|
21-Mavzu: Paxta tozalash korxonasining ishlab
chiqarish dasturi
Chigitli paxta - Ьи paxta tozalash zavodlari uchun asosiy xomashyo. Umumiy material xarajatining 75-80% zavodning xomashyo bazasini yaratishga, ya'ni xo'jaliklardan chigitli paxtani sotib olish uchun sarf qilinadi.
Xomashyo Ьаzаsiпiпg holati va ishlab сhiqаrishdап rаtsiопаl fоуdalапish, сhiqаrilаdigап mahsulotlamJng hajmiga, sifatiga va boshqa
texnik-iqtisod.iy ko'rsatkichlariga katta ta'sir etad.i. • Shu sababli paxta tozalash zavodining isblab chiqarish dasturtni hisoblash уа uning iqtisodiy tomonidan foydaliligini al\iqlash, uskuna1ar уа sexlaming ishlash rejasini tuzish eng asosiy vazifalardan biri bo'lib
topiladi.
lshlab chiqarish boylik manbalarini iqtisodiy foydalanishini ta'minlash uchun quyidagi yo'nalishlar asosiy deb belgilangan:
xomashyo уа boshqa boylik manbalar materiallarini ehtiyotlik bilan sarf qi1ish;
ishlab chiqarish chiqindilarini kamaytirish;
ikkinchi darajali boylik manbalari уа chiqindilardan foyda-lanish;
chiqariladigan mahsulotlar uchun yaratilgan texnik sharoitlar уа davlat standartlarini mukammallashtirish.
Paxta tozalash zavodining isblab chiqarish dasturini hisoblash uchun quyidagi dastlabki ma'lumotlar oldindan aniq bo'lishi kerak:
xomashyo bazasining hajmasosiy mahsu10t chiqaradigan uskuna1ar soni, uning rusumi уа o'rtacha ish unumdorligi;
xomashyodan olinadigan asosiy уа qo'shimcha mahsu1ot1aming reja1ashtiri1gan o'rtacha chiqishi;
korxonaning ish1ash tartibi уа ish1ash vaqti;
ish1atiladigan uskuna1arning umumiy foyda1i ish1ash vaqti koeffitsiyenti уа hokazo.
JГuoblash tllmb; q"y;dagichll ol;b bor;llId;:
Zavodning уil davomida ish1ash vaqti quyidagi ifodadan hisoblanadi:
т = {N - (Nd + Nb + N;)} ns • ts . " , soat,
|
(3)
|
bunda: N - bir yi1dagi kun1ar soni;
Nd - yi1 davomida dam oladigan kun1ar soni; НЬ - yi1 davomidagi qonuniy bayram kun1ari;N, - zavodda reja1ashtiri1gan kapita1 ta'mir1ash kun1ar soni; ns - zavodning ish1ash tartibi, smena;
ts - ish tartibidagi isblash vaqti, soat;
,, - uskuna1aming foyda1i ish1ash vaqt koeffitsiyenti.
2. Zavodning yi1 davomida isblab chiqaradigan asosiy mahsu10tining to1a miqdori quyidagi formu1a yordamida hisoblanadi:
Q, = Кт • Kar • Pr • т / 1000, tonna,
|
(4)
|
bunda: Km - zavodda ish1atiladigan jin1ar soni, dona;
Kar - jin uskunasi o'qidagi апа1аr soni, dona; (g'o'lali jin1ar uchun hisoblashda kerak еmзs).
Pr - jinning reja1ashtiri1gan o'rtacha ish unumdor1igi, kg/arra soat.
Jin1ar sonini (Km ) уою jin1aming ish unumdorligini (Pr ) aniq1ashda ham (4) formu1adan foydalanish mumkin.
Zavodning doimiy ishlashini ta'minlashga kerak1i xomashyo miqdori (quvvati) quyidagi ifodadan aniq1anadi:
~ = Qt' 100 / В! ' tопj1З.
|
(5)
|
bunda: В! - chigitli paxtadan reja1ashtiri1gan o'rtacha to1a chiqish darajasi (%).
Paxta уа tola hajmi, tola navlari bo'yicha paxtaning assortimenti aniqlanadi.
Tola navlarining sinfi bo'yicha uning assortimenti aniqlanadi.
