Педагогик технология



Download 2,9 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/32
Sana22.02.2022
Hajmi2,9 Mb.
#80380
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32
Bog'liq
Pedagogik texnologiya asoslari (J.Yo'ldoshev, S.Usmonov)

Илмий тушунтириш — объектив к;онуниятлар асосида ту­
ш унтириш . Бу — вок еа-х оди сал ар н и , у л ар н и н г м о ^ и я т и н и
тугри тушунтириш \исобланади.
Рационап тушунтириш — \о д и сал ар ва одамлар \а р а к а т и
кандай амалга оширилган булса, уларнинг т у ф и ёки нотугри- 
лигидан катъи назар, асли \о л и ч а тушунтириш дан иборат.
Бундан таш ^ари, ^аракатни амалга ош ирувчининг мак,са- 
дини туш унтириш да \ т  у н и н г т у ф и ёки н о т у ф и л и ги д а н
кдгъи н а за р , шу м а к с а д н и н г у зи н и т у ш у н т и р и ш ш ак л и
кулланилади.
Тушунча — нарса ва \о д и сал ар , уларнинг хоссалари, улар 
орасидаги муносабатларни акс эттирувчи ф икрлар.
И лмий тушунчада мо^иятни ифодалавчи а л о \и д а белгилар 
умумлаштирилади.
Хар бир тушунчанинг мазмуни ва хажми булади. М азмун — 
тушунча оркали акс эттирилган белгилар йигиндиси, \а ж м — 
шу мазмунга тегишли белгиларга эга нарса, \о д и сал ар йигин- 
дисидан иборат.
Туш унчада акс эттирилад и ган нарсалар д о и м к е н гр о к
синф таркибидан ажратувчи белгиларга эга булиб, ш у кенгрок 
синфга нисбатан турларни ифодалайди. М асалан, т у ф и бур- 
чакли учбурчаклар — умуман учбурчаклар си нф ига нисбатан 
тур. Учбурчаклар эса геометрик ш акллар синф ига нисбатан 
тур \исобланади.
Тушунчалар хажмига кура — \аж м сиз, бир элем ен тли , куп 
элементли булади:
— хажмсиз — олтин тоги; сув париси.
 бир элементли — Улурбек расадхонаси; Самарканд ша,\ри.
— к^п ёки умумий элементли — усимлик; рацамлар; тарихий 
вокеа; табиат %одисаси.
Туш унчанинг мазмуни ортса, *ажми камаяди ва аксинча. 
М асалан, учбурчак тушунчаси мазмунига тенг том онли белги-
7 — Ж . Йулдошев, С. Усмонов 
97
www.ziyouz.com kutubxonasi


си н и куш сак, унинг м азм уни, яьни белгилари сони ортди ва 
хаж м и кам айди, чунки тен г томонли учбурчак тушунчаси, 
учбурчаклар туш унчасининг бир к,исмини таш кил килади.
Туш унчалар куйидаги турларга ажратилади:
— илмий тушунчалар. Бу барча фанларга оид булиб, физи- 
кави й, кимёвий, ф алсаф ий, тиббий, техника, сиёсат, ХУКУ*» 
ик,тисод, тарихий ва бош ца тушунчалар;
— бадиий-эстетик туш унчалар — санъат, адабиёт, мусица, 
театр, кин о ва бошкдлар;
— спорт, жисмоний тарбия, касб-хунарларга оид тушунчалар.
— мифологик, д и н и й тушунчалар ва бошкдлар.
У слуб — б ирор н а р са, ходиса, ж араённи урганиш ёки 
амалга ош ириш учун куллаш лозим булган усуллар мажмуаси
Усул — бирор нарса, ходиса, жараённи урганиш ёки амалга 
ош ириш тартиби.
Ф аоллик — бирор м аксад йулида ацдий, ж исмоний ва бош- 
кд харакатларни тез ва унумли амалга оширишга интилиш.
Эвристик — йуналтирувчи саволлар бериш йули билан уки- 
ти ш тизим и; топкирлик, фаолликни ривожлантиришга ёрдам 
берувчи таълим методи; укув-изланишли; оптималлаштирилган 
таф аккурни ривож лантиради.
Эксклю зив — гайри од д и й , фак,ат маълум бир объектга 
тааллук,ли, узига хос булган хусусиятлар ва боцща белгилар. 
Ф акат узига берилган (хукуЮ-
Эмпирик — хиссий таж риба асосидаги билимлар ва улар- 
н и н г ягона манбаини хиссий тажриба деб тушуниш.
Я к ка таълим икки хил шаклда булади: 1) бир укувчини 
бир укдетувчи укитиши — таълимнинг жуфт ш акли; 2) муста- 
кил таълим олиш — таълим нинг якка шакли.
Урганиш — ахборотдан фойдаланиш ва турли харакатларни 
к у р сати л ган тарти б д а мустак,ил баж ариш куни км аларин и 
эгаллаш .
Ургатиш — ахборотдан фойдаланиш ва турли харакатларни 
баж ариш куникм аларининг укувчилар томонидан узлаштири- 
ли ш и н и турли восита ва усулларни куллаб тушунтириш, курса- 
ти ш ва маш кдар орк,али ам алга ошириш жараёни.
Узлаштириш — туш ун иш , урганиш оркали ахборотнинг 
маъно-мазмуни, ундан фойдаланиш ёки харакатларни бажариш 
тартиби туф иси да билим ва куникмалар хосил булиши.
У злаш тириш ш артли равиш да куйидаги учта дараж ага 
аж ратилади:
1) ургатилган билим , к^никмаларни ту ф и такрорлаш;
2) уларни ам алий ф аолиятда куллаш; улардан тегишли 
макрадларда фойдаланиш имкониятига эга булиш;
www.ziyouz.com kutubxonasi


