Pedagogik tadqiqotlarni modellashtirish

«MANTIQIY ZANJIRLAR KETMA-KETLIGI» metodini qo‘llash qoidalari:
– o‘qituvchi tinglovchilarga mashg‘ulot davomida berilgan ma’lu-motlar asosida tayanch tushunchalarni raqamlangan hamda chalkashti-rilgan holda doskaga yozib qo‘yadi (slayd orqali namoyish etilishi yoki tarqatma material sifatida har bir tinglovchiga tarqatilishi ham mumkin);
– shundan so‘ng o‘qituvchi o‘quv savollari sonidan kelib chiqqan holda tinglovchilardan daftarlariga shuncha ustun chizishlarini va har bir ustunni nomlashlarini (masalan, birinchi ustun birinchi o‘quv savoli deb nomlanadi) so‘raydi va tinglovchilardan doskaga yozilgan tayanch tushunchalarning qaysi biri birinchi o‘quv savoliga, qaysinisi ikkinchi va boshqa o‘quv savollariga taalluqliligini tasniflashni taklif etadi;
– tinglovchilar raqamlangan tayanch tushunchalarini tegishliligi bo‘yicha ustunlar tagiga yozishlari lozim bo‘ladi va buning uchun o‘qituvchi tomonidan tinglovchilarga 3-5 daqiqa vaqt berish tavsiya etiladi;
– belgilangan vaqt tugaganidan so‘ng o‘qituvchi bir nafar ting-lovchidan o‘zining javobini o‘qib eshittirishini so‘raydi va ushbu tinglovchi o‘z fikrini bayon etib bo‘lganidan so‘ng o‘qituvchi qolgan tinglovchilarga ushbu tinglovchi tomonidan xatolikka yo‘l qo‘yilgan yoki qo‘yilmaganligini so‘rab murojaat qiladi;
– tinglovchilarning fikrlari tinglab bo‘linganidan so‘ng o‘qi-tuvchi to‘g‘ri javobni e’lon qiladi (doskaga yozadi yoki slayd orqali namoyish etadi).
Masalan, «Jinoyatda ishtirokchilik» mavzusi bo‘yicha ma’ruza mashg‘uloti yakunida o‘qituvchi doskaga mavzuga oid tayanch tushunchalarni chalkashtirilgan holda yozib qo‘yadi (slayd orqali namoyish etilishi yoki tarqatma material sifatida har bir tinglovchiga tar-qatilishi ham mumkin). So‘ngra tinglovchilardan mazkur tayanch tushunchalarning qaysi guruhga kirishiga qarab, ishtirokchilik bel-gilari, ishtirokchilik turlari va ishtirokchilik shakllariga tasniflash taklif etiladi.

1. 
   Oddiy ishtirokchilik.
   
2. 
   Tashkilotchi.
   
3. 
   O‘zaro xabardorlik.
   
4. 
   Uyushgan guruh.
   
5. 
   Bajaruvchi.
   
6. 
   To‘g‘ri qasdning mavjudligi.
   
7. 
   Murakkab ishtirokchilik.
   
8. 
   Dalolatchi.
   
9. 
   Ikki yoki undan ortiq shaxsning qatnashishi.
   
10. 
    Jinoiy uyushma.
    
11. 
    Yordamchi.
    
12. 
    Hamkorlikda harakat qilish.