Педагогика 5111800 Мактабгача таълим

6.1. Назорат қилиш - Давлат назорати, халқ таълими бўлимлари томонидан раҳбарликнинг энг муҳим шакли эканлиги
Назорат қилиш деганда - Давлат назорати, халқ таълими бўлимлари томонидан раҳбарликнинг текшириш шаклларига айтилади.
Бу - Мустақил Давлатимизнинг қарор, хукумат, кўрсатма, йўл-йўриқларини, «Халқ таълими тўғрисидаги қонун» асосларини бажарилишини, халқ таълими ёки ташкилотлар томонидан, мактабгача таълим аҳволини текшириш, шунингдек, мактабгача таълим билан боғлиқ бўлган ариза, имконият, илтимосларни текширишдир. Бу - «Мактабгача таълим тўғрисидаги Низом», «Мактабгача таълим концепцияси», «Мактабгача таълим дастури», «Учинчи минг йилликнинг боласи» давлат дастурларини бажарилиши устидан назоратдир.
Бу - ҳар бир мактабгача таълим муассаси ишидаги камчиликларни йўқотиш чораларини кўрувчи, педагогик таълим-тарбия, педагогик иш сифатини ўстиришда аниқ амалий ёрдам кўрсатувчи текшириш формасидир.
Назорат қилиш - назорат қилишнинг методологик асосини - Ўзбекистон Республикасининг Конститутцияси, «Мактабгача таълим Концепция»сида кўрсатиб берилган илмий жиҳатдан асосланган ғоялар эгаллайди.
Ўзбекистон Республикаси Давлат хокимиятининг тизими - Хокимиятнинг қонун чиқарувчи, ижро этувчи ва уни назорат қилувчи принципларига асосланади. Давлат ўз фаолиятини иисон ва жамият фаровонлигини кўзлаб, ижтимой адолат ва қонунийлик принциплари асосида амалга ошира бориб, халқ таълими бўлимларида назорат ишларини амалга оширишда асосий негиз бўлиб хизмат қилади. «Давлат жамиятнинг маданий, илмий ва техникавий ривожланишига ғамхўрлик қилади» дейилади. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 42 моддасида.
Назорат қилишда - қонунларнинг устунлиги шуни англатадики, бунда барча жорий конунлар ва меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар Конституция асосида ва унга мувофиқ бўлиши талаб этилади. Улуғ бобокалонимиз Амир Темур айтганларидек: «Қасрда қонун ҳукмронлик қилса, шу ерда эркинлик бўлади». Халқ таълими бўлимларида - назорат - амалга оширади.
Назоратчи - бу маълум соҳага тегишли қонун-қоидаларнинг тўғри бажарилишини назорат қилувчи шахс.
Раҳбар фаолиятини баҳоловчи бош мезон – унинг ишини ташкил қила билиш кобилиятидир. Раҳбар ишини шундай ташкил қилсинки, одамлар «Ҳа, бу халқ фаровонлиги йўлида ғамҳўрлик қилувчи ва уни ҳамма нарсадан юксак қуювчи раҳбар, дея олсин».
Назорат қилишда - бошқаришни обдон пухта ўйланган тизимини ишлаб чиқиш, ўтмишни маъсулият билан таҳлил этиш - келажак йўлини талаб боришини, ўткир муаммоларни тортинчоқлик билан эмас, балки рўйи-рост очиб ташлаш кераклиги уқтирилади.
«Эскича ёндашиш, эскича фикр юритиш замонини бизлар унутишимиз лозим».
«Бир ҳақиқатни ҳаммамиз яхши англаб олишимиз зарур» - «Якдиллик, иймон ва инсоф, сўз ва иш бирлиги инсонпарварлик ^_ биз қураётган жамиятимизнинг тамал тошларидан биридир» - деб уқтиради давлатимиз раҳбари, ҳурматли Президентимиз И.А.Каримов «Ўзбекистон иқтисодий сиёсатининг устивор йўналишлари» асарида (1992 йил).
Бу вазифаларни тўғри, ўз вақтида амалга ошириш мақсадида халқ таълими бўлимлари томонидан мактабгача таълим муассасаларини назорат қилишнинг аҳамияти беқиёсдир.