Tikuv 1-123 (2013). P65

Mashinani tozalash va moylash.
Òikuv mashinasining mexa-
nizmlarini tozalash, moylash ularning aniq va beto‘xtov ishlashini
ta’minlaydi. Òutashgan detallarning ishqalanadigan yuzlarini moylash
uchun mineral moylar ishlatiladi. Moylash materiallari ishqalana-
digan yuzalarning orasida detallarni ajratib turadigan ma’lum
qalinlikdagi moy qatlamini hosil qiladi. U detallarning ishqalanishini
kamaytiradi, ish yuzalari o‘rniga moylash materiallari qatlamlari
bir-biriga ishqalanib, detallar yeyilishining oldini oladi.
Mashinani tozalash va moylash shu mashinada ishlaydigan
tikuvchining vazifasidir; har bir ish o‘rnida moydon, o‘rta va
kichik (mokiboð) maxsus asboblar, tutilmaydigan, yumshoq arta-
digan mato bo‘lishi kerak. Òikuvchi ich kiyim tikadigan bo‘lsa,
bir haftada kamida bir marta, ið gazlama tikkanda haftasiga ikki
marta, ðaxta solingan va titilgan, dag‘al jun gazlamalar tikishda
esa har kuni mashinalarni tozalab, moylab turishi lozim.
Mashinaning hamma joyini tozalash va moylashda elektr
yuritgichi o‘chirib qo‘yiladi, yuritma tasmasi olinadi, igna eng
yuqori chekka holatga o‘rnatiladi, teðki ko‘tarib qo‘yiladi va
naycha qalðoqchasi chiqarib olinadi. Avval mashinaning bosh qismi
va gazlama tuklari tozalanib, detallar latta bilan artiladi. So‘ngra
mashinani ag‘darib qo‘yib, ðlatforma tagidagi detallar va taglik
artiladi.
Òutashgan detallar orasidagi ishqalanadigan joylariga moydondan
ikki-uch tomchi moy tomiziladi. Moy to‘g‘ridan to‘g‘ri detallarning
tutashgan joylariga, moy o‘tkazadigan teshiklarga yoki maxsus moy-
donlariga tomizib qo‘yilishi mumkin. Moylash teshiklari qizil rangga
bo‘yalgan bo‘ladi. Oldin mashina ðlatformasi tagidagi detallar,
so‘ng mashina tanasi tayanchidagi, ðlatforma ustidagi va nihoyat
mashina tanasidagi detallar moylanadi. Moylash ishlari tugagandan
so‘ng mashinani qo‘lda aylantirib, asosiy valning yengil aylanishi
tekshirib ko‘riladi, ortiqcha moy latta bilan artiladi, moy bir tekis
taqsimlanishi uchun teðkini ko‘tarib qo‘yib, mashina bir necha
sekund salt ishlatiladi. Mashinada ish boshlash oldidan gazlama
ðarchasida baxyaqator sifati tekshirib ko‘riladi.

---

116