“Педагогика назарияси” ва “Педагогика тарихи” фанларини ўқитиш бўйича ўқув-методик мажмуа

 
892.
 
 Бошқаришда марказлаштирилган ва марказлаштирилмаган 
ҳолатларнинг рационал уйғунлиги нима? 

---

166 
Бошқарувни марказлаштириш керагидан ортиқ бўлганда, албатта, 
маъмурий бошқарув кучаяди. Бу ҳолат ўқитувчилар ва ўқувчиларнинг 
эҳтиёжлари, 
талаб-истакларини 
ҳисобга 
олмасликка, 
раҳбар 
ва 
ўқитувчиларнинг кераксиз меҳнат, вақт сарфлашларига олиб келади. 
Шунингдек, бирга бошқаришни марказлаштирилмаслик ҳам педагогик тизим 
фаолиятини сусайтиради. Шу боис бошқаришни марказлаштириш ва 
марказлаштирмаслик ўртасида ўзаро уйғунликка эришиш зарур. Таълим 
муассасаси ичидаги бошқарувда марказлаштириш ва марказлаштирмасликни 
уйғунлаштириш маъмурий ҳамда жамоатчилик бошқаруви раҳбарларининг 
фаолиятини жамоа манфаатига қаратиб, касб малакаси даражасида қарорларни 
қабул қилишга шароит яратади. 
 
893.
 
Таълим муассасасини бошқаришда якка ҳокимлик билан 
жамоатчилик бошқаруви бирлиги тамойилининг афзаллиги нимада? 
Тамойилнинг афзаллиги таълим муассасасини бошқаришда якка 
ҳокимликка йўл қўймаслик билан белгиланади. Бошқариш фаолиятида 
ўқувчиларнинг тажрибалари, билимларига таянган ҳолда турли қарашларни 
таққослаш, оқилона хулосалар чиқариш муҳим саналади. Вазифаларни жамоа 
ёрдамида ҳал қилиш ҳар бир аъзонинг жавобгарлигини йўққа чиқармайди. Шу 
билан бирга бошқарувда яккаҳокимликнинг намоён бўлиши ҳам маълум 
афзалликларга эга. Яъни яккаҳокимлик педагогик жараёнда тартиб-интизом, 
ваколат доираси ва унга амал қилишни таъминлайди. Шу сабабли қарорни 
қабул қилишда коллегиал (лотинчадан “collegialis” – бирлашган, биргаликдаги; 
маълум ишни бир қанча киши билан биргалашиб, кенгашиб амалга ошириш) 
ёндашув маъқул саналса, қарорнинг ижросини таъминлашда яккаҳокимликка 
бўйсуниш зарурдир. Таълим тизимини бошқаришнинг давлат-жамоатчилик 
характери бу тамойилни амалга ошириш учун зарур шарт-шароитни яратади.