103
8.Tallasemiya autosoma orqali chala dominant belgi sifatida nasldan-naslga o`tadi. Dominant
gomozigotalilar nobud bo`ladi, geterezigotalilarda kasallik yengil o`tadi. O`roqsimon anemiya retsessiv
holatda irsiylanadi va uning gomozigota retsessiv holatlari yashamaydi. Digeterezigotalilar avlodida
farzandlarning necha %i da tallasemiyaning yengil formasi namoyon bo`ladi?
9.Tovuqlarning ayrim zotlari kalta oyoqligi bilan ajralib turadi. Oyoqlari kalta bo`lishi autosomaga birikkan
holda irsiylanib, bir vaqtda tovuqlar tumshug`ining kalta bo`lishiga olib keladi. Bu belgi gomozigota holatda
embrionlik davridayoq o`limga olib keladi. Tovuqchilik fermasida genotipi noma`lum bo`lgan uzun oyoqli
xo`roz va kalta oyoqli tovuqlar chatishtirilganda naslda o`lim kuzatilmagan. O`sha kalta oyoqli tovuq boshqa
bir xo`roz bilan chatishtirilganda olingan naslda o`lim kuzatilgan va olingan nasl 17472 tani tashkil qilgan.
O`lgan jo`jalar soni soni, ularning genotipi va olingan nasl genotipini aniqlang?
10.Tovuqlarning kalta oyoqli zoti polizlarni titkilab tashlamaydi, lekin bu belgi tovuq tumshug`ining
qisqarishiga ham sabab bo`ladi, natijada gomozigotali jo`jalar tuxumini yorib chiqolmay vafot etadi.
Kalta oyoqli tovuq yetishtiruvchi inkubatorda kalta va uzun oyoqli qushlar avlodida tuxumdan chiqqan
3000 ta jo`janing 1550 tasi kalta oyoqli bo`ldi. Nazariy jihatdan olinishi kerak bo`lgan
kalta oyoqli
jo`jalarning inkubatordan olingan kalta oyoqli jo`jalardan farqi? J:50 taga kam
11.Tovuqlarning kalta oyoqli zoti polizlarni titkilab tashlamaydi, lekin bu belgi tovuq tumshug`ining
qisqarishiga ham sabab bo`ladi, natijada gomozigotali jo`jalar tuxumini yorib chiqolmay vafot etadi.
Kalta oyoqli tovuq yetishtiruvchi inkubatorda kalta va uzun oyoqli qushlar avlodida tuxumdan chiqqan
3000 ta jo`janing 1550 tasi kalta oyoqli bo`ldi. Halok bo`lganlar soni? J:0
12.Karp balig`ining bir turida tangachalar tan abo`ylab bir xil joylashgan.
Ikkinchi turida lentasimon
joylashgan. Lentasimon tangachalarga ega baliqlar chatishtirilganda, 4500 avloddan 3000 tasi
lentasimon, 1500 tasi bir xil va yana 25% avlod nobud bo`lgan. Agar birinchi avlod qayta chatishtirilsa
nasllarning necha % I genotip bo`yicha geterozigotali? J:0
13.Arilarda qanotining osilib turgan holatda bo`lishini belgilaydigan gen faqat geterezigota holatda (Aa)
namoyon bo`lib, gomozigota holatda o`limga olib keladi. Arilarning erkaklar urug`lanmagan tuxumdan
rivojlanib, gomozigotali (aa) bo`ladi. Osilgan qanotga ega bo`lgan arilarni, normal trutenlar bilan
chatishtirilganda 1200 ta avlod olingan, shu olingan avloddan qanchasi nobud bo`lgan?
14. Arilarda qanotining osilib turgan holatda bo`lishini belgilaydigan gen faqat geterezigota holatda (Aa)
namoyon bo`lib, gomozigota holatda o`limga olib keladi. Arilarning erkaklar urug`lanmagan tuxumdan
rivojlanib, gomozigotali (aa) bo`ladi. Osilgan qanotga ega bo`lgan arilar avlodi bo`lgan erkak arilarni
genotip va fenotipini aniqlang?
15.Genlarning pleyotrop ta'siri etiborga olinsa tajribada sariq geterazigotali ota - ona sichqonlar o'zaro
chatishlirilganda avlodda genotip (a) va fenotip (b) bo'yicha qanday ajralish olinadi? a-2:1; b-2:1
16. Golshteyn zotiga taalluqli geterezigotali buqa, yungning bo`lmasligini yuzaga keltiradigan retsessiv
genni o`zida saqlaydi. Ushbu gen gomozigota holda buzoqlarning nobud bo`lishiga olib keladi. Shu zotli
buqani xuddi o`ziga o`xshash bo`lgan 250 ta sigir bilan chatishtirilganda 384 ta buzoqchalar olindi. Shu
olingan buzoqchalardan nechtasi gomozigotali?
17.Tulkilarning platina rangli yunglari kumush rangga nisbatan yuqoriroq qadrlanadi va shunga yarasha
narxi ham qimmat bo`ladi. Shuning uchun mo`ynachilik fermalari platina rangli tulkilarni ko`proq olishga
harakat qilishadi. Platina rangni yuzaga chiqaruvchi gen gomozigota holatda kelganda, organizmning nobud
bo`lishiga sabab bo`ladi. Shularni hisobga olgan holda qanday usulda ish olib borilganda samarali bo`lishini
aniqlang? (chatishtirilishi lozim bo`lgan organizmlar genotipini aniqlang)
18.Hayvonot fermasida platina rangli tulkilar o`zaor chatishtirilishidan 570 bosh tulki olingan. Shu olingan
tulkilardan nechtasi kumush rangli? (platina rangli faqat geterezigota holatda irsiylanadi)
104
19.XIX asrda qoramollarning dekster degan qisqa oyoqli zoti keng ma`lum edi. Ammo zot ichidagi
chatishtirish natijasida olingan avlodlarni hisoblaganda bir qismi o`lik holda tug`ilgan, bir qismi uzunoyoq,
sog`lom bo`lgan. Qisqa oyoqli individlarning genotipini aniqlang va genlarga xarakteristika bering?
20.Golshitinks zotining geterezigotali buqalari junsizlikni chaqiruvchi retsessiv genni tashiydi. Gomozigotali
holatda bu gen buzoqni o`limiga olib keladi. Shu buqanining ota-onasi sog`lom bo`lgan o`zi tashuvchi sigir
bilan chatishtirilsa, avlodlarda o`limning uchrash ehtimolini aniqlang?
21
.
Norka junining jigar rang bo`lishi dominant noallel A-B- genlarni genotipiga birgalikda kelishi
natijasida yuzaga keladi. Genotipda ushbu dominant genlardan biri bo`lsa yoki umuman bo`lmasa
platina rangli jun yuzaga keladi. Agar digeterozigota organizm chatishtirilsa 80 ta nasl olindi. Avlodning
nechtasi platina rangli jun hosil qilgan? J:35
22.Norka junining jigar rang bo`lishi dominant noallel A-B- genlarni genotipiga birgalikda kelishi
natijasida yuzaga keladi. Genotipda ushbu dominant genlardan biri bo`lsa yoki umuman bo`lmasa
platina rangli jun yuzaga keladi. Agar digeterozigota organizm chatishtirilsa 80 ta nasl olindi.
Avloddagi jigarrang junlilarning nechtasi digomozigotali bo`ladi?J:5
23.Ba`zi bir gulli o`simliklarda gultojibarglarning qizil rangini hosil qiluvchi gen poya va barg tomirlari
qizg`ish bo`lishiga ta`sir ko`rsatadi. Uning retsessiv allel geni esa gultojibargning oq rangda va poya,
barglarning yashil bo`lishiga sababchidir. Gul do`koni sotuvchisi havaskor gulchiga sof gullar yo`qligini
aytdi. Havaskor gulchi har xil xo`jalikda yetishtirilgan 3 xil gul urug`ini sotib olib, o`z tomarqasida ularning
har biridan 150 donadan sepdi: a)ko`chatlarni kuzatish natijasida birinchi paketdagi urug`dan chiqqan
ko`chatlarning bargi qizg`ish; b)ikkinchi paketdagi urug`dan chiqqan ¾ qism ko`chatlarning bargi qizg`ish;
c)uchinchi paketdagi urug`dan chiqqan ko`chatlarning 50 %ida burglar qizg`ish, 50 % da yashil ekanligi
aniqlandi. Har bir xo`jalikda yetishtirilgan gulli o`simliklarning fenotipini aniqlang? a)100 % guli, bargi,
poyasi qizil b)75 % guli, bargi, poyasi qizil : 25 % guli oq, bargi, poyasi yashil c)50 % guli, bargi, poyasi
qizil : 50 % guli, oq, bargi, poyasi yashil
24.Meksika it –Dogda terisida jun bo`lmasligiga sabab bo`ladigan gen gomozigota holatda o`limga olib
keladi. Normal junli urg`ochi va erkak doglar chatishitirilganda naslining bir qismi nobud bo`lgan. O`sha
erkak it boshqa urg`ochi dog bilan chatishtirilganda esa naslda o`lim kuzatilmagan. Yuqoridagi ikki xil
chatishtirishda ishtiriok etgan ota-ona itlarning genotipini aniqlang
J:Aa x Aa; AA x Aa
25.Odamda talassemiya, araxnodaktiliya, axondroplaziya kasalliklari chala dominant holda irsiylanadi.
Gomozigotalilar embrional rivojlanish davrida halok bo'ladi. Axondrolaziya bo'yicha sog'lom, qolgan
2ta kasalliklaming yengil formasi b-n kasallangan ayol talasemiya no'yicha sog'lom, qolgan 2ta
kasalliklaming yengil formasi b-n kasallangan erkak b-n turmush qurgan. Tug'ilgan farzandlaming
orasida necha foizi araxnodaktiliyaning yengil formasi b-n kasallangan bo'ladi?
26.Odamda talassemiya, araxnodaktiliya, axondroplaziya kasalliklari chala dominant holda irsiylanadi.
Gomozigotalilar embrional rivojlanish davrida halok bo'ladi. Axondrolaziya bo'yicha sog'lom, qolgan
2ta kasalliklaming yengil formasi b-n kasallangan ayol talasemiya no'yicha sog'lom, qolgan 2ta
kasalliklaming yengil formasi b-n kasallangan erkak b-n turmush qurgan. Tug'ilgan farzandlaming
orasida necha foizi axondroplaziyaning yengil formasi b-n kasallangan bo'ladi?
27.Tovuqlarning kalta oyoqli zoti polizlarni titkilab tashlamaydi, lekin bu belgi tovuq tumshug`ining
qisqarishiga ham sababchi bo`ladi. Natijada dominant gomozigotali jo`jalar
tuxumini yorib chiqolmay
halok bo`ladi. Faqat kalta oyoqli tovuq yetishtiruvchi inkubatorda 3000 ta jo`ja tuxumdan yorib chiqdi.
Jo`jalarning nechtasi halok bo`ldi?J:1000
Do'stlaringiz bilan baham: