Payvandlash jihozlari

14.13-rasm. Radiografiya chizmasi:
1 — rentgen trubka; 2 — qo’rg’oshin qoplamali g’ilof; 3 - yoritib ko’rila-
digan metall; 4 — qora qog’oz (kasseta)dagi fotoplyonka; 5 — qo’rg’oshin
plastinkalar; 6 — metaldagi nuqson.
Kserokontrolning nisbiy sezgirligi radiografik tekshiruvga ya- qin. Kseroradiografiyaning radiografiyaga nisbatan afzalligi — surat olish unumining yuqoriligi va quruqlayin proyavka qilish. Sanoatda qalinligi 20 mm gacha bo‘lgan payvand birikmalarni tekshirish uchun ПКР-2, Эрга-С turidagi va boshqa kseroquril- malar ishlatiladi.

14.14-rasm. Payvand chokni yoritib ko‘rish sxemalari: a, b — uchma-uch birikmalar; d, e — ustma-ust birikmalar; f, g — bur- chak birikmalar; h, i — tavr birikmalari; j, k, l, m — halqali birikma.

Radioskopiya usulda tekshirishning mazmuni shundan iborat- ki, payvand chok nuqsoni nurlanish vaqtida televizion ekranda tasvirlanadi (14.15-rasm).
Payvand birikmalar 2 rentgen apparati 1 yordamida nurlan- tiriladi. Rentgen nurlari elektron-optik o‘zgartirgich 3 ga o‘ta- di; bu o‘zgartirgich vakuum trubkasidan tuzilgan bo‘lib, nurla- nish manbayiga (rentgen apparatiga) va nurlanadigan buyumga qaragan tomonning ichida fluorestsirlovchi qatlam qoplangan yupqa aluminiy ekran mahkamlangan. Bu qatlamga yorug‘lik- ni sezuvchi qatlam — fotokatod (oddiy televizion trubkalarda- gi kabi) qoplangan. Ikkinchi tomondan elektron-optik o‘zgar- tirgichda diafragma hamda kuchaytiruvchi ekran bor. Bunday o‘zgartirgichdan o‘tish optikasi 4 orqali signallar uzatish tele- kamerasi 5 va undan televizor 7 ga uzatiladi. Tekshirishning bu usuli operator ish unumini keskin oshirish imkonini beradi. Bunda nurlantiriladigan buyumning ichki holatini kuzatib qol- masdan, hatto uni foto yoki kinoapparat yordamida fotosurati- ni ham olish mumkin. Bunday qurilma boshqarish pulti 6 dan boshqariladi.