Payvandlash jihozlari

rasm. Payvand tavrning deformatsiyalanish chizmasi.

Uchma-uch va tavrli birikmalarning payvandlanishidagi bu misollarda payvandlanayotgan elementning tekisligida bo‘ladigan deformatsiyalargina qayd qilindi. Biriktirilayotgan elementlarning tekisligida hosil bo‘luvchi deformatsiyalardan tashqari tekislikda- gi payvandlanayotgan listlarning deformatsiyalari ham bo‘ladi, bu deformatsiyalar burchak deformatsiyalar deyiladi (4.11-rasm).

10. 
    rasm. Chok birikmasining burchakli deformatsiyasi:
    

— chokning ochilish burchagi, — detaining deformatsiyada burilish bur-
chagi, b — chokning kengligi.
Burchak deformatsiyalari kattaligiga (b burchak) payvandla- nayotgan listlarning o‘lchamlari, chokning ochilish burchagi a (bu burchak qancha kichik bo‘lsa, deformatsiyalar shuncha kam bo‘ladi), mahkamlanishi, chokni necha qayta o‘tib payvandlash va hokazolar ta’sir qiladi. Listlarni iloji boricha payvand choki- ga yaqin qilib mahkamlash zarur. Yupqa listlarni payvandlashda mahkamlashning chokdan uzoqligi chok kengligidan 3-6 marta katta bo‘lishi kerak. Chokdan ancha uzoq masofalardagi mah- kamlashlar amalda chekkadagi burchak deformatsiyalariga ta’sir ko‘rsatmaydi.

4. 
   Payvandlashdagi deformatsiyalar va kuchlanishlarga qarshi
   kurash usullari
   

Payvandlashdagi deformatsiyalar va kuchlanishlarni kamay- tirish uchun quyidagilarni amalga oshirsa maqsadga muvofiq bo‘ladi:

• 
  payvandlash uzellarini ratsional konstruksiyalash;
  
• 
  yig’ish va payvandlashning zamonaviy texnologiyasini qo‘llash;
  
• 
  deformatsiyalarni muvozanatlash;
  
• 
  teskari deformatsiyalar usullarini qo’llash;
  
• 
  buyumlar qismlarini yig’ish va payvandlashni konduktorlar- da bajarish;
  
• 
  chok atrofi va choklar zonalarini bolg’alash;
  
• 
  konstruksiyalarni payvandlashdan so’ng mexanikaviy va ter­mik to‘g‘rilash.