Pedagogik tadqiqotlarni modellashtirish

Tadqiqot farazi - bu bevosita kuzatilayotgan hodisa, o‘rganilayotgan hodisaning tuzilishi yoki uning tarkibiy qismlari o‘rtasidagi aloqalar tusi haqidagi ilmiy asoslangan taxmindir. Farazlar mavjud faktlar asosida ishlab chiqiladi. Xulosa sifatidagi faraz obyektiv voqyelikda o‘z ildizlariga yega bo‘ladi, fikrning bevosita kuzatilayotgan hodisalardan ularning sababli izohlanishigacha bo‘lgan harakati hisoblanadi.
Deduksiya - fikrlashning umumiy qonuniyatlardan xususiy faktlarga tomon rivojlanishini nazarda tutadigan fikriy operasiya.
Dissertasiya (lotinchadan tarjimasi - tadqiqot, mushohada) - muayyan ilmiy (akademik) malakani (darajani) olish maqsadida maxsus tayyorlangan, ommaviy muhokamaga va himoyaga qo‘yiladigan asar.
Magistrlik dissertasiyasi - magistrni tayyorlash bo‘yicha asosiy kasbiy ta’lim dasturiga o‘qitishning yakunlovchi bosqichida talaba-magistrant tomonidan ilmiy rahbar rahbarligida mustaqil bajariladigan ilmiy yo‘nalishdagi tugatish malaka ishi.
Sarlavha: ilmiy adabiyotda mavzuni bildiradi.
Tadqiqot vazifasi - bu ilgari surilgan farazga muvofiq maqsadga yerishish uchun yo‘llar va vositalarning tanlanishidir.
Ideallashtirish – tadqiqotchining nuqtai nazarida hodisa yoki jarayonning ideal obrazini, ya’ni nazariy modelning yaratilishi; farazlarni ishlab chiqishda qo‘llaniladi.
Induksiya - xususiy faktlarni umumlashtirish mantiqiga asoslangan fikriy operasiya.
Tasniflash - o‘rganiladigan ob’ektlar, faktlarni o‘rganishning nazariy uslubi; hodisalarni bir-biriga nisbatan tartibga solishga asoslanadi.
Aniqlashtirish - abstraktlashtirishga teskari jarayon, yaxlit, o‘zaro bog‘liq, ko‘p tomonlama ob’ektning topilishini nazarda tutadi.
Konspekt - asosiy xulosalar va qoidalar, faktlar, dalillar, usullarni o‘z ichiga oladi; tuzuvchining materialga nisbatan
munosabatini aks yettiradi. Konspektlar turlari: Rejali - oldindan tayyorlangan reja yordamida tuziladi: uning har bir bandiga konspektning tegishli qismi mos keladi. Tahliliy - ko‘pincha bir necha manbadan foydalanib aniq mavzuni ochib beradi Yerkin - ko‘chirmalar, ba’zan tezislar aralashmasidan iborat bo‘ladi. Matnli - ko‘pincha mantiqiy o‘tishlar bilan bog‘langan ko‘chirmalardan tashkil topadi. Tematik - matnning butun mazmunini aks yettirmaydi, faqat muayyan, aniq mavzuni ishlaydi, qo‘yilgan savolga javob beradi. Xronologik - hodisalarning o‘zini ko‘rsatish asosida ularning xronologik izchilligini aks yettiradi.