Fan/modul kodi

Xalqaro moliyani nima sababdan o‘ rganamiz? 
So‘ nggi yillarda moliyaviy bozorlarning globallashuvi yanada tezlashib ketdi. 
Dunyo bo‘ ylab moliyaviy bozorlar juda yuqori suratlarda integrattsiyalashdi. Amerika 
kompaniyalari tez-tez xorijiy moliyaviy bozorlardan qarz olishadi va xorijiy 
kompaniyalar AQSh moliya bozorlariga qarz berishadi. Banklar va boshqa moliyaviy 
institutlar, jumladan, JP Morgan Chase, Citigroup, UBS, Doychebank jahon bo‘ ylab 
ko‘ plab mamlakatlarda operatsiyalarni amalga oshirish orqali xalqaro darajaga chiqdi. 
Ushbu fan xorijiy valyuta bozorlari va xalqaro moliyaviy tizimni ham o‘ zida aks 
ettiradi. Banklarning mohiyatiga iqtisodiy adabiyotlarda turli yondashuvlar mavjud. 
―Bank etimologiyasiga e‘tibor qaratadigan bo‘lsak, ―bank so‘zi qadimgi 
frantsuzcha ―banque va italiyancha ―bansa so‘zlaridan paydo bo‘lib, 
―almashtirish stoli ma‘nosini anglatishining guvohi bo‘lamiz. 
Bank – bu moliyaviy muassasa bo‘ lib, jamiyatdagi vaqtinchalik bo‘ sh pul 
mablag‘ larini tegishli shartlar bilan jalb etib, ushbu mablag‘ larga ehtiyoji mavjud 
bo‘ lgan yuridik va jismoniy shaxslarga qaytarishlik, muddatlilik, to‘ lovlilik va 
ta‘ minlanganlik asosida beradigan tijorat tashkilotdir. 
Boshqa bir adabiyotda, bank – tadbirkorlik faoliyatining o‘ ziga xos turi bo‘ lib, 
uning faoliyati ssuda kapitalining harakati, ya‘ ni ularni jalb qilish va joylashtirilishi 
bilan bevosita bog‘ liqdir, degan fikr ilgari suriladi. 
Bankir ssuda kapitalistidan farqli o‘ laroq, turli ko‘ rinishdagi xizmatlarni taklif etadii 
va pul aylanmasini tashkil qiladi. Ssuda kapitalisti ishlab chiqarishni o‘ z kapitali 
hisobidan moliyalashtirsa, bankir ushbu jarayonni chetdan jalb qilingan begona 
shaxslarning mablag‘ lari hisobidan amalga oshiradi. 
Tijorat banklari mohyatini teranroq anglash uchun ayrim metodologik masalalarga 
e‘ tibor qaratish lozim. Ularning ayrimlari quyida keltiriladi: 
– banklarning mohiyatini yoritishda ularning mikrodarajadagi faoliyatiga 
e‘ tibor qaratish lozim; 

---

–
banklarning mohiyatini yoritishda ular qanday shaklda va maqsadda tashkil 
etilganligiga emas, balki ularga yagona bank sifatida faoliyat yuritishiga e‘ tibor 
qilish lozim; 
–
banklarning mohiyatini ajralmas qismi sifatida ularning tashkil topish 
asoslari, ya‘ ni tashkiliy – huquqiy asoslari muhim ahamiyat kasb etadii; 
–
banklarning mohiyati – bu o‘ ziga xos xususiyatga ega bo‘ lgan ob‘ ektning 
tarkibini anglatadi; 
–
banklarning mohiyatiga qator ta‘ riflar shakllantirilgan bo‘ lib, muammoni 
o‘ rganayotgan paytda uning qanday jihatiga e‘ tibor qaratilayotganligi muhim 
hisoblanadi.