Pedagogika 015, 6-son Muassis: Nizomiy nomidagi Toshkent

PEDAGOGIKA
2015, 6-son
 
 
95 
kо‘proq nimaga qaratish kerakligini oldindan biladi. Bu esa tinglash jarayonida 
samaradorlikni oshirib tushunishga yordam beradi; 
- vazifani tinglash jarayonini monitoring qilish. 
О‘qituvchi bu strategiyani 
rivojlantirishga talabalar tinglaganini tushungan yoki yо‘qligini savollar orqali 
tinglovchilarning javoblari tо‘g‘ri yoki notо‘g‘ri ekanligini tahlil qilish yoki ayni 
bir g‘oyaga yetib kelganda pauza qilish orqali erishish mumkin; 
- tinglash jarayonida eng muhim g‘oyalarni tanlab olish.
О‘qituvchi 
kо‘proq aniq detal yoki tafsilotni tinglab tushunishga mо‘ljallangan mashqlarni 
qо‘llash orqali bu strategiyani dars jarayonida tatbiq etishi mumkin. 
- tinglash mobaynida kerakli ma’lumotlarni yozib borish, nout-taking 
(note-taking). Talabaning tinglash jarayonida muhim bо‘lgan ma’lumotlarni kalit 
sо‘zlardan foydalanib qisqa holda yozib olish orqali bu strategiyani о‘stirib 
borish mumkin; 
- talabalar topgan javoblarini bir-birlarining javoblari bilan solishtirish; 
- tinglanilgan ma’lumotni yozma yoki og‘zaki bayon etish;
 
- tinglanilayotgan matndan bog‘lovchi sо‘zlarni tushunish uchun tinglash
1
. 
Bu strategiyani о‘qitishda bog‘lovchi sо‘zlarni oldindan о‘rgatib, tinglash 
paytida har bir bog‘lovchi sо‘zdan keyin qanday ma’lumot kelishi mumkinligi 
taxmin qilinishi sо‘ralishi mumkin. 
Jon Flaurduv va Lindsey Miler ingliz tilini maxsus maqsadlar uchun 
о‘rganuvchilarning tinglab tushunish kо‘nikmalarini rivojlantiruvchi bir qancha 
strategiyalarni keltirib о‘tadi
2
. 
Metakognitiv strategiya (rejalashtirish): 
- oldindan tashkillashtirish.
Bunda о‘qituvchi mavzuni taxtaga oldindan 
yozadi va bunday turdagi ma’lumotni tinglash qanchalik ahamiyatli ekanligi 
haqida talabalarning fikrlarini eshitadi.