Mavzu: moliyaviy natijalar hisobi reja: Kirish. Asosiy qism

№4-misol. 
 
Faraz qilaylik, 2019 yil hisobot davri uchun moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot (2 
shakl)da buxgalteriya hisobi ma’lumotlari bo‘yicha korxonaning soliqdan oldingi 
buxgalteriya foydasi 140 000 000 so‘m miqdorida aks ettirildi. 
Buxgalteriya hisobi uchun vakillik xarajatlari 20 000 000 so‘mni tashkil etdi va soliqqa 
tortish maqsadlari uchun ular 14 0000 000 so‘m (doimiy farq – 6 000 000 so‘m) miqdorida 
olinishi mumkin. 
Hisobot davri oxirida bank krediti bo‘yicha hisoblangan va to‘lanmagan foizlar summasi 8 
000 000 so‘mni tashkil etdi (8 000 000 so‘mning chegirib tashlanadigan vaqtinchalik farqi 
bor). 
Buxgalteriya hisobi maqsadlarida asosiy vositalarga eskirish summasi 53 333 300 so‘mni 
tashkil etdi. 
Foydani soliqqa tortish maqsadlari uchun xarajat qilib olinadigan asosiy vositalarga 
hisoblangan eskirish summasi 26 666 700 so‘mni tashkil etadi (26 666 600 so‘m miqdorida 
soliq solinadigan vaqtinchalik farq mavjud). 
Misol ma’lumotlarini jadvalda aks ettiramiz: 
№ 
pp 
Daromad 
va 
xarajatlar 
turlari 
Buxgalteriya 
foydasi (zarar) ni 
hisoblash uchun 
hisobga 
olingan 
summalar, so‘m 
Foyda (zarar)ni 
soliqqa 
tortish 
uchun 
hisobga 
olinadigan 
summalar, so‘m 
Yuzaga 
keladigan 
farqlar hisobot 
davri, so‘m 
1 
Vakillik xarajatlari 
20 000 000 
14 000 000 
6 000 000 (DF) 
2 
Kredit 
bo‘yicha 
hisoblangan, 
ammo 
to‘lanmagan foizlar 
8 000 000 
- 
8 000 000 (VF) 

---

3 
Amortizatsiya qilinadigan 
mol-mulkka 
hisoblangan 
amortizatsiya summasi 
53 333 300 
26 666 700 
26 666 600 (VF) 
Yuqoridagima’lumotlarasosida, 
shartlifoydasolig‘ixarajatlarnivajoriyfoydasolig‘inihisoblaymiz. 
Shartlifoydasolig‘ihisobotdavridaolinganbuxgalteriyafoydasinifo 
ydasolig‘istavkasibilanko‘paytirishnatijasidaaniqlanadi: 
140 000 000 so‘m*15 % / 100% = 28 000 000 so‘m. 
Doimiy soliq majburiyati900 000so‘m (6 000 000 so‘m*15 % / 100 %)ni tashkil etdi. 
Vaqtinchalik farqlar bo‘yicha kechiktirilgan foyda solig‘i 5 199 990 
so‘m ((8 000 000 so‘m+ 26 666 600) *15 % / 100 %)ni tashkil etdi. Yuqoridagi formula 
asosida joriy foyda solig‘i bo‘ladi: 
(28 000 000 so‘m + 900 000 so‘m + 5 199 990 so‘m) = 34 099 990 so‘m. 
№4-misol. ma’lumotlaridan foydalanib, joriy daromad solig‘ini hisoblash sxemasi 
buxgalteriya hisobida quyidagi operatsiyalar bo‘yicha aks ettirilishi mumkin: 
№ 
Xo‘jalik operatsiyalari mazmuni 
Summa, 
so‘m 
Hisobvaraqlar 
bog‘lamasi 
debet kredit 
1 
Hisobot davri uchun hisoblangan shartlifoyda solig‘i 
bo‘yicha xarajatlar summasi aks ettiriladi 
28 000 000 9810 6410 
2 
Vakillik 
xarajatlari bo‘yicha 
doimiy
soliq majburiyati summasi aks ettiriladi 
900 000 
9810 
6410 

---

3 
Kredit uchun foizlar bo‘yicha kechiktirilgan soliq 
aktivining summasi aks ettiriladi 
1 200 000 
0950 
6410 
4 
Hisoblangan amortizatsiya uchun kechiktirilgan 
soliq aktivining summasi qayd etiladi 
3 999 990 0950 6410 
Buxgalteriya hisobi maqsadlarida shakllantirilgan joriy foyda solig‘i summasi 6410 
“Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz (foyda solig‘i bo‘yicha)”hisobvarag‘idagi qoldiq sifatida 
aniqlanadi, bu hisobot davrida 34 099 990 so‘mni tashkil etadi. 
Olingan ma’lumotlar asosida, hisobot davri sof foydasini (SF) hisoblash mumkin bo‘ladi, 
buning uchun buxgalteriya ma’lumotlari asosida foyda solig‘ini to‘lagunga qadar foyda 
(BF)summasidan shartli foyda solig‘i xarajatlari (ShSX), doimiy (vaqtinchalik) farqlar (DF) 
bo‘yicha tartibga solib (korrektirovka), o‘rtasidagi farq sifatida hisoblanadi: 
SF = BF – ShSX - DF 
SF = 140 000 000 so‘m– 28 000 000 so‘m–900 000so‘m – 1 200 000 so‘m – 
3 999 990 so‘m = 105 900 010so‘m. 
Joriy daromad solig‘i qiymatini aniqlash usuli korxonaning hisob siyosatida belgilanadi.