Pedagogs international research journal

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-8, Issue-4, April - 2022
 
189 
tarkibidagi ushbu iboralarni izohlash uchun iboralar lug’atlaridan foydalanish, 
ularning ma’nosini o’quvchilarga yozdirish, shuningdek iboralar yuzasidan turli 
o’yinlarni tashkillashtish o’quvchi nutqida iboralarni faollashtirishda yaxshi samara 
beradi. Masalan, “Pinboard” metodidan foydalangan holda ushbu vazifani bajarish 
mumkin. O’qituvchi doskaga jadval chizadi va mashq tarkibida kelgan iborani, 
shuningdak yana qo’shimcha iboralarni yozadi. Jadvalning keyingi ustunlariga 
o’quvchilar ushbu ibora sinonimi va antonimini yozishlari kerak. 
Ibora 
Sinonimi 
Antonimi 
Qovog’idan qor yog’moq Ta’bi xira 
Dimog’i chog’ 
Tili uzun 
Tili bir qarich 
Tili qisqa 
Yuqorida aytganimizdek, 5-sinf ona tili darsligining Leksikologiya bo’limida
iboralar mavzusiga alohida o’rin berilgan. Ushbu mavzularni o’tish metodikasi va 
darslik bilan ishlashda samarali usullardan foydalanish haqida batafsil fikr 
yuritamiz. 1-mavzu Iboralar. 
Darslikda 1-topshiriq quyidagi matn shaklida berilgan va o’quvchida tinglab 
tushunish va gapirish ko’nikmasini shakllantirish uchun mo’ljallangan. Ushbu matn 
audio yoki o’qituvchi nutqi yordamida tinglanadi. 
Hech bir so’z, hech bir ibora bekor aytilmaydi. Og’izdan og’izga o’tib , so’zlar 
almashadi, tushib qoladi. Harflar o’zgaradi va tanib bo’lmas holga kelib qoladi. 
Agar biz ko’proq izlasak, so’zning so’ziga qalb qulog’imizni tutsak, tilimizda 
majhul ibora qolmas.
Og’ayni chalish
ham besabab aytilmagan. Maqol aslida: og’a 
- ini- bir juft kalish shaklida bo’lishi kerak. Kalishning ikki poyi bir-birisiz butun 
emas Og’a-ini ham shundoq. 
Og’a-ini
, aslida, ikkita so’z. Aka-uka degani. Bora-bora bu ikki so’z qisqarib , 
bir so’zga aylanadi. 
O’rtoq, oshna
ma’nosini bildiruvchi og’ayni holiga keladi. 

---