Ózbekistan respublikasí joqarí, bilim hám inovaciya ministirligi berdaq atındaǵı Qaraqalpaq Mámleketlik Universiteti Ekonomika fakulteti

Bόlistiriw qatarlari
degende toplam birliklerin úyrenilip atirǵan belgi 
boyinsha jόnelisine qarap gruppalarǵa bόliw túsiniledi. Olar variaciyaliq hám 
atributivtúrlerge bόlinedi. Variaciyaliq qatarlar diskret hám araliq qatarlardan 
dúziledi. Bόlistiriw qatarlarin dúziwde eki túrli máseleni sheshiw zárúrligi payda 
boladi: gruppalar sanın anıqlaw, gruppa araliǵin esaplaw. 
Gruppalaw aralıǵı 
belginiń eń úlken hám eń kishkene variantları ayırmasınıń 
gruppalar sanına qatnası menen anıqlanadı. Aralıqlar: 
-
teń hám teń bolmaǵan; 
-
ashıq hám ashıq bolmaǵan; 
-
arnawlı kórinislerde bolıwı múmkin. 
Bόlistiriw qatarlarin dúziwde toparlar sanın anıqlaw ushın statistikaǵa 
baylanisli ádebiyatlarda G.A. Sterjess formulasin qollaw usinis etiledi (hár dayim 
emes): 
𝑛
= 1 + 3,322 ∙ 
𝑙𝑔𝑁
Bul jerde 
N 
toplamdaǵı birlikler sanı. 
Egerde teń intervalli gruppalaw ámelge asirilsa, gruppa araliǵi tόmendegi 
formula menen anıqlanadi: 
𝑥
𝑚𝑎𝑥
− 
𝑥
𝑚𝑖𝑛
ℎ
= 
𝑛
Bul jerde: 
h – aralıq úlkenligi; 
x
max
 
– belginiń eń úlken variantı; 
x
min
 
– belginiń eń kishi variantı; 
n 
– gruppalar sanı. 

---

Eger,máselen paхta ónimdarlıǵınıń eń joqarı dárejesi 60 c/ga, eń pás dárejesi 
20 c/ga, gruppalar sanı 5 ke ten bolsa, onda hár bir gruppa ushın aralıq úlkenligi 8 
c/ga teń boladı: 
60 − 20 
ℎ
= 
5 
= 8 
𝑐
/
𝑔𝑎
Bunday aralıqlar ádette toplam birlikleri ortasında ayırmashılıq onsha úlken 
bolmaǵan jaǵdaylarda qollanıladı. 
Teń aralıq 
degende hámme gruppaǵa birdey bolǵan aralıq túsiniledi.