Payvandlash jihozlari

14.19-rasm. Payvand birikmalarni ultratovush usuli bilan tekshirish: a—sxema, b- defektoskopning umumiy ko’rinishi, d — ossillograf ekra- nidagi signallar (chapda—nuqsonsiz chok, o‘ngda—darz va yopishmagan chok); 1 — sinaladigan namuna, 2 — priyomnik, 3 — generator, 4 — kuchaytirgich, 5 — boshlang’ich impuls, 6 — nuqsondan qaytgan signal, 7 — qalbaki signal, 8 — kengaytirish generatori, 9 — nurlatgich.

3. 
   Magnit defektoskopiya
   

Nazoratning magnit usullari ferromagnit ashyolar uchun qo‘llaniladi. Bu usul elektrmagnit maydon bilan nazorat qilina- yotgan obyektning o‘zaro aloqasi tahlil natijalari va o‘lchashlariga asoslangan (14.20-rasm).

14.20-rasm. Payvand chokdan o‘tayotgan magnit oqimning yo‘l chizig‘i:
a — nuqsonsiz; b — nuqson mavjud bo’lganda.

Magnit usulida nazorat qilish quyidagi usullarga ajraladi: mag- nit-kukunli, magnit-grafik va uyurma toklar bilan nazorat qilish usuli.
Magnit-kukunli usul. Po‘lat yoki cho‘yan buyumning pay- vand choklari moy hamda zarralarining o’lchamlari 5-10 mkm bo‘lgan magnitli temir kukunidan hosil qilingan aralashma sur- kaladi. Buyum atrofiga o‘ralgan bir necha cho‘lg‘am orqali tok
o‘tkazib magnitlanadi. Nuqsonni o‘rab olgan magnit maydoni ta’siri ostida temir kukunining zarralari nuqsonlar atrofida zich- roq to‘planadi (14.21-rasm).

14.21-rasm. Magnit-kukunli usul chizmasi:
1 — magnit maydon; 2 — nuqson; 3 — magnit maydonning buzilishi;
4 - magnit kukun; 5 — kukunlar to’plami.

ПМД-70, ПМД — 50 va boshqa rusumli defektoskoplar ishla- tiladi. Bu usul bilan 5—6 mm gacha chuqurlikdagi yuza nuqson- lar aniqlanadi. Magnit-kukunli defektoskopiyaning ruxsat etiladi- gan sezgirligi nazorat qilishning boshqa usullariga nisbatan ancha past, shuning uchun u, asosan silliq, toza va yaltiroq sirtlarni nazorat qilishga qo‘l keladi.