Ekspluatatsiyasi instituti transport vositalari kafedrasi transport vositalarining elektr


 Avtomobil  motorini ishga tushirish   sharoitlari



Download 4,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet46/108
Sana30.12.2021
Hajmi4,29 Mb.
#95796
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   108
Bog'liq
TVEJvaET-ММ

4.2. Avtomobil  motorini ishga tushirish   sharoitlari 

 

   Motorni  ishonchli  ravishda  ishga  tushirish  uchun  zarur  bo‘ladigan  starterning  quvvati  asosan    ikki 



omilga  bog‘liq:  dvigatel tirsakli valining  aylanishga qarshilik momenti  M

 va dvigatelning ishga tushirish 

aylanish chastotasi   n

it

   ga, ya’ni 

                                                                      

9550


it

q

n

M

P



 

 

 



 

         Qarshilik  momenti. Qarshilik momenti M



q

  kattaligi  dvigatel qismlari  orasidagi  ishqalanish  kuchi 

(porshenlarni silindrlarda, tirsakli valni podshipniklarda) va silindrlarda havoni siqilishiga  bo‘lgan  qarshilik  

(dizel  dvigatellarida) qiymatlari bilan belgilanadi. 

       Dvigatelning  harakatlanuvchi  qismlari  orasida  suyuqlikli  ishqalanish  bo‘lganligi  va  ishqalanuvchi 

qismlar  orasi  yupqa  moy  qatlami  bilan  ajralib  turganligi  sababli,  ishqalanish  qarshiligining  qiymati  ko‘p 

darajada  motor  moyining  temperaturasiga  (

0

S)  va  uning  qovushqoqligiga  (

  ,  sSt  )  bog‘liq. Moy  harorati 



pasayishi bilan qovushqoqligi keskin ortadi  va demak, dvigatelning qarshilik momenti ham oshadi. Dvigatel 

tirsakli    valining  aylanishlar  chastotasi  oshishi  bilan    ishqalanuvchi    yuzalar  orasidagi  yupqa    moy  

qatlamlaridagi    tezlik  gradientining  o‘sishi,  silindrdagi  bosimning  ortishi  va  podshipniklarga  tushayotgan 

yuklamaning kuchayishi tufayli qarshilik momenti (ayniqsa past temperaturalarda) sezilarli darajada ortadi . 

   Muayyan  turdagi  dvigatelning  qarshilik  momentini  eksperimental  va  hisoblash  yo‘li  bilan  aniqlash 

mumkin. eksperimental  usul uzoq vaqt va mashaqqatli mehnat, bir qator murakkab tajribalar o‘tkazilishini 

talab  qiladi. Turli  xil dvigatellarning   qarshilik  momentini   aniq-lash  bo‘yicha  o‘tkazilgan ko‘p  sonli ilmiy 

tajribalardan  olingan  ma’lumotlarni  tahlil  qilish    va  ishlab  chiqish  natijasida  qarshilik  momentini  analitik 

usul bilan hisoblash uchun bir qator empirik ifodalar olinib, ular umumiy holda quyidagi ko‘rinishga ega. 

y

d

x

q

n

A

k

M





.      (4.1) 


 

38 


    Bunda    k  -  doimiy  koeffitsient;    A  -  ishqalanish  yuzalarini  ifodalovchi  kattalik;   

    -  moyning 



qovushqoqligi;    n

d

  -  tirsakli  valning  aylanish  chastotasi;    x    va   y    -  dvigatel turiga  bog‘liq  bo‘lgan  daraja 

ko‘rsatkichlari. 

 

    Dvigatelni  ishonchli  ravishda  ishga  tushishi  uchun  tirsakli  valni    aylantirish  chastotasi    ma’lum 



belgilangan  eng  kichik  qiymatdan  kam  bo‘lmasligi  kerak.  Benzinli  dvigatelni  10  s,  dizel  dvigatelini  15  s 

davomida, ikki urinishda (urinishlar oraligidagi vaqt - 1 minut) ishga tushib ketishini ta’minlovchi aylanish 

chastotasi  dvigatelning minimal ishga tushish aylanish chastotasi deb ataladi. Uning qiymati dvigatelning 

silindrlar soniga, ularning joylashishiga, temperaturaga, moyning qovushqoqligiga, yonilg‘i sifatiga bog‘liq. 

  Benzinli  dvigatelning    tirsakli    vali  minimal  ishga  tushish  chastotasi  bilan  aylantirilganda,  kiritish 

quvurida zarur siyraklanish  hosil qilinishi va yonilg‘i-havo aralashmasini kondensatsiya bo‘lmasdan, yetarli 

tezlik bilan yonish kamerasiga kirishi ta’minlanadi. Benzinli dvigatellar uchun ishga tushirish chastotasining 

minimal qiymati  40-60 min

-1 

ni  tashkil qiladi. 



   Dizel dvigatellarida ishga tushirish chastotasi yuqoriroq bo‘ladi, chunki silindrga purkaladigan yonilg‘i  

o‘z-o‘zidan  o‘t  olishi uchun siqish  taktining  oxirida   havoning temperaturasi yetarli darajada (600-700

0

S) 


katta bo‘lishi zarur. Dvigatelni muvaffaqiyatli ishga tushirish uchun havoni siqish jarayoni tez sodir bo‘lishi 

kerak.  Aks  holda,  havoning  siqilishi  natijasida  ajralgan  issiqlikning  ko‘p  qismi  silindr  devorlari  orqali 

sovitish  suyuqligiga  (yoki  havoga)  o‘tib  ketadi  va  siqilish  takti  oxirida  havoning  temperaturasi  zarur 

qiymatga erishmaydi. Bundan tashqari, ishga tushish chastotasi yonilg‘i so‘rg‘ichning (nasosning) me’yorida 

ishlashini ta’minlab, yonilg‘ini purkash uchun zarur bosim hosil qilishi kerak. 

   YOnilg‘i  bevosita  yonish  kamerasiga  purkalanadigan dizel  dvigatellarida  ishga  tushish  chastotasining 

minimal qiymati 100-150 min

-1 


, ajratilgan yonish kamerasiga (old kamera, uyurmali kamera va hokazo) ega 

bo‘lgan dizel dvigatellarida esa  150-250 min

-1

  oralig‘ida qabul qilingan. 



   Dvigatelni  ishonchli  ishga  tushirish  mumkin  bo‘lgandagi  atrof  muhitning  eng  past  harorati,  ishonchli 

ishga  tushirishning  chegaraviy  temperaturasi  deb  ataladi.  CHegaraviy  temperaturaning  qiymati  benzinli    

dvigatellar   uchun moyning qovushqoqligiga qarab 

20....25



0

S , dizel dvigatellari uchun esa  

12....17


0

S ni 


tashkil qiladi. Harorat bundan ham pasaysa,  dvigatelni ishga tushirishni yengillatuvchi maxsus  moslamalar 

qo‘llaniladi. 




Download 4,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   108




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish