Pedagogika 015, 2-son Muassis: Nizomiy

PEDAGOGIKA
2015, 2-son
 
 
26 
esa, o‘z navbatida, o‘qituvchilik kasbining ijtimoiy mavqe va obro‘siga putur 
yetkazdi. Chunki bo‘lajak o‘qituvchilarni tayyorlash tizimi jamiyat ehtiyojlari va 
uning o‘tkir muammolaridan uzoqlashgan edi. 
Oliy pedagogik ta’limning maqsadi – shaxs va jamiyatning ko‘plab 
madaniy-ta’limiy ehtiyojlarini qondirish uchun oliy pedagogik ta’lim 
muassasasining 
imkoniyatlarini 
kengaytirish, 
ta’lim 
tizimi 
uchun 
mutaxassislarning umummadaniy, ilmiy va kasbiy layoqatlarini rivojlantirish 
tizimining qulayligini oshirish, bunda mehnat bozori va iqtisodiyotning 
ehtiyojlarini aniq hisobga olishdan iborat. 
Ta’lim tizimidagi o‘quv jarayoni talabalarning inson va jamiyat, tarix va 
madaniyat haqidagi bilimlarni o‘zlashtirish, tayanch fundamental bilimlarni 
egallash, ilmiy faoliyatga yo‘naltirish, kasbiy pedagogik bilim asoslarini 
singdirish, pedagogik ijodiylikni rivojlantirish imkoniyatlarini kengaytirishdan 
iborat. Shu bilan bir qatorda, u bo‘lajak o‘qituvchilarning ta’lim olish va ijodiy 
pedagogik faoliyatini davom ettirish huquqini ta’minlashdan ham iborat. 
Ta’lim tizimida bo‘lajak o‘qituvchilarni rivojlantirishning asosiy 
mexanizmi sifatida o‘quv jarayonini ular shaxsiga yo‘naltirish nazarda tutiladi. 
Bu esa, o‘z navbatida, oliy ta’lim tizimida gumanistik nuqtayi nazarning 
rivojlanishi, bo‘lajak o‘qituvchilarni axloqiy hamda kasbiy yetuklik, faollik, 
mustaqillik, nazariy-tahliliy faoliyatga undash imkonini beradi. Natijada bo‘lajak 
o‘qituvchilarda 
o‘z-o‘zlarini 
rivojlantirish, 
o‘z 
kasbiy 
faoliyatlarini 
dolzarblashtirish, yaratuvchilik, istiqboldagi pedagogik faoliyatga o‘zini 
tayyorlash va moslashtirish kabi layoqatlar tarkib topadi.
Bo‘lajak o‘qituvchilarning kompetentligi o‘quvchilarga nisbatan 
gumanistik mavqeda bo‘lish layoqati sifatida namoyon bo‘ladi. Bunday 
munosabat bo‘lajak o‘qituvchining o‘z-o‘ziga nisbatan ham hosil bo‘lishi 
kuzatiladi. Bu esa o‘qituvchi hamda o‘quvchilar orasidagi hamkorlik 
munosabatlarining shakllanishiga asos yaratadi. O‘quvchining idroki 
o‘qituvchilar tomonidan asosiy qadriyat sifatida e’zozlanib, unga bo‘lgan 
munosabat doirasida bolalarning qiziqishlari, ichki olami, ehtiyojlari, layoqatlari, 
imkoniyatlari hamda o‘ziga xos xususiyatlarini bilish bo‘lajak o‘qituvchilar 
kasbiy-shaxsiy layoqatining ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan muhim tarkibiy 
qismi hisoblanadi
1
. 
1