Buxoro davlat universiteti utayeva feruza xolmamatovna

Kishmishtepa -
ilk o‘rta asr shahari bo‘lib milodiy V-XIII 
asrlarlarga ta’luqli. Qashqadaryo viloyatidagi Chiroqchi shahri yonida 
joylashgan. 
O‘rta asr manbalaridagi Xushminjakas yoxud 
Xushminchkat shahri Kishmishtepa o‘rnida bo‘lgan. Kishmishtepa 
ark, shahriston va keng raboddan iborat. Shahristonning umumiy 
maydoni 24 ga ni tashkil qilib, u mudofaa devori va xandaq bilan o‘rab 
olingan. Kishmishtepaning eng quyi qatlamlari milodiy V-VI asrlarga 
oid. Shahriston atrofidagi devor VII-VIII asrlarga mansub. IX - X 
asrlarga kelib shahar kengayib, vohaning yirik shaharlaridan biriga 
aylangan. XIII asr boshida mo‘g‘ullar istilosidan so‘ng shahar vayron 
bo‘lib, hayot hozirgi Chiroqchi o‘rnida qayta tiklangan. 
Kamaytepa
- o‘rta asr shahari milodiy V-XVIII asrlarga tegishli. 
Qashqadaryo vodiysining o‘rta qismida, daryodan 1 km uzoqlikda. 
Chim 
qishlog‘i chekkasida joylashgan. 1964-1966--yillarda 
N.I.Krasheninnikova, 
S.B.Lunina 
hamkorligida 
Qashqadaryo 
arxeologiya-topografiya 
ekspeditsiyasi 
tomonidan 
o‘rganilgan. 
Kamaytepa 3 qismdan - ark, shahriston va raboddan iborat. Arkning 
balandligi 20 m deyarli to‘g‘ri to‘rtburchak shaklida (190x175 m), 
shahriston g‘arbdan sharqqa cho‘zilgan, uzunligi 450 m, kengligi - 
350 m. Arkka qiya yo‘lka (pandus) orqali ko‘tarilganlar. Arkdan ilk 
o‘rta asrlarga oid sopol idishlar topilgan. Hozirda ark ichidagi tepalik 
qabristonga aylantirilgan. Kamaytepadan topilgan terrakota (sopol) 
taxtachada 2 shoxli bosh kiyim kiygan, so‘l qo‘lida dumaloq meva 
(olma) tutgan, o‘ng qo‘lining panjalarini ochgan holda baland 
ko‘targan bir shaxsning tasviri (milodiy V asr) aks etgan. 
Kindiktepa
- o‘rta asrlarga ya’ni, milodiy VI-XII asrlar ta’luqli 
qishloq). Qashqadaryo viloyatidagi Yakkabog‘ tumanida joylashgan. 

---

58 
Dastlab G.Ya.Dresvyanskaya, so‘ngra S.B.Lunina (1980 -yildan) 
qazishma ishlari olib borgan. Kindiktepaning janubiy qismida 
maydoni 35x20 m keladigan baland tepalik bor. Kindiktepa aholisi 
qadimgi Bolxonariqdan suv ichgan. Kindiktepaning mudofaa devori 
bo‘lmagan. Qazishma ishlari markaziy tepalik VI-VIII asrlarda 
mahalliy zodagonning uy-qasri bo‘lganligi va uning atrofida qishloq 
vujudga kelganligini ko‘rsatdi. IX asrda uy-qasr tashlandiq holga 
kelgan va markaziy tepalikda hayot qayta jonlanmagan. X -XII 
asrlarda Kindiktepa yirik qishloqqa aylangan, u mana shu davrdagi 
bir qancha qishloqlarni (Poxoltepa, Katta Javog‘atepa, Kichik 
Javog‘a, Bo‘stontepa va boshqa) o‘z ta’sir doirasiga kiritgan kichik 
rustoqning markazi bo‘lganligi taxmin qilinadi. Kindiktepadan tarvuz 
urug‘i 
topilganligi 
aholining 
polizchilik 
bilan 
ham 
shug‘ullanganligini ko‘rsatadi.Turar joy binolari qoldiqlari, ko‘plab 
sopol idish parchalari va boshqalar chiqqan.