35
BLANKALAR – BASPA IS QAǴAZLARÍ
Hújjettiń hárbir túri (qarar, biylik, buyrıq, xat hám
t.b.) óziniń áhmiyeti hám wazıypasınan kelip shıǵıp,
joqarıdaǵı zárúrli bólimlerdiń anıq bólimi kompleksine
hám olardı jaylastırıw standart tártibine iye boladı.
Sonday-aq, ayırım zárúrli bólimler túrine qaramastan,
hárbir hújjet ushın bolıwı shárt. Bunday zárúrli bólimlerdiń
sol hújjette bolmawı onı huqıqıy kúshten ayıradı.
Hújjet blankası quramına kiretuǵın turaqlı zárúrli
bólimler hújjette bolıwı shárt bolǵan májbúriy bólimler
bolıp tabıladı. Bunday bólimler qaǵazdıń standart betine
aldın-ala kirgizilip, baspaxana usılı menen yamasa belgili
shtamp járdeminde kóbeytiledi. Bunday qaǵazlar
blanka
1
– baspa is qaǵazı dep ataladı.
Ózbekstan Respublikasında ámeldegi mámleketlik
standartına muwapıq, shólkemlestiriw-biylik hújjetleri
ushın zárúrli bólimler quramınan kelip shıǵıp, xızmet
blankalarınıń eki túri engizilgen:
xatlar blankası
hám
ulıwma blanka.
Xatlar blankasına
tómendegi zárúrli bólimler kiredi:
«Shólkemniń logotipi» (eger bar bolsa), «Ministrlik
yamasa joqarı uyımnıń atı» (sonday boysınıw bar bolsa),
«Shólkem atı», «Baylanıs bóliminiń kórsetkishi,
pochta
hám telegraf mánzili, faks,
telefon nomeri,
bank esap
beti», «Sánesi», «Indeksi», «Hújjet kelip túskenligi
haqqında belgi».
Ulıwma blankaǵa
tómendegi zárúrli bólimler
kiredi: «Ministrlik yamasa joqarı uyımnıń atı» (sonday
boysınıw bar bolsa), «Shólkemniń atı», «Hújjet túriniń
1
Bul sózdiń tiykarı francuzsha (blank) bolıp, onıń sózlik mánisi
«aq, taza qaǵaz». Bul atama qaraqalpaq tiline «blanka» formasında
kirgen.
36
atı», «Sánesi», «Indeksi», «Dúzilgen
yamasa baspadan
shıqqan jeri».
Hár eki túrdegi blankada zárúrli bólimler múyeshte
(hújjettiń shep tárepindegi joqarı múyeshi)
yamasa
ortada (joqarı shetki bos orınnan tómende) jaylastırıladı.
Xatlar ushın, ulıwma, basqa blankalar ushın da zárúrli
bólimlerdiń múyeshte jaylasqanı qolay boladı.
Blankalar, ádette, A4 (210 x 297 mm) hám A5 (148 x
210 mm) ólshemdegi qaǵazlarda basıladı.
Hújjetler blankalarınıń shetinde bos orınlar bolıwı
kerek (shep tárepte – 20 mm; joqarıda keminde – 10 mm;
oń hám tómende keminde – 8 mm).
Hújjetlerdiń anıq túrleri (buyrıq blankaları,
maǵlıwmatnama blankaları, akt blankaları hám t.b.)
bir jılda 200 den kóbirek dúziletuǵın bolsa,
bunday
blankalardı baspadan shıǵarıwǵa jol qoyıladı.
Kópshilik hújjetlerdi, máselen, akt, maǵlıwmatnama,
isenim xat,
sonday-aq, buxgalteriya hújjetlerin hám
basqalardı dúziw ańsat bolıwı ushın, olardaǵı qáliplesken
sózler jazılıp kóbeytilgen is qaǵazları da ádette
blanka
dep ataladı. Bulardan parıqlaw ushın joqarıdaǵı rásmiy
xızmet blankaları «firma blankası» dep te júrgiziledi.
Do'stlaringiz bilan baham: