaridi” fanini o’rganishda shuningdek, induktsiya va deduktsiya, taqqoslash, iqtisodiy-matematik usullardan ham foydalaniladi. Ta’kidlash joizki, bugungi kunda amaliyotda davlat xaridi tizimini boshqarishda iqtisodiy-matematik usullardan keng foydalanilmoqda. Iqtisodiy-matematik usullarga korrelyatsion va regratsion tahlil usuli, integral usuli, chiziqli programmalashtirish, grafik usullar kabi usullar kiradi. Iqtisodiy-matematik usullar iqtisodiy axborotlarni kompyuterlarga kiritish, hisoblash va qayta ishlash, chuqur tahlil qilish, tegishli hisobot ma’lumotlarini tayyorlash, hamda bu ma’lumotlarni qisqa fursatda mas’ul idora va tashkilotlarga yuborishda qo’llaniladi.
Bu usullar yordamida iqtisodiy jarayonlar va hodisalarning mazmuni, ularda yuz berayotgan o’zgarishlar, ularning kelib chiqish sabablari aniqlanib va zaruriy xulosalarga kelinadi.