Pedagogika 017, 3-son Bosh muharrir

AF51 va AF54 guruhlaridagi ko‘rsatkichlar 
Guruhlar 
O‘quvchilar 
soni 
Sifat 
ko‘rsatkichlari 
A’lochi 
o‘quvchilar 
soni 
Yaxshi 
o‘qiydigan 
o‘quvchilar 
O‘rta 
o‘qiydigan 
o‘quvchilar 
AF51 
Tajriba 
guruhi 
28 
72% 
4 
16 
8 
AF54 
Nazorat 
guruhi 
27 
77% 
5 
16 
6 
Keltirilgan ma’lumotlar shuni ko‘rsatadiki, tizimli, maqsadga yo‘naltirilgan 
masalalarni yechishga o‘rgatish orqali o‘quvchilarga ta’lim berib borilsa, ta’lim 

---

PEDAGOGIKA 
2017, 3-son
 
 
73 
sifati oshib borar ekan. Bundan tashqari o‘quvchilar har bir geometrik 
tushunchani har tomonlama muhokama qilib, unga doir masalalarni ko‘proq 
ishlasa, tatbiqiy masalalarni yechish yo‘llari masalaviy yondashuvlar asosida 
o‘qitilsa, yuqori natijalarga erishish mumkin ekan(2-jadval).
2-jadval 
Test natijalari bo‘yicha 
Guruhlar 
O‘quvchilar 
soni 
Sifat 
ko‘rsatkichlari 
To‘g‘ri javoblar soni 
9-10 
7-8 
5-6 
AF51 
Tajriba guruhi 
28 
85% 
6 
18 
4 
AF54 
Nazorat guruhi 
27 
77% 
5 
16 
6 
Fazoviy jismlarga oid masalalar soddadan murakkabga, chizmali va 
chizmasiz, qo‘shimcha chizmalar chizishga qaratilgan, maqsadga yo‘naltirilgan 
tartibda o‘rganilsa, o‘quvchilar sterometriyani oson o‘zlashtiradi hamda fazoviy 
tasavvurlari kengayib boradi. Demak, stereometriyani o‘rganishda fazoviy 
tasavvurni rivojlantirish uchun masalaviy yondashuvni amalga oshirish kerak. 
Qator mualliflarning e’tirofi bo‘yicha fazoviy tasavvurlarni ikki usul bilan 
shakllantirish mumkin: ma’lum bir modellar bilan bevosita ishlash (G. D. 
Gleyzer
1
va boshqalar); mantiqiy fikrlash yordamida (E. M. Kondrushenko
2
, O. V. 
Sheremetyeva
3
va boshqalar). L. Gurovaning ta’kidlashicha, agar o‘quvchining 
fazoviy tasavvur etishi yetarli darajada rivojlanmagan bo‘lsa, stereometriyani 
o‘rganishning boshlang‘ich bosqichida ikkinchi usul, ya’ni mantiqiy fikrlash usuli 
noo‘rin
4
. Demak, o‘quvchilarning fazoviy tasavvurlarini rivojlantirishda 
masalaviy yondashuv, ya’ni maqsadga yo‘naltirilgan masalalar tizimini yaratish 
alohida o‘rin tutar ekan. Agar har bir mavzu bo‘yicha maqsadga yo‘naltirilgan 
masalalar tizimi ishlab chiqilsa, stereometriya yanada yaxshi o‘zlashtiriladi 
hamda o‘quvchilarning fazoviy tasavvurlari rivojlanadi.