Pedagogikasi

Каримов И.А.  Юксак маънавнят - енгилмас  куч.  Т.:  Маънавият,  2008.  8-бет.
109

---

olishida,  aza  va y o ‘qlov  m arosim larini  uyushgan holda  o'tkazishda,  bola 
tu g 'ilish id an   tortib  to  m otam gacha  b o ‘lgan  barcha  m arosim   va  urf- 
odatlariim izda  keng jam oatchilik  va  m ahalla  ahlining  doim o  bosh-qosh 
bo ‘lishi  kabi  udum larda k uzatam iz».47
X alqim izga  xos  b o 'lg an   axloqiy  m e’yorlar  bag‘rikenglik,  hojatba- 
rorlik,  m ardiik,  lafz halolligi,  saxovatpeshalik,  vatanparvarlik,  m ehnatse- 
varlik,  halollik,  to ‘g ‘rilik,  donolik,  m ehm ondo‘stlik,  kamtarlik,  saxiylik, 
epchillik,  sabr-qanoatlilik,  rostgo‘ylik,  m ehr-oqibatlilik,  ahillik,  sam i- 
m iylik,  andishalilik,  farosatlilik,  tejam korlik,  m as’uliyatlilik  kabi 
xislatlarda  nam oyon  boMadi.  Xalq  pedagogikasi  manbalarida  ana  shu 
ajoyib  insoniy  fazilatlarni  tarannum   etuvchi  behisob  m isollar  m avjud. 
Jum ladan,  «E zgu  ish»  rivoyatida xalq  m anfaatiga yaraydigan  ezgulik  va 
him m at haqida so ‘z yuritiladi:
«B ir  allom a  shogirdlari  bilan  har  gal  k o ‘rishganida:  «Qanday  ezgu 
ish  qildinglar?  Kim larga  yaxshiliklaring  tegdi?»  -   deb  so ‘rar  ekan. 
N avbatdagi  uchrashuvda  shogirdlaridan  biri:  «Kechagi  tunda  eshigim  
oldiga  notanish  kishi  kelib  qoldi.  Qarasam ,  bir  faqir.  Yordam ga  narsa 
tiladi.  Uni  ichkariga  olib  kirdim,  izzat-hurm at  bilan  xonaning  to ‘riga 
o ‘tqazib,  egnim dagi  choponim ni  unga  kiydirdim .  So‘ng  arzini  eshitib, 
bor  m ol-m ulkim ni  hadya  etdim.  Ustim dagi  kiyim larim dan  bo‘lak  hech 
vaqo  qolm adi.  Shundan  xursand  b o ‘lib,  huzuringizda  tiz  ch o ‘kib 
o ‘tiribm an»,  -  debdi.  A llom a  shogird  so ‘zlarini  tinglabdi-yu,  m unosa- 
batini  sezdirm abdi.
Gal  boshqa  shogirdga  kelibdi:  «Qaysi  kun  shoh  o ‘rdasi  yonidan 
o ‘tib  ketayotsam ,  bir odamni jazolam oqchi  b o ‘lib  turishgan  ekan.  Hukm  
b o ‘yicha  uning  bir  q o ‘li  chopilishi  kerak  ekan.  Uni  bu  o g ‘ir  qiynoqdan 
qutqarm oq  uchun  o ‘z  q o ‘lim dan  kechdim .  K o‘rib  turibsizki,  endi 
yakdastm an».
U stozdan yana sado chiqm abdi.  Shunda yonidagilari  undan:  «Bular- 
ning  qaysi  biri  fidoyi  va  kom ilroqdir?»  -   deb  s o ‘rashibdi.  «B ulam ing 
yaxshiliklari  faqat  ikki  kishi  uchungina  qilingan  yaxshilik.  Odam   qilgan 
yaxshiliklardan  barcha  el  bahra  top m og‘i  kerak,  xalq  m anfaatiga 
yaraydigan ezgulik va him m atgina tahsinga  loyiqdir», - debdi  ustoz».
X alqim izga  xos  bo ‘lgan  zukkolik,  hozirjavoblik,  aqllilik  va  d o ‘stga 
sodiqlik  fazilatlari