Адабиётлар

8-маъруза. Рекурсив маълумотлар тузилмаси 
 
Режа: 
1. Рекурсия хақида тушунча. Рекурсив алгоритмлар.
2. Дарахтлар хақида тушунча. 
3. Дарахтлар классификацияси. 
4. Дарахтларни тасвирлаш.
Калитли сўзлар: рекурсия, рекурсив алгоритм, рекурсив тузилма, 
дарахт, кўп ўлчамли дарахт, бинар дарахт, илдиз, ота-ўғил, терминал 
(барг), дарахт баландлиги, чиқиш даражаси, мувозанатланган дарахт, 
калит, дарахт қуриш, тугун қўшиш, ўчириш, қидириш, дарахт кўруви, 
дарахтларни тасвирлаш. 
Рекурсив алгоритм ва рекурсив маълумотлар тузилмаларини кўриб 
чиқайлик. 
Таъриф. Рекурсия (умуман)– бу шундай жараѐнки, унда тадқиқ 
қилинаѐтган жараѐнни аниқлаш мазкур жараѐнга мурожаат қилиш орқали 
амалга оширилади.
Изоҳ. Рекурсив алгоритм – бу алгоритмни аниқлашда ўзига бевосита 
ѐки билвосита мурожаат қилишдир.  
Таъриф. Агар маълумотлар тузилмаси элементлари ҳам мазкур 
тузилмага ўхшаш тузилма бўлса, у ҳолда бундай тузилмага рекурсив 
маълумотлар тузилмаси дейилади (қаранг, чизма). 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

―Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлар‖ фанидан маърузалар матни.
муаллиф: Б.Б.Акбаралиев 
Рекурсив объектларга мисоллар 
 
 
Тадқиқ қилинаѐтган масалани рекурсив усулда ҳал қилиш учун 
қуйидаги ишларни амалга ошириш лозим бўлади. Баъзан уларни масалан ҳал 
қилиш босқичлари ѐки рекурсив триада деб ҳам аташади. 
 
Рекурсив триада қуйидагилардан иборат: 
 параметризация қилиш – масала шартини таснифлаш ва уни ҳал 
этиш учун параметрлар аниқланади; 
 рекурсия базаси (асоси) – масала ечими аниқ бўлган тривиал ҳолат 
аниқланади, яъни бу ҳолатда функцияни ўзига мурожаат қилиши талаб 
этилмайди; 
 декомпозиция – умумий ҳолатни нисбатан анча оддий бўлган ўзгарган 
параметрли қисм масалалар орқали ифодалайди.