Paxta уа tayyor mahsulotlaming (tola, chigit, o'lik, tolali chiqindilar, if10s chiqindilar) balansi hisoblanadi.
Quritish, tozalash sexlari, jinlash, linterlash уа tolali mahsu-lotlami toylash bo'limlarining ishlash rejalari tuziladi.
Paxta tozalash zavodining tayyor mahsulotlarni chiqarish bo'yicha reja ko'rsatkicblari hisoblanadi.
Paxta tozalash zavodi qoshidagi paxta tayyorlov maskanining omborlari уа g'aram maydonchalarida saqlanadigan paxtaning umumiy hajmi aniqlanadi.
Paxta tayyorlov maskanida umumiy tayyorlangan chigitli paxtaning 20-30% yopiq omborlarda, qolgan qismi g'aram maydonchalarida saqlash eng qulay variant bo'lib, amalda o'z yechimini topgan.
3.1.2. Xomashyo уа tayyor mahsulotlarni saqlasb осЬun omborxona, maydonchalar yuzasini hisoblash
Chigitli paxtani uzoq vaqt saqlash davrida, unga kerakli ' omborxona уа g'aram maydonchalarining soni shu zavodga tegisblj. paxta tayyorlov maskanlarida qabul qilingan chigitli paxta hajmiga bog'liq bo'lsa, tayyor mahsulotlar uchun kerak bo'lgan yopiq omborlar soni 4-5 kunlik ishlab chiqariladigan tayyor mahsulotlaming hajmini saqlash asosida hisoblanadi.
Chigitli paxtani uzoq vaqt davomida saqlash uchun yopiq omborlar уа g'aram maydonchalar soni quyidagi soni yordamida aniqlanadi:
а) по = QPlp· (20-30)% / 100 V ' dona,
o
Ь) nв, = QPlp· (70-80)% / 100 ~, , dona,
bunda: V ,V, - standartli omborida (24 . 54 m 2) уа g'aram maydonchalirida( 14 . 25 m2) saqlanadigan chigitli рахtз massasi,
tonna.
Urug'lik chigitni saqlash uchun berk omborlar maydoni yuzasi quyidagi formuladan hisoblanadi:
F = (flur / h • У. P
|
) 1000, m2 ,
|
(6)
|
bunda: Qur - urug'lik chigit miqdori, tonna; h - chigitning to'kilish balandligi;
- tо'lаtШsh koeffitsiyenti;
Pch - chigitning solishtiпnа og'irligi, kg/m 3•
Texnik chigit ochiq maydonchalarda saqlanishi sababIi Ьи maydoncha Yuzasi quyidagi fопnulа orqali aniqlanadi:
F,. =(k· Qtch / h· у. РСЬ ) 1000, m2 , (7)
bunda: k - mahsulotni belgilangan mе'уог Ьo'yicha saqlash muddati.
Цсh - рахtз zavodida Ыг sutkada ishlab chiqarilgan texnik chigit miqdori, tonna.
h - texnik chigitni to'kish balandligi, m.
4. Рахtз tolasi va momiq toylari uchun maydon hisobi.
Asosiy mahsulot bo'lgan tola va momiq toylarini saqlash uchun maydonlar Ьи mahsulotlami tez sotilishiga bog'liq.
Shuning uchun belgilangan mе'уог bo'yicha ishlab chiqarilgan mahsulotlami saqlashga kerak1i maydon yuzasi quyidagi fопnulаdап aniqlanadi:
•
|
F
|
= [k (n
|
+ n )] О· b·
m2,
|
(8)
|
|
m
|
l
|
l
|
|
bunda: k - zavoddagi tayyor mahsulotlar saqlash muddati (kunlar); nt , n) - Ыг sutkada ishlab chiqarilgan tola va lint toylari soni,
dona;
- toyning uzunligi, m; Ь - toyning eni, m;
<р - maydonni to'ldirish koeffitsiyenti; h - taxlanadigan toyning balandligi, m.
Ulyuk, momiq va tola toylarining rusumlari orasidagi masOfani
hisobga olgan holda hisobIash natijasida aniqlanadigan maydonning yuzasini 1,5-:-2,0 mаrtз kattalashtirish kerak .
Do'stlaringiz bilan baham: |
