Педагогик технология



Download 2,9 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/32
Sana22.02.2022
Hajmi2,9 Mb.
#80380
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   32
Bog'liq
Pedagogik texnologiya asoslari (J.Yo'ldoshev, S.Usmonov)

гогика ривожига самарали \и с са куш дилар.
Асримиз ибтидосида юкррида номлари зи к р этилган ма^ал- 
лий маърифатпарвар зиёлилар том онидан очилган янги усул 
м актабларида о н а тили, \и с о б , ж у гр о ф и я , рус тили, д и н
таълими каби фанлар укитилган.
М унавваркори А бдураш идхонов, М уродхуж а С о л и \о в , 
Содик, Абдусаггоров ва бош к,аларнинг миллий мактаб учун 
кдпган хизматлари катга а^амиятга эга булди.
Ш уни ал о\и д а таъкидлаш ж оизки, бу даврда купчилик 
янги усул мактаблари миллий педагогика негизлари асосида 
шаклланган эди.
Халк педагогикасига суянган илгор зиёлилар миллий анъ- 
ана ва урф-одатларимизга мос келувчи янги усул жадид мак­
таблари таш кил этиш гоясини илгари сурдилар. Айни пайтда 
улар бу мактаблар рус-тузем м актабларидан ф ар к к,илиши 
зарурлигини таъкидладилар. Уцувчининг ф икрлаш и, тафаккури 
уз она тили оркали амалга ош ирилиш и кераклиги, шунингдек, 
диний акидалар к,аторида дунёвий ф а н л а р \а м  ук,итилиши 
зарурлигини уктирдилар.
Узбекистон ижтимоий ^аётида, ж ум ладан хал к таълими 
тизимида XX асрнинг с^нгги Ун йиллигида катта узгаришлар 
юз берди. Республикада мактабгача тарбия муассасалари ва 
мактаблар тармоги ривожланди, уцитувчилар хамда илм ий- 
педагогика ходимлари тайёрлаш ж араёни такомиллаш ди.
Республикамиз истикдолга эриш гач, узбек педагогикаси 
тарихида узок давр мобайнида так,икданган, эьтибордан четда 
крлган маданий меросимизга кизикиш кучайди. Ундаги илгор 
фикрлар таълим-тарбия ж араёнига татбик, этила бош ланди. 
Янги мазмундаги дарсликлар, услубий кулланмалар яратишда 
миллий-маънавий ва маданий меросимиздан кенг фойдаланил- 
мокда. Чунки утмиш тажрибаси иш ончли манбадир.
Ю ртимиз мустакиллиги бизга ж а \о н мамлакатлари билан 
барча со\алар катори таълим-тарбияда \а м бевосита халкдро 
\амкорликка йул очди.
Бугунги кунда Узбекистонда халк>таълимини \а р томонла- 
ма ривож лантириш учун барча и м к о н и я тл ар — иж тим оий- 
сиёсий, маънавий-моддий шароитлар яратилди.
www.ziyouz.com kutubxonasi


ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯНИНГ АСОСИЙ 
ЖАРАЁНЛАРИ
V Х ози рда педагогик технологияларнинг турлари куп булиб, 
улар бир-биридан, юк,орида айтилгандек, айрим алоэдда йуна- 
лиш ва максадларга асосий эътибор каратилгани билан фарк,- 
ланади.
Педагогик технология жараёнларини урганишнинг содда- 
лаш тирилган тартибини куйидагича тушуниш мумкин:
Тушунтириш — ахборотнинг маъно-мазмунини, ундан фой- 
даланиш тартибини турли восита ва усулларни куллаб, тушун- 
тирувчининг узи тушунган даражада бошкаларга етказиш фао- 
лиятидан иборат жараён.
Тушуниш — ахборотнинг маъно-мазмунини идрок килиш, 
ундан курсатилган тартибда муста кил фойдалана олиш.
Ургатиш — ахборотдан фойдаланиш ва турли \аракатларни 
бажариш куникм аларини ургатувчининг узи урганган даражада 
бош каларнинг такрорлай олишини турли восита ва усулларни 
КУллаб амалга ош ириш фаолиятидан иборат жараён.
Урганиш — ахборотдан фойдаланиш ва турли ^аракатларни 
курсатилган тар ти б д а м устакил баж ариш куни км аларин и 
эгаллаш.
Узлаштириш — туш униш , урганиш оркали ахборотнинг 
маъно-мазмуни, ундан фойдаланиш ёки \аракатларни бажариш 
тартиби ту ф и си д а билим ва куникмалар *осил килиш.
У злаш тириш ш артли равиш да куйидаги учта дараж ага 
ажратилади:
1) ургатилган билим, куникмаларни туф и такрорлаш;
2) уларни ам алий ф аолиятда куллаш , улардан тегиш ли 
максадларда ф ойдаланиш имкониятига эга булиш;
3) уларни иж одий та\ди л килиш, киёслаш , умумлашти- 
риш, хулосалар чикариш асосида такомиллаштириш фаолияти- 
ни амалга ош ириш имкониятига эга булиш.
Ш у билан бирга, педагогик технологияларнинг ^аммасида 
\ам бирдек кУлланиладиган ва таълим-тарбия жараёнининг 
тарихий т а р к и б т о п и ш и д а ва р и во ж лан и б б ориш ида ?^ал 
килувчи а \а м и я т г а эга булган асосий таркибий элементлар 
сузлаш, курсатиш ва маш клар бажаришдан иборат булиб, улар 
Узаро куйидагича кетма-кетликда ва богликпикда амал килади:
9- схема
www.ziyouz.com kutubxonasi