3) 
уларни ижодий та>у
1
ил к,илиш, киёслаш , ум ум лаш ти- 
риш, хулосалар чикариш асосида такомиллаш тириш ф аолияти- 
ни амалга ош ириш имкониятига эга булиш.
Хамижодкорлик — таълим берувчи ва таълим олувчилар- 
нинг биргапикда ижодий ф ао л и ят олиб бориши.
Хдмкорлик педагогикаси (хдмкорлик педагогик технологияси) — 
таълим берувчилар ва таълим олувчиларнинг узаро мулок,о- 
тига асосланган шаклда таълим бериш га йуналтирилган тизим .
БИЛИМЛАРИНГИЗНИ СИНАБ КУРИНГ
1. П едагогик технология деган да С из нимани туш унасиз?
2. П едагогик технологиянинг методикадан ф арци ним ада?
3. Педагогик технологиянинг таърифлаб беринг.
4. Педагогик технологияга кан дай зарурият бор?
5. Педагогик технология м езонлари ^акида ни м аларни б и- 
ласиз?
6. Педагогик технологияда кулланиладиган асосий восита- 
лар кайсилар?
7. П едагогик технология иш тирокчилари ф ао л и яти д аги
асосий жараёнларни айтиб беринг.
8. М ониторинг нима?
9. П едагогик технологияни укув жараёнига к у л л аш н и н г 
пировард натижалари кандай аник^анади?
10. П едагогик технологияни ш ахсий ф аолиятингизда кул- 
лаш ни нималардан бош паш ингиз керак?
И . Педагогик технология методларидан:
Я кка ишлаш нима?
Ж уфт-жуфт булиб иш лаш нима?
К ичик гуру^да ишлаш ним а?
Катта гуру\ларда кулланиладиган давра су^батлари,
мунозаралар цандай таш ки л этилади?
Т ренинг нима?
Тренер ким?
Т ренинг утказиш кридаларини санаб беринг.
12. 
Ушбу кулланмани урганиш даврида к^андай туш унча, 
малакаларни узлаштириб олдингиз?
Мана, С из педагогик технология асослари кулланм асини 
мустакдл мутолаа ^илдингиз. Э н д и С из олган билим , м алака, 
тушунчаларингиз асосида уз ф аолиятингизда янгича и ш л аш н и
синаб куринг.
www.ziyouz.com kutubxonasi


