Microsoft Word qizlar tarbiyasi ziyouz com doc

OSH  PISHIRUV  SABOQLARI 

 

Inglizlar xotunlarga oid saboqlardan biriga osh pishiruv san’ati deb nom berib, Lundra 

(London) ichida bir osh pishiruv maktabi ochganlar. Uni har turli oshlar hozirlash uchun 

kerakli qurollar, idish-tovoqlar, turli o‘choqlar, plitalar, yoqish uchun ko‘mir, gaz kabi har 

turli narsalar ila jihozlamishdirlar. Bundan tashqari maktabda saboq berishda qizlarga 

oson bo‘lsin uchun barcha oshxona narsalarini hozir qilib, o‘zlariga pishirtirib saboq bera 

boshlaganlar. 

Bu usullar tartibga solinib, ko‘p mamlakatlarda shunday maktablar ochilgani kabi 

Turkiyada ham kechki qizlar hunar maktabi ochilgan va mazkur maktabning oltinchi, 

yettinchi yil toliblariga navbat ila haftada ikki marta turkcha, frantsuzcha har turli osh 

pishirmak, dasturxon tuzamak usullari alohida va keragincha o‘rgatilgan. Qizlar 

maktabida shunday saboqlar berilsa, oila onalari umrlari bo‘yicha shukrlar qiluvlari 

shubhasizdir. Onalar yurt tutuv to‘g‘risidagi ishlarni, osh pishiruvga taalluqli fanlarni 

qizlariga vaqtida o‘rgatishga tirishishlari kerak. Agar o‘zi osh pishirishga usta bo‘lmasa, 

uni bir ustaga topshirib o‘rgatishi kerak. Chunki qiz bolalar osh pishiruv usullarini yosh 

vaqtlarida o‘rganmasalar, keyinchalik hech bila olmasliklari shubhasizdir. Agar xonim 

qizlar ota-onalari yonida turmak vaqtida osh pishiruvni o‘rganuvdan qochib, o‘zlaridan: 

"Nega ul kerakli ishni o‘rganishga tirishmading", deb so‘ragan odamga kulib: "Osh 

pishiruv og‘ir ishmi, yurt qararga kirishgan vaqtimda unida o‘rganurman", deb javob 

bersa, juda yanglishgan bo‘ladir. Yemoq juda kerakli bir ishdir. Oshlarning yaxshi 

hozirlanuvi, o‘rnida va vaqtida bo‘luvi yurt xalqining tinchligiga va baxtliligiga sabab 

bo‘ladir. 

Bu bobda o‘z fikrlarimni bildirayin: ishchilardan birini faraz qilingiz, u kunini og‘ir, 

mashaqqatli bir ish ila o‘tkazgan va oqshomdan so‘ng uyga qaytgan bo‘lsin. Kundagi 

vaqtida oshning hozir bo‘lgani xabar berilgach, yuzida shodlik alomati ko‘rinur, g‘oyat 

toza va yaxshi hozirlangan bir dasturxon atrofida shod bo‘lgan holda xotuni, bolalari ila 

birga o‘tirib ham ovqatlanur, ham ular ila suhbat qilur. Oshdan so‘ng dam olur, kun bo‘yi 

ishlab charchaganini unutur. Yana shu kishi qo‘lidan ish kelmay turgan, beparvo, 

yemak-ichmakning bo‘lish-bo‘lmasligini o‘ylamay turgan bir yurt boshi bo‘lgan xotunning 

eri deb faraz qilsangiz, ahvol qanday ravishda bo‘ladir. Ul charchaganlikdan holsiz, och 

uyiga kelgan va hech narsa hozirlanmagan bo‘lsa, shubha yo‘qki, chegaradan tashqari 

achchiqlanadir, tinchsizlanadir. So‘ngra bu holdan zorlanadir, yomon so‘zlar aytadir. 

Bolalari otalarining achchiqlanganini ko‘rib qo‘rqadirlar. Yoniga borish o‘rniga yiroq 

ketadirlar yoki qochadirlar. Ovqat vaqti bir turli tinchsizlik, jahl-zarda ila o‘tar. Har kim 

o‘zining nima yeganini bilmaslik darajasida huzursiz, oshiqib yeb, tezda sovuqlik ila bir-

biridan ayriladir. Agar ishchilardan biri o‘rniga dehqondan, sotuvchidan, yozuvchidan, 

hatto to‘ralardan biri haqida bahs qilsak ham, hol hamon yuqoridagi holning o‘zi bo‘ladir. 

Xonim qizlar, uyingizda bo‘lgan bir usta oshpaz xotun yoki bu to‘g‘rida bilimli bo‘lgan bir 

xonim osh gishirgan vaqtida yonida turib, uning pishirganini ko‘rib o‘rganishga 

tirishingiz, shirin ovqatlar hozirlashga o‘rganingiz. Masalan, sho‘rva, go‘sht, 

sabzavotlarning va bularga o‘xshash har kun kerak bo‘la turgan narsalarning necha turli 

pishiriluvini o‘rganish to‘g‘risida yalqovlik qilmangiz. Qaysi bir uy bekalarining pishirgan 

oshlari dasturxonga qo‘yilganda ovqatlanuvchilar o‘z barmoqlarini ham yeb yuborgudek 

---

Qizlar tarbiyasi. Aliy Nazimo