Бу схемадаги тушунча ва б о гл и ^ ш к л ар , асосан, бир бутун 
\о л д а амал кили б, таъ ли м -тарби я ж а р а ё н и н и н г ва у ни нг 
хозирги такомиллаш ган шакли булган педагогик технология- 
ларнингасосий узагини ташкил к,илади. Ушбу схемадан педаго­
гик технология ж араёни и ш т и р о к ч и л ар и булган укувчи, 
укитувчи, таълим м енеж ери, 
м етодист-технологнинг ф ао- 
лиятларини таш кил килувчи асосий эл ем ен тл ар \ам  аник- 
ланади.
Бунда укувчи фаолиятидаги асосий ж араёнлар куйидаги- 
лардир. V/
10- схема
Уцитувчи фаолиятидаги асосий ж араёнлар:
11- схема
Таълим менежери фаолиятидаги асосий ж араёнлар:
У12- схема
Методист-технолог фаолиятидаги асосий жараёнлар:
13- схема
www.ziyouz.com kutubxonasi


Ю кррида айтилгандек, методист-технолог деган ном ишла- 
тилиш ининг сабаби оддий булиб, таълим тизимида хусусий 
методикалап асосида иш олиб борилганда, 
укув
Фанлари ва 
бошка йуналиш лар буйича методистлар фаолият олиб бора- 
дилар.
Хозирда эса педагогик технологиялар оммалашиб бораёт- 
гани м у н о саб ати билан уларни турли-тум ан ш ароитларга 
м увоф ик тако м и л л аш ти р и ш , ж орий килиш ва сам арадор- 
лигини ош и р и ш учун чора-тацбирлар белгилаш билан шугул- 
ланувчи мутахассисларни технолог ёки методист-технологлар 
деб номлаш тугрирок \исобланади.
Ю коридаги схемаларни шартли равишда педагогик тех- 
н ологиянинг суз, к^з, машк, схемаси деб номлаш мумкин, 
ушбу учта туш унчанинг *ар бири жуда кенг к^амровли \ам д а 
ало\ида а\ам и я тга эга эканлиги маълум. Лекин шу билан бирга, 
бу учта туш унча педагогик технологияда бир-биридан ажралмас 
тушунчалар \исобланади.
П ед агоги к технологи ян инг асосий элементлари булган 
ушбу сузлаш , курсатиш ва маш к^ар бажаришни технологик 
ж араённинг учта таркибий булаги сифатида т а \лш  килиш
мак,садга м увоф ик- У ларнинг \а р бири жуда кенг куламли 
булиб, батаф сил та\ли л килиш куп вак,т ва куч талаб кдпади.
Шу сабабдан бу жараёнлар билан боглик, умумий тушун- 
чаларни ж адваллар шаклида келтирамиз.
2- жадвал
\У Педагогик технологиянинг сузлаш жараёнида укитувчи ва уцувчи 
фаолняти \амда улар учун зарур воситалар
У к и ту вч и
Укувчи
Ф аолн яти
Воситалар
Ф аоли яти
Воситалар
Сузлаш
М отивлар
Т инглаш
М отивлар
Т уш унтириш
А хборот ва у 
\ а -
Э ш итиш
Д и к тат
М аъруза
Килаги билим
У злаш тириш
Хотира
С авол-ж авоб
М а н ти к
С авол-ж авоб
Такрорлаш
Б а \с
М алака
Ёзиб олиш
К рбилият
М унозара
М айорат
Сузлаш
И рода
М узокара
Дуиёк,араш
Ёдда сак ^аш
Сабр
Ёзиб курсатиш
Э ътикод
Ф и крлаш ва
Чидам
М асла^ат
М аф кура
бош калар
Ик^идор
Н аси^ат
Н утк
И стеъдод
Т анбе*
И н тон ац и я
М а ш к даф тари
Р а\б ар л и к
Н овербал нутк;
ва бош цалар
Н азорат
воситалари
Ижод
www.ziyouz.com kutubxonasi


Бу жадвалдаги *ар бир туш унча ва улар ораси даги бор- 
лик^иклар ало\ида тизимни таш кил кдлади. Бу еода педагогик 
технология, асосан, психологик воситаларга, ж ум ладан, ук.и- 
тувчи м а\орати , малакаси, 
у к у в ч и н и н г
истеъдоди. иродасига 
боглик^игига эътиборни к,аратиш лозим. 
~
3- жадвал

Download 2,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish