Пешоб лаборатор таҳлиллари, буйрак патологиясида биохимик текширувларнинг клиник интерпретацияси



Download 48,05 Kb.
bet1/10
Sana24.02.2022
Hajmi48,05 Kb.
#245726
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
3-мавзу Пешоб лаборатор тахлиллари.


Пешоб лаборатор таҳлиллари, буйрак патологиясида биохимик текширувларнинг клиник интерпретацияси.


Сийдикни умумий клиник текшириш
Сийдикни текширув нафакат буйраклардаги, сийдик ажратиш тизими- даги патологик жараён характери ва ифодаланганлиги хақида, балки бошқа органлар ҳолати хақида ҳам маълумот беради.

Сийдикни умумий клиник текшириш ўз ичига олади:



  1. сийдикнинг физик хусусиятлари

  2. кимёвий таркиби

  3. микроскопик ўрганиш

Сийдикнинг физик ҳусусиятлари- миқдори, ранги, шаффофлиги, зичлиги.
Миқдори : Соғлом одамларда сийдикнинг кунлик миқдори 0,8−2 литр, ўртача 1500 мл.
Сийдикни йиғиш. Текширув учун сийдик тоза, қуруқ; идишга, жинсий аъзолар таҳоратидан кейин йиғилади. Сийдикнинг бир неча миллилитри унитазга уретра десквамирланган ҳужайраларни йўқотиш учун тўкилади. Текширув учун биринчи эрталабки сийдик порцияси олинади. Текширув сийдик ажратилгандан кейин 1-1.5 соат ичида ўтказилиши керак.
Ажратилган сийдик миқдори беморнинг ёши, овқатланиш характери, суюклик ичиш режими ва сийдик ҳосил қилувчи тизим ҳолатига боғлиқ.

Ёши

24 соат ичида сийдик микдори мл да

Ёши

24 соат ичида сийдик микдори мл да

Янги тугилган

0-60

Катталар:
Эркаклар



1000-2000

10 кун

106-320

1-5 ёш

600-900

Аёллар

1000-1600

5-10 ёш

700-1200







10-14 ёш

1000-1500







Кундалик диурезнинг кўпайиши қандли ва қандсиз диабетда кузатилади. Кунлик диурезни 2 литрдан ортиб кетиши полиурия деб аталади.


