O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

Ikkinchi ко ‘rinish
yettinchi sahifadan boshlanadi. Varaq zararlan­
gan. Voqea o‘mi quyidagicha bayon qilinadi: “Endi bu no‘m!iq so‘zni 
Dogsanapot...Badari dono braxmon...o‘lkasida o‘qish kerak”. Badari 
braxmon besh yuz shogirdi qurshovida Maytrining qolini ushlagan hol- 
da so‘zlash bilan bu parda boshlanadi. Bu sahnada, asosan, Tangri bur- 
xon Shakyamunini ko‘rish uchun tangrining elchisidan Badari braxmon- 
ga vahiy kelgani bayon qilinadi. Kunlaming birida kechqurun Tangri 
elchisi Pumabatri tangri, egnidagi zeb-ziynat buyumlaridan nur chaqna- 
yotgan holda, Badariga zohir boladi. U Shakyamuni buddaga aylanishi- 
ga oid ajoyib ishlar to‘g‘risida so‘zlaydi va Badariga, Shakyamunining 
oldiga bor, deb da’vat qiladi. Badari Shakyamuni huzuriga borishni va 
uni ko‘rishni istasa ham, xasta bolib qolgani sababli Tangri burxonni 
ko‘rishga borolmaganidan hasrat chekadi. Pumabatri unga, sogliglngni 
asra, umidsiz bolma, Tangri burxon qutqaradigan jonzotlar, qayerda 
bolishidan qat’iy nazar, sening orzuingni qondiradi, deya unga tasalli 
beradi va ko‘zdan g‘oyib boladi. Bu paytda asta-sekin tong ota boshlay- 
di. Shu bilan ikkinchi parda oxiriga yetadi. Parda oxirida “Maytri smit 
no‘m bitigida Badari pratmani nazr qilish” nomli birinchi bolim tuga- 
di”, degan jumla bilan pardaning oxirlagani uqtiriladi.
Ikkinchi pardaning mazmuni. 
Ikkinchi parda
 
17 varaqdan iborat. 
Bu parda ham zararlangan va bir necha varaq yo‘q. Bu parda birinc­
hi pardaga tabiiy ravishda boglangan bolib, pardaning boshlanishida 
“Endi bu no‘mluq so‘zni Badari braxmonning uyidan o‘qish kerak” deb 
voqyelik o‘mi ko'rsatiladi. Bu parda to‘rt ko‘rinishga ajraladi. 
Birinchi
ко ‘rinishda
Maytri o‘n olti shogirdini boshlab Badarining uyiga tong sa- 
harda keladi. Ular ustozidan hol-ahvol so ‘ raganlaridan keyin, T angri bur­
xon Shakyamunining huzuriga borib, budda dini rohibi bolmoqchimiz, 
deb Badaridan ijozat so‘raydilar. Badari ularga, kechasi Tangri elchi­
sidan menga vahiy keldi, ammo uzoq yo‘1 bosib Tangri burxon huzu­
riga borishga so g lig lm imkon bermaydi, deb uzrini aytadi. Maytri 
shogirdlariga Tangri burxonning o‘ttiz ikki xil baxt-saodatli alomatini 
birma-bir aytib beradi va ularga quyidagicha uqtiradi: “Shakyamunining 
huzuriga borganingizda, birinchi navbatda, uning o‘ttiz ikki xil alomati- 
ga diqqat bilan qarasangiz, keyin undan murakkab masalalar to‘g‘risida 
so‘rasangiz boladi. Agar uning o‘ttiz ikki alomati mukammal bolsa, u
110

---

sizlaming savollaringizga to‘liq va to‘g‘ri javob bersa, uning shogirdi 
bo‘la olasizlar”. Shundan so‘ng ular ustozi Maytridan uzr so‘rab, xayr- 
lashib chiqib ketadilar.