Fan/modul kodi

Majburiyatlar 
Balansdagi 2 ta majburiyat ya‘ ni muomaladagi valyuta va zaxiralar Federal 
Zaxiraning monetar majburiyatlari hisoblanadi. Ular pul taklifining muhim qismi
hisoblanadi chunki ularning birini o‘ sishi yoki ikkalasining ham o‘ sishi pul
taklifining o‘ sishiga sabab bo‘ ladi. Federal Zaxiraning Monetar majburiyatlari va 
hukumat xazina majburiyatlari monetar baza hisoblanadi. Bunda davlat xazina 
majburiyatlari umumiy bazaning 10%idan kam ulushga ega. 
1.
Muomaladagi valyuta. Ya‘ ni Federal Zaxira tomonidan chiqarilgan va 
aholini qo‘ lida bo‘ lgan pullardir. Depozitariy institutlardagi pullar ham Federal 
Zaxiraning majburiyati hisoblanadi lekin balansning zaxira qismida joylashgan. 
2.
Zaxiralar. Barcha banklar Federal Zaxiralar tizimi (Fed)da depozit sifatida 
o‘ z hisob raqamlariga egadirlar. Zaxiralar Feddagi depozit hisobraqamlaridan 
hamda bank kassalaridagi naqd pullardan tashkil topadi. Zaxiralar banklar uchun 
aktiv, Federal Zaxira uchun passiv hisoblanadi, chunki banklar istalgan paytda 
zaxiralar uchun to‘ lov talab qilishlari mumkin va Federal Zaxira o‘ z 
majburiyatini qoplash uchun Federal Zaxira notalari to‘ lab boradi. Keyinchalik 
ko‘ rib o‘ tishimiz mumkinki, zaxiralarning oshishi depozitlarning ko‘ payishiga 
va buning natijasida pul taklifining oshishiga olib keladi. 
Umumiy zaxiralar 2 ta kategoriyaga ajratilishi mumkin: Federal Zaxira 
tomonidan qat‘ iy talab asosida saqlanishi kerak bo‘ lgan zaxiralar (majburiy 
zaxira), banklar tomonidan ixtiyoriy tarzda saqlanishi mumkin bo‘ lgan 
qo‘ shimcha zaxiralar (ortiqcha zaxira). Masalan, Fedning talabi bo‘ yicha 
depozitar tashkilotdagi depozitlarning har bir dollari uchun uning ma‘ lum qismi 
(misol uchun, 10 sent) zaxira sifatida shakllantirilishi kerak. Ushbu qism (10%) 
majburiy zaxira nisbati deb ataladi. 

---

Aktivlar 
Federal Zaxira buxgalteriya balansidagi 2 turdagi aktivlar ikki sabab 
bo‘ yicha eng muhim aktivlardan hisoblanadi. Birinchisi, aktiv moddalaridagi 
o‘ zgarishlar zaxiralar va pul bazasining o‘ zgarishiga olib boradi va natijada pul 
taklifi miqdoriga ham ta‘ sir ko‘ rsatadi. Ikkinchidan, ushbu aktivlar (davlat 
qimmatli qog‘ ozlari va Federal kreditlar) majburiyatlar (foiz to‘ lanmaydigan 
muomaladagi pullar, va zaxiralar)ga nisbatan balandroq foiz stavkalarida 
bo‘ lganligi sababli, Federal Zaxira har yili milliardlab dollarlar yig‘ ib oladi, 
chunki uning aktivlari kattagina daromad keltirsa, passivlari aytarli xarajat talab 
qilmaydi. Federal Zaxira foydasining ko‘ pgina qismini federal hokimiyatga 
qaytarishiga qaramay, u qolgan qismini ham arzirli sabablarga xarajat qilmaydi.