Адабиётлар

Чизиқсиз маълумотлар тузилмасини мантиқий тасвирлаш 
Ихтиѐрий кўринишдаги чизиқсиз маълумотлар тузилмасини икки ҳил 
кўринишда мантиқий тасвирлаш мумкин: 
 қўшма матрица; 
 кўрсаткичли боғланган рўйхат. 
Масалан, қўшма матрица орқали ифодалаб олиш
 
 
Фараз қилайлик, граф кўринишидаги дискрет тизим берилган бўлсин. 
Бу ерда граф тугунлари бу ҳолатлар, ѐқлари бир ҳолатдани иккинчи ҳолатга 
ўтиш ( қаранг, чизма). 
Тизимга кириш сигнали бу X. Кириш сигналига таъсир (реакция) Y 
чиқиш сигналини ҳосил қилиш ва мос ҳолатга ўтиш бўлиб ҳисобланади. 
Дискерт тизим граф ҳолатини чизиқсиз икки боғламли рўйхат 
кўринишда тасвирлаш мумкин. Бунда информацион майдонга тизим ҳолати 
ва ѐқлари ҳақидаги маълумотлар ѐзилади. Элемент кўрсаткичлари тизим 
ѐқларини мантиқий шакллантириши лозим (қаранг, чизма). 
Юқорида келтирилганларни рўѐбга ошириш учун қуйидагилар амалга 
оширилиши лозим: 
1) Тизим (1, 2, 3) ҳолатини акслантирувчи рўйхатлар яратилиши лозим; 
2) мос ҳолатлардан ѐқлар бўйича ўтишни акслантирувчи рўйхатлар 
яратилиши лозим. 

---

―Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлар‖ фанидан маърузалар матни.
муаллиф: Б.Б.Акбаралиев 
 
Умумий ҳолда кўпбоғламли тузилмаларни амалга ошириш натижасида 
тўр (сеть) ҳосил бўлади. 
 
Бўшаган элементларни утилизация қилиш 
Рўйхат билан ишлаѐтганда компьютер хотирасидан самаралироқ 
фойдаланиш учун, яъни кераксиз, фойдаланилмайдиган элементларни 
чиқариб ташлаш учун, тадқиқ қилинаѐтган рўйхатга ўхшаш эркли рўйхат 
яратилиб олинади. Бунда тадқиқ қилинаѐтган рўйхат майдони билан яратиб 
олинган рўйхат майдонлари формати бир ҳил бўлиши лозим. 
Агар тадқиқ қилинаѐтган рўйхатлар кўп бўлиб уларни формати турли 
ҳил бўлса, у ҳолда ҳар бир тадқиқ қилинаѐтган рўйхат учун алоҳида эркли 
рўйхат яратилиб олиниши лозим. 
Эркли рўйхатдаги элементлар сони, дастур ҳал қилаѐтган масалага 
қараб аниқланиб олиниши лозим. Одатда, эркли рўйхат машина хотирасида 
стек кўринишида ҳосил қилинади. Бунда янги элементни яратиш (GetNode) 
бўш стекдан элементни танлашга эквивалент бўлади, FreeNode амали эса 
бўш стекга бўшаган элементни қўшишга эквивалент. 
Фараз қилайлик, биздан рўйхат боши кўрсаткичи AVAIL бўлган эркли 
рўйхатни стек кўринишида яратиш талаб қилинган бўлсин (Расмга қаранг). 
Рўйхат бўш элементини яратиш ва рўйхатдан элементни бўшатиш 
процедурасини ишлаб чиқайлик.