Кундалик диурезнинг камайиши кўп терлаш, профузли диарея ва қусишда келиб чиқади. Кундалик диурез камайишининг энг кенг тарқалган сабабларидан бири елиб чиқишидан қатьий назар шишларнинг ўсиб боришидир. Сутка давомида диурезнинг 600 мл дан камайиши- олигоурия, 50 мл дан камайиши ёки умуман ажралмаслиги – анурия дейилади. Ануриянинг қуйидаги шакллари бор:
■ Преренал анурия экстраренал сабабларга кўра юзага келади: оғир қон йўқотишларда, ўткир юрак-қон томир етишмовчилигида (шок), тўхтовсиз қусишда ва оғир диареяда.
■ Ренал (секретор) анурия буйрак патологик жараёни билан боғлиқ бўлиб, ўткир нефрит, некронефроз, номувофиқ қон қуйишда ва буйракнинг оғир сурункали касалликларида.
■ Обтурацион (экскретор) анурия иккала сийдик йўлларининг сийдик тошлари билан бекилиб қолиши, уретер яқинида ривожланган ўсма метазтазлари (бачадон, простата, қовуқ ва бш орган) билан сиқилиши.
Ранги – Сийдикнинг меъёрий ранги катталарда ва катта ёшдаги болаларда унинг концентрланганлигига боғлик бўлади ва тўқ сариқ рангдан то сомон дек сариқ ранггача ўзгаради. Бу рангни сийдик пигменти – урохром беради. Концентрланган ва нордон сийдик тўқроқ бўялади ва кам миқдорда ажралиб, юқори нисбий зичликка эга бўлади - гиперхромурия. Оч бўялган сийдик паст нисбий зичликка, кам нордон ёки нейтрал реакцияга эга бўлиб, кўп микдорда ажралади (физиологик полиурия) - гипохромурия. Рангга нисбий зичлик таъсир килади - юқори нисбий зичликда сийдик тўқ рангга бўялади. Турли алмашинув маҳсулотлари кўшилмалари ёки дори воситалари сийдик рангини ўзгартириши мумкин.
Физиологик гипохромурия полиурияда, кўп микдорда сув ичганда, сийдик хайдовчи воситалар қабул қилганда кузатилади.
Физиологик гиперхромурия кам суюклик ичганда, кўп терлаганда бўлиши мумкин. Олигурияда гиперхромурия шишлар пайдо бўлганлиги, транссудат ва экссудатлар, диспептик бузилишларда, иситмалашда, димланган буйракда кузатилиши мумкин. Кескин гиперхромурия гемолитик холатларда бўлади. Қон ва қон пигментлари тушганда сийдик қизил рангда бўлиши мумкин. «Пиво» рангидаги сийдик паренхиматоз сариқликда кузатилиши мумкин. Сутдек оқ сийдик буйракни ёгли дистрофиясида, нефротик синдромда, шунингдек, йирингли сийдикда, фосфатурияда бўлиши мумкин.
Рангли аралашмаларнинг изоляцияси таьсирида (дори препаратлари, контраст моддалар ва овқат маҳсулотлари) сийдик ранги ўзгариши мумкин.
■ Қизил ранг ёки гўшт ювиндиси ранги макрогематурия, гемоглобинурия, миоглобин, порфирин, дорилар ёки уларнинг метаболитлари таьсирида.
■ Тўқ сариқ баьзида яшил сарғиш паренхиматоз ва механик сариқликда сийдикда билирубиннинг чиқиши билан юзага келади.
■ Яшил – сариқ ранг сийдикда йирингнинг кўп бўлиши билан боғлиқ.
■ Хира - жигарранг ёки кулранг рангни сийдикнинг ишқорли реакциясидаги пиурия беради.
■ Тўқ хатто қора ранг ўткир гемолитик камқонликдаги гемоглобинурия ёки алкаптопуриядаги гомогентизин кислотаси, баьзан меланин пигменти меланома, меланосаркомада.
■ Оқимтирлик сийдикда кўп миқдорда фосфат (фосфатурия) тузларининг ёки Filariya паразити ёғ экскретцияси натижасида - липурия келиб чиқади.
Шаффофлик – Меъёрий сийдик тиник ва факатгина турганда бироз хиралашиши мумкин. Сийдик тиниқлиги тўлиқ ва нотўлиқ бўлиши мумкин. Тиник, кам лойқаланган ва кескин лойқаланган сийдик фарқланади. Сийдикнинг лойқаланиши эритроцитлар, лейкоцитлар, эпителий, бактериялар, ёғ томчилари, тузлари, pH, сийдикни сақлаш ҳароратига боғлиқ. шиллиқ ажралиши, бактерия бўлиши билан боғлик. Лойқадан центрифугалаш билан халос бўлиш мумкин. Тузли лойқаланишни ишкорлар ва кислоталар қўшиб йўқотиш мумкин. Бактериал лойқаланишда сийдик махсус фильтрлар ёрдамида фильтрланади, ёғли лойқаланишда эса эфир, хлороформ қўшилади. Лойқаланиш характери чўкмани микроскопик текширганда аникланади.
Нисбий зичлиги: 1.008-1.025 г / л 1,000 дан 1,050 гача бўлинган урометр билан аниқланади. Текширилаётган сийдик цилиндрга қўйилади (цилиндр диаметри урометр диаметридан 1-2 см га катта бўлиши керак). Кўпик ҳосил бўлишини одини олиш учун сийдик аста - секин цилиндр деворлари бўйлаб қўйилади. Қуруқ урометр сийдикка секин туширилади. Урометр тебранишлари тўхтагандан кейин пастки мениск бўйича кўрсаткич аниқланади.
Нисбий зичлик 1 л сийдикда эритилган моддалар миқдорига боғлиқ. Оддий овкатланишда нисбий зичлик сутка давомида кенг миқёсда ўзгариши мумкин. Катта одамда сийдик эрталабки порциясида нисбий зичлик 1,015- 1,025 оралиғида бўлиши мумкин.
-янги туғилганларда 1,018гача,
-5 кунликдан икки ёшгача - 1,002-1,004,
-2-3 ёшда 1,010-1,017,
-4-5 ёш 1,012-1,020,
-10 ёшдан 1,011-1,025 га тенг.
Нисбий зичликнинг камайиши кўп суюқлик ичганда, сийдик ҳайдовчи воситалар қабул қилганда кузатилади. Кескин камайиши - кандсиз диабет (1,001- 1,004), сурункали буйрак касалликлари, ўткир буйрак етишмовчилиги, амилоидоз, поликистозда кузатилади.
Нисбий зичликнинг ошиши қуруқ овкатлар еганда, иситмалаш, кўп терлаганда, қандли диабет, нефротик синдром, шишлар, транссудатлар, экссудатлар ҳосил бўлганда кузатилиш мумкин.
Сийдик зичлигининг бузилишлари асосий сабаблари:


Download 48,05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish