O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi



Download 1,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/185
Sana30.12.2021
Hajmi1,49 Mb.
#93353
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   185
Bog'liq
iqtisodiy tarbiya nazariyasi

Bitimlar.  Bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  kо‗p  ukladli  iqtisodiyotga  xos  mulkiy 
munosabatlarning  vujudga  kelishi  va  ularning  rivojlanishi  bitimlar
  39
,  shartnomalardan  keng 
foydalanshpga olib keldi. 
Jamiyatda xususiy mulkchilikka keng yо‗l berilishi bois bitimlar obyekti yanada kengaydi. 
Endilikda  ijtimoiy  harakterga  ega  bо‗lgan  mahsulotlar  va  ashyolargina  emas,  balki  ishlab 
chiqarish  vositalarini  egallash,  foydalanish  va  tasarruf  etish  uchun  ham  bitimlar,  shartnomalar
40
 
tuzilmoqda. 
Shartnomalar tadbirkorlik faoliyatining barcha sohalarida hamda tadbirkorlik bilan bog‗liq 
bо‗lmagan mulkiy munosabatlarda ham keng miqyosda qо‗llanilmoqda. 
Bitim  yuridik  ahamiyatga  ega  harakatdirki,  uning  natijasida  muayyan  yuridik  oqibat  kelib 
chiqadi. Bozorga borib biron narsa xarid qilar ekanmiz, sotuvchi bilan bitim tо‗zamiz, natijada, 
shu narsaning egasiga aylanamiz. 
Bitim tо‗zishdan avval esa xarid qiladigan narsamizni tanlaymiz. Demak, biz har qadamda 
tanlashimiz, qaror qabul qilishimiz zarur. Bitim tо‗zganda asosan og‗zaki kelishuv amalga oshsa, 
shartnomada  tomonlarning  kelishuvi  yozma  bо‗lib,  har  ikki  tomonning  majburiyatlari  va 
vazifalari  kо‗rsatiladi  va  u  huquqiy  hujjat  bо‗ladi.  Bozor  subyektlari  о‗rtasidagi  munosabatlar 
ular  orqali  tartibga  solinadi,  shartnomaning  mukammal,  adolatli  har  tomon  uchun  о‗zaro  fonda 
asosida  tuzilishi  va  shu  bilan  birgalikda  tomonlar  о‗z  huquqlari  doirasida  talab  qila  olishlari 
                                                 
39 Bitim – о‗zaro kelishuv, tо‗xtam, qaror ahdnoma, shartnoma. О‗zbek tili izohli lug‗ati. M.: ―Rus tili‖ nashriyoti 1981, 121 - 
bet. 
40 Shartnoma – biror masala yuzasidan о‗zaro kelishganlik haqidagi yozma bitim.
 


hamda  о‗z  majburiyatlarini  sо‗zsiz  bajarishlari  muhim  ahamiyatga  ega.  Buning  uchun  har  bir 
kishi  bitim  yoki  shartnoma  tо‗zar  ekan,  nimalarga  ahamiyat  berishi,  qaysi  huquqiy  va  meyoriy 
hujjatlarga  asoslanishi  lozimligini  bilishi  kerak.  Demak,  о‗quvchi-talabalardan  ana  shu 
kо‗nikmalarni hosil qilish zarur. 
Bunda shartnomalarni huquqiy jihatdan tо‗g‗ri tо‗zish uchun amaldagi huquqiy va meyoriy 
hujjatlarni  bilish,  bilmasa  yuridik  maslahat  beradigan  firmalarga  murojaat  qilishi  kerak. 
Shartnoma  imzolangach  uni  kо‗rsatilgan  muddatlarda  bajarilishi  shart.  Agarda,  shartnoma 
bajarilmasa  yoki  nizoli  holatlar  kelib  chiqsa  tomonlar  uni  kо‗rib  chiqish  uchun  sudga  berishga 
haqli. 
Hozirgi  kunda  kо‗pincha  tayyor  shartnoma  loyihalaridan  foydalanish  mumkin.  Lekin  uni 
diqqat  bilan  о‗qib,  о‗z  maqsadiga  kо‗ra  amal  qilayotgan  qoida  doirasida  о‗zgartirishlar  kiritish 
mumkin. 
Har  qanday  shartnomani  о‗qimasdan,  shartnomada  kо‗rsatilgan  huquq  va  majburiyatlarni 
tо‗liq mohiyatiga yetmay, shoshma-shosharlik bilan imzo chekish yaramaydi. 
Bozor iqtisodiyotida xо‗jalik subyektlari, resurs egalari о‗rtasidagi munosabatlar shartnoma 
orqali tartibga solinar ekan, о‗quvchi - talabalar albatga ular haqida tasavvurga ega bо‗lishi zarur. 

Download 1,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   185




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish