“Педагогика” фанини ўқитиш бўйича ўқув-услубий мажмуа

Машғулотда қўлланиладиган интерфаол метод
ва технологиялар моҳияти
“Тушунчалар тавсифи” методи ўрганилаётган мавзуга доир таянч тушунчаларни ажратиш, уларнинг асосий жиҳат (хусусият, белги)ларини аниқлаш ва мазмунини ёритишга хизмат қилади. Методни қўллашда талабаларга қуйидаги схема тавсия этилади:

“Тушунчалар тавсифи” методи
Тушунча	Мазмуни	Муҳим белгилари

Маърузада талабаларга бериладиган топшириқ:


3-мавзу: Шахснинг ривожланиши, тарбияси ва ижтимоийлашуви
Режа:
1. Шахс ривожланиши ҳақида тушунча. Индивид, шахс, индивидуаллик.
2. Шахс тарбиясига таъсир этувчи омиллар.
3. Шахс ривожланишида фаолиятниг ўрни.
4. Шахс ривожланишининг ёш ва индивидуал хусусиятлари.
5. Шахснинг ижтимойилашуви.


Шахс ривожланиши ҳақида тушунча. Индивид, шахс, индивидуаллик. Педагогика “шахс” ва “шахснинг ривожланиши” тушунчалари ҳам таянч тушунчалардан бири саналади.

Гўдак туғилганидан маълум ёшга қадар, яъни борлиқни энг оддий тарзда англагунига қадар индивид саналади. Бу даврда ҳам бола атрофдаги турли кишилар билан ўзаро муносабатда бўлади, истакларини хатти-ҳаракатлари, овози ёрдамида ифодалашга интилади. Бироқ, унинг бу ҳаракатлари онгли тарзда эмас, балки шартли рефлекслар ёрдамида ташкил этилади. Демак, биологик мавжудот саналадиган индивид шахс бўлиши учун психик жиҳатдан ривожланиши, ўзини англаши, шунингдек, ўз хусусиятлари ва сифатлари билан бошқалардан фарқ қилмоғи керак.

Ҳар бир шахс ўзгалардан фарқ қилади. Шахсни ўзгалардан фарқловчи жиҳатлар индивидуаллик саналади. Индивидуаллик шахснинг ўзига хос хусусиятларнинг акс этиши саналади.

Тарбия жараёнини ташкил этишда бола шахсини пухта ўрганиш, унинг яшаш шароитларидан етарли даражада хабардор бўлиш ва унинг индивидуал хусусиятларини ҳисобга олиш талаб этилади.

Индивидуал ёндашув ўқувчининг ақлий қобилияти, билишга бўлган қизиқиши ва истеъдодини намоён этишда муҳим аҳамиятга эга. Боланинг ҳаракатлари унинг ижтимоий муносабатлар жараёнидаги онгли иштироки натижасида шакллана боради.
Кадрлар тайёрлаш соҳасидаги давлат сиёсати инсонни интеллектуал ва маънавий-ахлоҳий жиҳатдан тарбиялаш, унинг ҳар томонлама ривожланган шахс сифатида намоён бўлишига эришишни назарда тутади. Бу ижтимоий талабнинг амалга оширилиши ҳар бир фуҳаронинг билим олиш, ижодий қобилиятини намоён этиш, интеллектуал жиҳатдан ривожланиши ҳамда муайян касб йўналиши бўйича меҳнат қилиш ҳуқуқни кафолатлайди.