Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

лаш), дудуқланиш даражаси (енгил, ўртача, оғир), нутқ суръа-
ти (секинлашган, жадаллашган, тез гапириш, тахилалиянинг
борлиги), дудуқланиш билан бирга келадиган дислалия, дизерт-
риянинг енгил шакли, нутқнинг умумий ривожланмай қолиши,
ҳаракатлантирувчи воситалар фаолиятининг ҳолати, дудуқла-
ниш руҳий аломатларининг бор-йўқлиги ва ифодалилиги: нутқ-
дан чўчиш (логофобия), ҳаракатлантирувчи куч ва нутқдаги
ҳийлалар, эмболофразия, нутқ услубининг ўзгариши ва бошқа-
лар, дудуқланиш жараёнидаги ҳаяжонланишнинг бор-йўқлиги,
ҳаяжонланишга нисбатан муносабат. Нутқ жараёнига эътибор-
ни жалб этиш ва унинг дудуқланишга таъсири, мураккаб нутқ
жараёнининг дудуқланишга таъсири, дудуқланувчининг хусу-
сий-руҳий жиҳатларй, ўйинли фаолиятнинг хусусияти, ўқув фао-
лиятига муиосабат, дудуқланишини келтириб чиқарадиган вази-
ятлар доираси.

---

Логопедик хулоса табақалаштириб аниқлашни амалга оши-
ришга ва дудуқланишни бошқа нутқий заифлашувлардан (тахи-
далия, дизартрия, физиологик характердаги нуқсондан) ажра-
тиб олишга, шунингдек дудуқланишнинг 
турли шаклларини
бир-биридан фарқлашга имкониятяратади. Дудуқланувчини ат-
рофлича ўрганиш маълумотлари унинг табиатини аниқлашга
имкон беради.
Дудуқланишнинг турлича кўринишлари, унинг руҳий хусу-
сиятларининг мавжудлиги ва ҳар бир дудуқланувчининг хулқ-
атвори барча гуруҳ билан босқичма-босқич логопедик иш олнб
бориш шароитида ҳар бир дудуқланувчи билан алоҳида логопе-
дик иш олиб боришнинг.воситалари, усуллари ва йўналишлари-
даги муҳим жиҳатларни ҳам белгилайди.
Дудуқланишни бартараф қилишни олдиндан айтиш кўпгина