Pedagogika, innovatsiya, integratsiya

Savol va topshiriqlar
1.  0 ‘q itish   m etod i v a  usuli  tushunchalarini  izoh lab   bering.
2.  0 ‘qitish  m etod i  o ‘qituvchi  va   o 'q u v ch ila rn in g   nazariy  h am d a  a m a liy   bilish  
fa o liy a tin in g  ta ’lim iy   vazifalarin i  bajarishga qanday  talablar q o ‘yad i?
3.  D arsn in g turlari  v a  m ashqlarni  tushuntirib  bering.
4.  M etod   tu sh u n chasin i  nim alar tash kil  etadi?
5.  S uhb atning yutuq v a  kam chiliklari  nim alardan  iborat?
6.  K itob  (darslik)  bilan  ishlash  m etod lari  qanday?
7.  «T a’lim   m etod i»,  « m eto d ik   u su l»  tushu nchalarini  izo h la n g .
8.  B iror  bir  dars  fragm enti  m iso lid a   o ‘qu vch ilarn in g  fa o llig in i  o sh irish   y o ‘llarini 
k o'rsatib   bering.
96

---

II  QISM
N ovatorlik  bu  -   um um iy  m uam m olarga  xos  yechim larni  o ‘z  ichiga 
qam rab  olgan,  pedagog  tafakkurini  rivojlantirishning  alohida  bir  turidir. 
Pedagog  ta ’lim  va  tarbiya  berish  jarayonida  qanchalik  izlanuvchan, 
m ahoratli  b o ‘lsa ham  u bosqichga k o ‘tarilaverm aydi.
Innovatsion  pedagogika  -   nazariy  va  am aliy  m uam m olar  yechim ini 
topish  uchun  asos  qilib  olingan.  Innovatorlar  fikricha,  odatdagi  m um toz 
pedagogik nazariyalar eskirib qolgan, yangi sharoitda hozirgi avlodni bu y o ‘l 
bilan tarbiyalash  m um kin  emas.  B u vazivatda  innovatsiya ju d a m uhimdir.
Pedagogikada  innovatsiya,  innovatsion  faoliyat,  innovatsion  pedago­
gika,  ta ’lim da  innovatsion  jarayonlarni  boshqarish  kabi  tushunchalar  XX 
asrning  60-yillarida  dastlab  AQSH  va  G ‘arbiy  Yevropa  m am lakatlarida, 
« ta’lim  texnologiyasi»  tushunchasi  e ’tiro f  etilgan  vaqtda  paydo  b o ‘ldi. 
0 ‘sha  vaqtdayoq  Yevropada  pedagogik  innovatsiyalar  m arkazi  va  instituti 
tashkil  etildi.  Bu  tushunchalarning  paydo  b o ‘lishi  va  innovatsion  ta ’lim 
nazariyasining  yaratilishi  to ‘g ‘risida  m a ’lum ot  beruvchi  m anbalar  tahlili 
shuni  k o ‘rsatadiki,  bu  tushunchalar  ta ’lim  tizim ini  texnologiyalashtirish, 
pedagogik texnologiyalarni ta ’lim tizim ig a kiritish orqali ta ’lim tizim ini isloh 
qilish, ta ’lim sam aradorligini oshirish, shaxs ijtim oiylashuvinita’m inlash, bu 
borada m uayyan m uvaffaqiyatlarga erishish  uchun ta ’lim jarayonida bolaga 
d o ‘stona  m unosabatlarni  shakllantirishga  urinish  natijasida  vujudga  keldi. 
Olib  borilgan  ilmiy  izlanishlar  natijasida  o ‘tgan  asrning  80-yillari  ikkinchi 
yarm ida, pedagogik faoliyat bu -  ijodiy jarayon va pedagogik innovatsiyalar 
birlashm asi, degan yangi  ilmiy y o ‘nalish tarkib topdi. Bu esa o ‘qituvchining 
innovatsion  pedagogik  faoliyatining  shakllanishi  va  rivojlanish  jarayonini 
tahlil  qilish  im konini  berdi.
Innovatsion  faoliyatning  um um iy  va  alohida jihatlarini  K.A ngelovskiy, 
G .I.G orskaya,  V.A.K an-Kalik,  S.L.K uzm ina,  V.A.Slastenin,  L.M .Fridm an 
kabi  olim lar  o ‘zlarining  ilmiy  tadqiqot  ishlarida  yoritib  berdilar. 
M am lakatim izda  pedagogik  innovatsiyani  rivojlantirish  m uam m olari 
ustida  pedagog  olim lardan  N .A zizx o ‘jayeva,  B .Farberm an,  R .M avlonova, 
U.N ishonaliyev,  N .Sayidahm edov,  M .O chilovlar  ilmiy  izlanishlar  olib 
bormoqdalar.