I. И.А. Каримов. Б ар к ам о л авлод — Узбекистан тараккиётининг 
пойдевори. Т., „Ш арк“ , 1997.
2 Астахов A.C., Головко Н. К. Технология прорывов и школа В. Эр­
харда. М ., „Знание“ , 1989.
3. Блум Ф ., Л ейзерсон А ., Хофстедтер Л. Мозг, разум и поведение. 
М ., „М и р“ , 1988.
4. Винер Н. Кибернетика. М., „Наука“ , 1983.
5. Гершунский Б. С. Ф илософ ия образования для XXI века. М., Изд-во 
„Совершенство“ , 1998.
6. Горский Д. П. и др. К раткий словарь по логике. М., „Просвещение“,
т .
7. Йулдошев Ж. F. У збеки стан Республикаси таълими — тараккиёт 
й^лида. Т., „Укитувчи“ , 1994.
8. Кузьмина Н. В. С пособности, одаренность, талант учителя. Л., 
„ З н а н и е “ , 1985.
9. Куписевич Ч. Основы общей дидактики. М., „Высшая школа“, 1986.
10. Лёве Г. Учимся всю ж и знь. М., „Прогресс“ , 1983.
I I . Питюков В. Ю. О сн овы педагогической технологии. М., „Гном- 
П ресс“ , 1999.
12. Платонов К. К. Краткий словарь системы психологических понятий. 
М ., „Высш ая ш кола“ , 1981.
13. СелевкоГ. К. Современные образовательные rexiюлогии. М., „Народное 
о б разован ие“ , 1998.
14. Селевко Г. К. Технологии педагогических советов. В журнале 
„Ш кольны е технологии“ . № 3, 1998 г. М., „Народное образование“ , 1998.
15. Солиев А., У см он ов А., Жураев Н. Т адбиркор йулдоши. Т., 
„У ниверситет“ , 1994.
16. „Таълим самарадорлигини ошириш й^ллари“ мавзуевдаги семинар- 
тр ен и н г материаллари. Т ош кен т, 2002 йил.
17. Таълимда янги пед агоги к технологияла^: муаммолар, ечимлар. 
И лм ий-ам алий кон ф ерен ция материаллари. Т., Уз П Ф И Т И , 1999.
18. Туррунов К,. П сихология терминларининг русча-узбекча изо\ли 
лугати. Т., „Укитувчи“ , 1975.
19. У п о л н о м о ч ен н о е о б р азо ван и е. П особие д ля тренеров. Т ., 
И нф орм ацион но ресурсны й центр позитивного просвещ ения, 2003.
20. Фарберман Б. Л. 
H j i f o p
педагогиктехнологиялар. Т., „Ф ан“ , 2000.
21. Б. Крсимов. И см о и л б ек Распрали. Таниш тириш й^лидаги бир 
таж риба. Т., Иафур Гулом ном идаги нашриёт—матбаа бирлашмаси, 1992.
22. Эйнштейн А. Ф изика и реальность. М., 1965.
23. Узбек педагогикаси антологияси. (1-жилд). Т., „Укитувчи“ , 1995.
www.ziyouz.com kutubxonasi


М У Н Д А Р И Ж А
С у зб о ш и ............................................................................................3
К и р и ш ............................................................................................... 4
Педагогик технология тушунчаси х ^ к и д а .............................6
Педагогик технологиянинг т а ъ р и ф л а р и ............................... 7
Педагогик технология к ур и н и ш л ари ................................... 11
Педагогик технология дараж алари........................................ 14
Педагогик технологиянинг асосий й у н ал и ш л ар и .......... 14
Педагогик технологияларнинг тарихий ривожланиш
д авр л ар и .......................................................................................... 16
Педагогик технология м ан б а л а р и ......................................... 17
Педагогик технология т а сн и ф и .............................................. 18
Педагогик технологиянинг м е зо н л а р и ................................ 19
Педагогик технологиянинг айрим асослари \а к и д а ...... 21
Педагогик технология ва методика орасидаги айрим
ф а р к ^ а р ...........................................................................................24
Педагогик технологиянинг асосий таркиби й
к,исмлари.........................................................................................27
Педагогик м о ти вл ар ............ ...................................................... 28
Ук,итувчи ва укувчи фаолияти..^/Г.......................................... 29
Педагогик жараёнга т ай ё р гар л и к .......................................... 29
Педагогик технология нати ж алари.......................................31
Педагогик технологиялар т у р л а р и ........................................ 32
Узбекистондаги таълимнинг айрим тарихий турлари... 35
Узбекистондаги таълим тар и х и д ан ...................................... 37
Педагогик технологиянинг асосий ж а р а ё н л а р и ..............40
Узбекистондаги айрим тарихий педагогик техноло­
гия элем ентлари........................................................................... 45
Айрим педагогик технологиялар х,ак,ида кис^а маълу-
м отлар.............................................................................................. 50
Педагогик технологияларда кулланиладиган
воситалар......................................................................................... 52
Таълим жараёнига янги технологияни киритиш
м еханизм и...................................................................................... 62
Янги педагогик технологияни ж орий этиш мак,садида 
ук,итувчилар билан ташкил кдлинади ган тадбирлар .... 63 
Айрим педагогик таж рибалар................................................. 64
www.ziyouz.com kutubxonasi


Айрим психологик таж рибалар............................................. 73
Самарали таъ ли м нин г айрим белгилари........................... 80
Укитувчилар м алакасини ошириш самарадорлигининг
б ел ги л ари ....................................................................................... 80
Педагогик технологиянинг асосий белгилари.................80
Педагогик технологиянинг умумий схемаси ^а^ида......82
Педагогик технологиянинг тажриба-синовлари............. 85
Педагогик технология мониторинги................................... 87
Замонавий педагогик технология асосларини урганиш 
жараёнида кулланиладиган айрим сузларнинг изо\пи
лугати...............................................................................................90
Билимларингизни синаб к у р и н г..........................................99
А дабиётлар........
....................................................100
www.ziyouz.com kutubxonasi


ж
У
р а
р а н и е в и ч
й у л д о ш е в
,
САИДКОСИМ АКБАРОВИЧ УСМОНОВ
П Е Д А Г О Г И К Т Е Х Н О Л О Г И Я
А С О С Л А Р И

Download 2,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish